Wat zijn uw verplichtingen als zelfstandige?

Voor dat een zelfstandige zijn zelfstandige activiteit opstart, heeft hij een aantal verplichtingen.

Deze verplichtingen zijn:

Zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen

Elke zelfstandige, helper, meewerkende echtgenoot, werkende vennoot of vennootschapsmandataris die in ons land een zelfstandige activiteit uitoefent, is onderworpen aan het sociaal statuut van zelfstandigen en moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.

Het is belangrijk dat deze aansluiting voor het begin van de zelfstandige activiteit gebeurt, doet hij dat niet dan wordt hij door het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) aangemaand dit te doen. Als hij zich niet vrijwillig aansluit bij een sociaal verzekeringsfonds, dan wordt hij automatisch aangesloten bij de Nationale Hulpkas. Wie zich niet aansluit is in overtreding en riskeert een administratieve geldboete van 500 tot 2000 EUR.

Elke zelfstandige starter kan zich via ons ondernemingsloket Formalis of rechtstreeks via onderstaand formulier aansluiten.

Aansluiten bij het sociaal verzekeringsfonds Group S

1. Hoedanigheden van onderwerping

Er bestaan verschillende hoedanigheden van onderwerping als zelfstandige. Hieronder vindt u een kort overzicht van de verschillende zelfstandigenstatuten waarbij het verplicht is om aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.

• Zelfstandige als natuurlijk persoon

Elke natuurlijke persoon die in België een beroepsactiviteit uitoefent die hem een inkomen verschaft zonder daarbij verbonden te zijn door een arbeidsovereenkomst of een statuut, wordt als zelfstandige beschouwd.

• Zelfstandige helper

Een zelfstandige helper is ieder natuurlijk persoon die een zelfstandige bijstaat of vervangt in de uitoefening van zijn beroep, zonder hiervoor door een arbeidsovereenkomst te zijn verbonden.

De zelfstandige helper oefent zijn activiteit uit als natuurlijk persoon en is dus geen mandataris van een vennootschap. Een zelfstandige helper is ook onderworpen aan het sociaal statuut van zelfstandigen en moet zich dus aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Er moet niet noodzakelijk een familieband bestaan tussen de helper en de geholpen zelfstandige, behalve in het kader van bijstand in beheer.

De volgende zelfstandige helpers zijn niet verzekeringsplichtig:

  • ongehuwde helpers vóór 1 januari van het jaar waarin ze 20 jaar worden;
  • studenten die helper zijn en hun recht op kinderbijslag behouden;
  • toevallige helpers die hun activiteit minder dan 90 dagen per jaar EN niet regelmatig uitoefenen.

• Meewerkende echtgenoot

Elke gehuwde of wettelijk samenwonende persoon die zijn partner effectief helpt bij de uitoefening van zijn activiteit, wordt als meewerkende echtgenoot beschouwd.

In de volgende gevallen is er geen verzekeringsplicht:

  • als de meewerkende echtgenoot geen volwaardig eigen sociaal statuut heeft;
  • als de zelfstandige partner bedrijfsleider is;
  • als de activiteit occasioneel is, namelijk minder dan 90 dagen per jaar EN niet regelmatig wordt uitgeoefend.

• Vennootschapsmandataris

Mandatarissen (zaakvoerders, bestuurders, vereffenaars, ...) , bezoldigd of niet, zijn onderworpen aan het sociaal statuut van zelfstandigen zodra ze benoemd zijn in een vennootschap die zelf onderworpen is aan de vennootschapsbelasting of de belasting niet-inwoners.

Uitzondering: vennootschapsmandatarissen met een kosteloos mandaat moeten zich niet bij een sociaal verzekeringsfonds aansluiten voor zover dit hun enige beroepsactiviteit is.

Zijn mandatarissen van VZW's onderworpen aan het sociaal statuut van de zelfstandigen?

• Werkende vennoot

Vennoten die werken in een vennootschap en ook aandelen van deze vennootschap hebben, worden als zelfstandigen beschouwd. Als een vennoot aandelen heeft, maar geen activiteit uitoefent in de vennootschap, dan wordt hij beschouwd als een niet-werkend vennoot. Door het feit dat hij enkel kapitaal inbrengt, kan hij niet als zelfstandige worden beschouwd.

• Vennootschappen

Een vennootschap die onderworpen is aan de Belgische vennootschapsbelasting of de belasting niet-inwoners, moet binnen drie maanden na oprichting door een van haar mandatarissen worden aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds. De vennootschap is een jaarlijkse bijdrage verschuldigd.

2. Enkele bijzonderheden over de betaling van de sociale bijdragen

Als zelfstandige of onderneming moet u sociale bijdragen bij een sociaal verzekeringsfonds betalen, tenzij u onder bepaalde voorwaarden hiervan wordt vrijgesteld.

Lees meer over het bereken, aanpassen en betalen van de sociale bijdragen

Bij niet-betaling van de sociale bijdragen kunnen met alle wettelijke middelen invorderingsprocedures worden toegepast. Sociale verzekeringsfondsen zijn wettelijk gerechtigd zich tot de hoofdelijk aansprakelijken te richten voor de invordering van schulden.

De verschillende hoofdelijk aansprakelijken zijn:

  • de vennootschap waarin de aangeslotene een mandaat uitoefent of waarvan hij aandelen heeft;
  • de zelfstandige die door de aangeslotene wordt geholpen;
  • de vennootschapsmandatarissen bij niet-betaling van de jaarlijkse vennootschapsbijdrage.
     

Vennootschappen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de kwartaalbijdragen van hun mandatarissen en werkende vennoten. Ze zijn aansprakelijk voor de bijdragen die tijdens de ganse duur van het mandaat van de mandataris verschuldigd zijn en dit zelfs als hij de onderneming heeft verlaten.

De omgekeerde situatie bestaat ook. Mandatarissen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de jaarlijkse vennootschapsbijdrage. Vennootschappen zijn de bijdrage verschuldigd vanaf het jaar waarin ze werden opgericht (behoudens uitzonderingen). Zodra een mandataris of werkend vennoot benoemd is, wordt hij hoofdelijk aansprakelijk gehouden voor onbetaalde bijdragen tijdens de jaren waarin hij zijn mandaat uitoefent.

Zich inschrijven in de Kruispuntbank van ondernemingen via het ondernemingsloket

De zelfstandige die als natuurlijke persoon een zelfstandige activiteit opstart, moet via een ondernemingsloket de volgende formaliteiten vervullen:

  • controle van de toegang tot het beroep;
  • aanmaak van een KBO-nummer waaraan alle formaliteiten van de uitgeoefende activiteit worden gelinkt;
  • inschrijving bij de Kruispuntbank van Ondernemingen;
  • controle van de specifieke vergunningen en/of licenties die voor de gekozen activiteitssector nodig zijn (SABAM, FAVV, …).

Wanneer een vennootschap wordt opgericht, krijgt die door de ondernemingsrechtbank een ondernemingsnummer toegekend. Dit nummer is echter 'leeg' en het is de rol van het ondernemingsloket hierin de activiteitscodes op te nemen en de vergunningen en/of licenties die nodig zijn voor de uitoefening van de activiteit van de vennootschap.

Zoek een Formalis kantoor in uw buurt en maak een afspraak met een van onze medewerkers

Zich identificeren bij de btw

Personen die bij de uitoefening van hun activiteit goederen leveren of diensten verstrekken, moeten aan btw worden onderworpen. Ons ondernemingsloket Formalis informeert u over de beste keuze in verband met het btw-stelsel en voert alle formaliteiten uit.

Zich aansluiten bij een ziekenfonds

U moet zich ook aansluiten bij een ziekenfonds zodat uw geneeskundige verzorging wordt gedekt door een ziekte- en invaliditeitsverzekering.

Aansluiten bij ziekenfonds