Tijdelijke werkloosheid economische redenen vanaf 1 januari 2023: terug naar de normale procedure

De werkgevers die na 31 december 2022 tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen willen inroepen zullen de normale procedure moeten naleven. Dit zal ook het geval zijn ingeval van tijdelijke werkloosheid energie die nog mogelijk blijft tot 31 maart 2023.

De werkgevers die na 31 december 2022 tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen willen inroepen zullen opnieuw de normale procedure moeten naleven. De versoepelingen die van toepassing waren tussen 1 juli en 31 december 2022 zullen niet meer gelden vanaf 1 januari 2023. Zij hebben er bijgevolg belang bij om alvast de nodige aanvraagformulieren in orde te brengen teneinde vanaf 1 januari 2023 hun personeel tijdelijk werkloos wegens economische redenen te plaatsen volgens de regels zoals die van toepassing waren vóór maart 2020.

Wij herhalen hierna de regels zoals die van toepassing waren vóór maart 2020.

1. Tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor arbeiders

1.1. Duurtijd schorsingsperiode

De werkgever kan de arbeider tijdelijk werkloos stellen gedurende:

• maximum 4 opeenvolgende weken ingeval van een volledige schorsing of
• maximum 3 opeenvolgende maanden ingeval van een gedeeltelijke schorsing in een regeling van minder dan 3 arbeidsdagen per week of minder dan één arbeidsweek per twee weken.

Sectoren kunnen hiervan afwijken en in een langere periode voorzien.Zie onze sectorale informatie daaromtrent in uw paritair comité op onze website.

Wanneer de maximumperiode bereikt wordt, moet eerst een verplichte werkweek worden toegepast alvorens een nieuwe werkloosheidsperiode kan worden ingevoerd. 

1.2. Welke formaliteiten?

De volgende formaliteiten moeten nageleefd worden:

• kennisgeving aan de arbeider(s) van de eerste voorziene werkloosheidsdag ten minste zeven kalenderdagen vóór de 1ste voorziene werkloosheidsdag, de dag van de kennisgeving en de eerst voorziene werkloosheidsdag niet inbegrepen.
  Bijvoorbeeld: opdat de tijdelijke werkloosheid zou kunnen ingaan op maandag 2 januari 2023 moet de kennisgeving gebeuren op uiterlijk zondag 25 december 2022, wat in de praktijk neerkomt op een kennisgeving op uiterlijk vrijdag  23 december 2022.
  Ter herinnering: in de bouwsector bestaat een afwijkende regeling voor de volledige schorsing, waarbij de kennisgevingstermijn 4 werkdagen is. 
• voorafgaandelijke elektronische mededeling aan de RVA op dezelfde dag van de kennisgeving aan de arbeider(s);
• mededeling aan de ondernemingsraad (of bij gebrek, aan de vakbondsafvaardiging) de dag zelf van de kennisgeving van de voorziene werkloosheid aan de arbeider(s);
• controleformulier C3.2A afleveren aan de arbeider(s) uiterlijk de eerste effectieve werkloosheidsdag van de maand en vermelding van de gegevens ervan in het validatieboek (elektronisch of op papier bij te houden).
  In de bouwsector moet de werkgever de (nominatieve) controlekaart C.3.A - bouw afleveren aan de arbeider en moet de arbeider deze op zak hebben en invullen indien nodig. Constructiv is op 5 december 2022 gestart met het verzenden van de genummerde controlekaarten;
• maandelijkse mededeling van de 1ste effectieve werkloosheidsdag via de portaalsite van de sociale zekerheid aan de RVA. De werkgever is hiervan vrijgesteld indien hij gedurende de betrokken kalendermaand reeds een mededeling heeft gedaan van een eerste effectieve werkloosheidsdag wegens slecht weer of technische stoornis voor de betrokken arbeider(s);
• elektronische aangifte - ASR scenario 2 "Aangifte vaststellen recht tijdelijke werkloosheid of schorsing  bedienden”(WECH002);
• elektronische aangifte - ASR scenario 5 "Maandelijkse aangifte van de uren tijdelijke werkloosheid of uren schorsing bedienden” (WECH005).

2. Tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor bedienden

2.1. Wanneer mogelijk?

Tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor bedienden is mogelijk als de werkgever kan bewijzen dat hij een onderneming in moeilijkheden is. Daartoe moet één van de volgende voorwaarden vervuld zijn:

• daling van minimum 10 % van de omzet of de productie in één van de vier kwartalen voorafgaand aan de aanvraag tot invoering van de regeling, vergeleken met hetzelfde kwartaal in één van de twee kalenderjaren die de aanvraag voorafgaat;
• tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor arbeiders van ten minste 10% van het globaal aantal aan de RSZ aangegeven dagen tijdens het kwartaal voorafgaand aan het kwartaal van aanvraag;
• daling van minimum 10 % van de bestellingen in één van de vier kwartalen voorafgaand aan de aanvraag tot invoering van de regeling, vergeleken met hetzelfde kwartaal in één van de twee kalenderjaren die de aanvraag voorafgaat;
• erkenning door de Minister van Werk.

De werkgever moet via het werkloosheidsformulier C106 A  aantonen dat hij één van deze voorwaarden vervult.

Naast het statuut van onderneming in moeilijkheden moet de werkgever ook gebonden zijn door een CAO of een ondernemingsplan wanneer hij voor zijn bedienden tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen wenst aan te vragen. De werkgever kan daartoe beroep doen op:

• CAO nr. 159 van de NAR (deze is nog geldig tot 30 juni 2023)
• dan wel een sectorale CAO (wij verwijzen u hiervoor naar onze sectorale informatie op onze website)
• of een CAO op ondernemingsvlak (indien een vakbondsafvaardiging bestaat)
• of een ondernemingsplan. 

Het formulier C106A moet aangetekend verstuurd worden

• aan de dienst "Tijdelijke werkloosheid" van het lokale RVA-kantoor (procedure ingeval van CAO)
• of aan de FOD WASO (procedure ingeval van ondernemingsplan)

en dit ten minste 14 kalenderdagen vóór de eerste elektronische mededeling 'schorsing bedienden ingevolge werkgebrek'.

In het voorbeeld van hierboven: wilt de werkgever de economische werkloosheid toepassen vanaf maandag 2 januari 2023, zal deze verzending dus uiterlijk op 8 december 2022 moeten gebeuren als de kennisgeving aan het personeel op 23 december 2022 plaatsvindt.

Het formulier C106A moet evenwel niet worden ingediend indien de werkgever in het verleden al bewezen heeft dat hij een "onderneming in moeilijkheden was" en de cao of het ondernemingsplan waarop hij zich beroept nog van toepassing is.

2.2. Duurtijd schorsingsperiode

De werkgever kan de bediende tijdelijk werkloos stellen gedurende:

• maximum 16 weken per kalenderjaar in geval van een volledige schorsing of
• maximum 26 weken per kalenderjaar in geval van een gedeeltelijke schorsing.

2.3. Welke formaliteiten?

Volgende formaliteiten moeten nageleefd worden:

• kennisgeving aan de bedienden van de eerste voorziene werkloosheidsdag ten minste zeven kalenderdagen vóór de 1ste voorziene werkloosheidsdag, de dag van de kennisgeving en de eerst voorziene werkloosheidsdag niet inbegrepen.Bijvoorbeeld: opdat de tijdelijke werkloosheid zou kunnen ingaan op maandag 2 januari 2023 moet de kennisgeving gebeuren op uiterlijk zondag 25 december 2022, wat in de praktijk neerkomt op een kennisgeving op uiterlijk vrijdag 23 december 2022.
• voorafgaandelijke elektronische mededeling aan de RVA op dezelfde dag van de kennisgeving aan de bedienden;
• mededeling aan de ondernemingsraad (of bij gebrek aan de vakbondsafvaardiging) de dag zelf van de kennisgeving van de voorziene werkloosheid aan de bedienden;
• controleformulier C3.2A afleveren aan de bediende uiterlijk de eerste effectieve werkloosheidsdag van de maand en vermelding van de gegevens ervan in het validatieboek (elektronisch of op papier bij te houden);
• maandelijkse mededeling van de 1ste effectieve werkloosheidsdag via de portaalsite van de sociale zekerheid aan de RVA.
• elektronische aangifte - ASR scenario 2 "Aangifte vaststellen recht tijdelijke werkloosheid of schorsing  bedienden”(WECH002);
• elektronische aangifte - ASR scenario 5 "Maandelijkse aangifte van de uren tijdelijke werkloosheid of uren schorsing bedienden” (WECH005).

3. Tijdelijke werkloosheid energie

Het bijzonder regime van tijdelijke werkloosheid energie dat werd ingevoerd vanaf 1 oktober 2022 kan nog gebruikt worden tot en met 31 maart 2023. Lees meer hierover in ons artikel daarover.

Let wel: Er zal ook vanaf 1 januari 2023 een controleformulier C3.2A moeten afgeleverd worden en een elektronische aangifte - ASR scenario 2 moeten gedaan worden.