Coronavirus: tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen vanaf 1 september 2020: te volgen procedures (UPDATE)

Tot 31 augustus 2020 kon u een beroep doen op de vereenvoudigde procedure tijdelijke werkloosheid wegens overmacht die het gevolg is van de coronapandemie. Sinds 1 september 2020 is dit enkel nog mogelijk voor sectoren en ondernemingen die uitzonderlijk hard getroffen zijn door de coronacrisis (zie hiervoor ons artikel: Coronavirus: Tijdelijke werkloosheid vanaf 1 september 2020 : Wanneer nog overmacht ingevolge coronapandemie? Wanneer economische redenen?). Andere sectoren en ondernemingen moeten sinds 1 september opnieuw gebruik maken van tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen. De te volgen procedure hiervoor werd wel vereenvoudigd voor de periode van 1 september tot en met 31 december 2020.

Wij zetten voor u nog eens alles op een rijtje omtrent de te volgen procedures tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor arbeiders en bedienden vanaf 1 september 2020 tot en met 31 december 2020.

1. Tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor arbeiders

1.1. Formaliteiten

Wenst u een beroep te doen op de tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor uw arbeiders vanaf 1 september 2020, dan dient u daartoe de normale wettelijke procedure te volgen. Dat betekent concreet dat u:

• de betrokken arbeider(s) in kennis moet stellen van de eerste voorziene werkloosheidsdag ten minste zeven kalenderdagen vóór de eerste voorziene werkloosheidsdag, de dag van de kennisgeving en de eerst voorziene werkloosheidsdag niet inbegrepen;
• een voorafgaandelijke elektronische mededeling moet versturen aan de RVA op dezelfde dag van de kennisgeving aan de arbeider(s);
• een mededeling aan de ondernemingsraad (of aan de vakbondsafvaardiging bij gebrek aan ondernemingsraad) moet doen de dag zelf van de kennisgeving van de voorziene werkloosheid aan de arbeider(s);
• een controleformulier C3.2A moet afleveren aan de betrokken arbeider(s) uiterlijk de eerste effectieve werkloosheidsdag van de maand en de gegevens hiervan moet vermelden in het validatieboek (elektronisch of op papier bij te houden);
• een maandelijkse elektronische mededeling moet doen aan de RVA van de 1ste effectieve werkloosheidsdag van de maand via de portaalsite van de sociale zekerheid;
• een elektronische aangifte - ASR scenario 2 ‘Aangifte vaststellen recht tijdelijke werkloosheid of schorsing  bedienden”(WECH002) moet doen;
• een elektronische aangifte - ASR scenario 5 ‘Maandelijkse aangifte van de uren tijdelijke werkloosheid of uren schorsing bedienden” (WECH005) moet doen.

1.2. Duurtijd

Zoals hierboven in punt 1.1. reeds werd meegedeeld, werd er geen versoepelde procedure voorzien voor de periode van 1 september 2020 tot en met 31 december 2020. Wel is het zo dat er vanaf 1 september tot 31 december 2020 soepelere regels van toepassing zijn voor wat betreft de duurtijd van de economische werkloosheid. U zal een arbeider namelijk tijdelijk werkloos kunnen stellen gedurende:

• maximum 8 opeenvolgende weken (i.p.v. 4 weken) in geval van een volledige schorsing met vervolgens een verplichte werkweek alvorens een nieuwe werkloosheidsperiode kan aanvangen;
• maximum 18 opeenvolgende weken (i.p.v. 3 maanden) in geval van een gedeeltelijke schorsing in een regeling van minder dan 3 arbeidsdagen per week of minder dan één arbeidsweek per twee weken met vervolgens een verplichte werkweek alvorens een nieuwe werkloosheidsperiode kan aanvangen.

Indien er in uw paritair comité een afwijkende sectorale regeling bestaat die langere termijnen voorziet dan de termijnen hierboven vermeld, dan blijven deze langere termijnen van toepassing. Indien er in uw paritair comité een afwijkende sectorale regeling bestaat die kortere termijnen voorziet dan de termijnen hierboven vermeld, dan gelden de hierboven vermelde termijnen. U kunt dan gedurende de overgangsregeling dus ook een volledige schorsing van 8 weken of een grote gedeeltelijke schorsing van 18 weken aanvragen (en dus langer dan wat er in uw sectorale regeling voorzien is). Wij verwijzen u hiervoor naar onze sectorale informatie op onze website.

1.3. Betaling van een aanvullende vergoeding

U bent verplicht om uw arbeiders in economische werkloosheid een supplement te betalen bovenop hun tijdelijke werkloosheidsuitkeringen van minstens 2 euro per dag tijdelijke werkloosheid. Een sectorale cao kan wel voorzien in een hogere vergoeding of eventueel de betaling ervan ten laste leggen bij het fonds voor bestaanszekerheid. Wij verwijzen u hiervoor naar onze sectorale informatie op onze website.

2. Tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor bedienden

Wanneer u voor uw bedienden vanaf 1 september een beroep wenst te doen op tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen, dan heeft u in feite de keuze: u kan gebruik maken van de algemene wettelijke regeling maar u kan ook gebruik maken van de tijdelijke overgangsregeling die in het leven werd geroepen voor de periode van 1 september tot en met 31 december 2020.

2.1. Algemene wettelijke regeling (reeds in voege vóór 1 september 2020)

Wenst u gebruik te maken van de algemene wettelijke regeling, dan moet u beantwoorden aan de definitie van “onderneming in moeilijkheden”. U kan zich ofwel beroepen op cao nr. 148 van de NAR ofwel moet u gebonden zijn door een cao of een ondernemingsplan.

2.1.1. Wanneer bent u een “onderneming in moeilijkheden”?

U bent een onderneming in moeilijkheden wanneer u:

1) ofwel een substantiële daling van minstens 10% van de omzet, de productie of de bestellingen heeft gekend in één van de vier kwartalen voorafgaand aan de aanvraag tot invoering van de regeling van economische werkloosheid, vergeleken met hetzelfde kwartaal van één van de twee kalenderjaren die de aanvraag voorafgaat.

2) ofwel tijdens het kwartaal voorafgaand aan het kwartaal van aanvraag, een aantal dagen tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor arbeiders heeft gekend van ten minste 10 % van het globaal aantal aan de RSZ aangegeven dagen.

3) ofwel door de minister van Werk wordt erkend als onderneming in moeilijkheden op basis van onvoorziene omstandigheden die op korte termijn een substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen tot gevolg hebben.

U kan een model van erkenningsaanvraag alsook meer info over de erkenningsprocedure opvragen bij uw payroll advisor.

2.1.2. U moet gebonden zijn door een cao of een ondernemingsplan

Algemeen

Uw onderneming moet gebonden zijn door:

1)            ofwel een sectorale cao (wij verwijzen u hiervoor naar onze sectorale informatie op onze website);

2)            ofwel, bij ontstentenis van een sectorale cao, voor de ondernemingen met een vakbondsafvaardiging, een ondernemings-cao. Indien binnen de twee weken na het opstarten van de onderhandelingen met de vakbondsafvaardiging om te komen tot het sluiten van een ondernemings-cao geen resultaten worden bereikt, kan u de deze regeling van economische werkloosheid voor uw bedienden alsnog toepassen voor zover u gebonden bent door een door de Commissie “Ondernemingsplannen” goedgekeurd ondernemingsplan (zie hierna 3));

3)            ofwel, bij ontstentenis van een sectorale cao, voor de ondernemingen zonder vakbondsafvaardiging, een door de Commissie “Ondernemingsplannen” goedgekeurd ondernemingsplan.

De ondernemings-cao of het ondernemingsplan moet een aantal verplichte vermeldingen bevatten. Uw payroll advisor kan u een model van cao of ondernemingsplan bezorgen dat deze verplichte vermeldingen bevat.

U moet het ondernemingsplan samen met een gemotiveerde aanvraag bij aangetekend schrijven overmaken aan de directeur-generaal van de algemene directie Collectieve arbeidsbetrekkingen van de Federale overheidsdienst Werk, Arbeid en sociaal overleg, Ernest Blerotstraat 1, 1070 Brussel, die het ondernemingsplan ter beslissing voorlegt aan de Commissie “Ondernemingsplannen”. De Commissie heeft dan twee weken de tijd om het plan al dan niet goed te keuren. U zal bijgevolg pas van dit stelsel kunnen gebruik maken wanneer uw ondernemingsplan wordt goedgekeurd door de Commissie “Ondernemingsplannen”.

Bij dit ondernemingsplan moet de C106A ook gevoegd worden die bij de RVA moet ingediend worden (zie hierna punt 2.1.3.).

In het bijzonder: CAO nr. 148

Op 7 oktober jl. werd door de sociale partners in de Nationale Arbeidsraad cao nr. 148 afgesloten. Deze cao is geldig voor een bepaalde duur van 1 juli 2020 tot en met 31 december 2021.

Wat heeft dit tot gevolg?

Dit betekent concreet dat, wanneer u een beroep wenst te doen op tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor uw bedienden volgens de gewone wettelijke procedure, u niet langer gebonden hoeft te zijn door een sectorale cao, een ondernemings-cao of een door de Commissie “Ondernemingsplannen” goedgekeurd ondernemingsplan.

Wel moet u nog steeds kunnen aantonen dat u voldoet aan de definitie van “onderneming in moeilijkheden” (zie punt 2.1.1. hierboven) en u moet daarvan het bewijs leveren samen met het formulier C106A dat u aangetekend aan de RVA moet overmaken minstens 14 dagen vóór de eerste elektronische mededeling 'schorsing bedienden ingevolge werkgebrek' (zie hierna punt 2.1.3.).

Let wel: cao nr. 148 heeft een suppletief karakter. Dit betekent dat:

• wanneer u reeds gebonden bent door een sectorale cao, een ondernemings-cao of een door de Commissie “Ondernemingsplannen“ goedgekeurd ondernemingsplan zal u, wanneer u uw bedienden tijdelijk werkloos wenst te plaatsen wegens economische redenen, dit moeten doen overeenkomstig de voorwaarden en modaliteiten zoals voorzien in de cao of het ondernemingsplan. U kan zich m.a.w. dus niet beroepen op de voorwaarden van cao nr. 148;
• wanneer u momenteel niet gebonden bent door een sectorale cao, een ondernemings-cao of een door de Commissie “Ondernemingsplannen“ goedgekeurd ondernemingsplan, dan heeft u de keuze: u kan beslissen om de economische werkloosheid in te voeren volgens de voorwaarden van cao nr. 148 maar niets belet u evenwel om een ondernemings-cao te sluiten of een ondernemingsplan op te maken dat ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de Commissie “Ondernemingsplannen”.

2.1.3. Indienen formulier C106A bij RVA

U moet voorafgaandelijk een werkloosheidsformulier C106A aan de RVA overmaken waarin u aantoont dat u beantwoordt aan de definitie van onderneming in moeilijkheden (zie hierboven punt 2.1.1.). U moet dit formulier per aangetekend schrijven overmaken aan de dienst "Tijdelijke werkloosheid" van het werkloosheidsbureau dat bevoegd is voor de plaats waar uw maatschappelijke zetel gevestigd is en dit ten minste 14 dagen vóór de eerste kennisgeving aan de bedienden van de tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen.

2.1.4. Overige formaliteiten

Voor de overige formaliteiten die u moet vervullen om deze regeling van economische werkloosheid voor uw bedienden in te voeren, kunnen wij u verwijzen naar punt 1.1. zoals hierboven besproken in het kader van de economische werkloosheid voor arbeiders. Het betreft immers volledig dezelfde formaliteiten.

2.1.5. Duurtijd

U zal de betrokken bedienden economisch werkloos kunnen stellen:

• maximum 16 weken per kalenderjaar in geval van een volledige schorsing.
• maximum 26 weken per kalenderjaar in geval van een gedeeltelijke schorsing.

2.1.6. Betaling van een aanvullende vergoeding

De economische werkloosheid wordt ingevoerd op basis van cao nr. 148 van de NAR

U bent verplicht om uw bedienden in economische werkloosheid een supplement te betalen bovenop de tijdelijke werkloosheidsuitkeringen. De bediende heeft recht op een supplement van 5,63 euro per dag werkloosheid voor zover dit supplement minstens gelijkwaardig is aan het supplement toegekend aan de arbeiders van dezelfde werkgever en/of het paritair comité waaronder de werkgever ressorteert die werkloosheidsuitkeringen wegens tijdelijke werkloosheid om economische redenen genieten en tewerkgesteld zijn in dezelfde onderneming of, bij ontstentenis van dergelijke arbeiders, aan het supplement voorzien door het paritair comité waaronder de onderneming zou ressorteren indien ze arbeiders zou tewerkstellen.

De economische werkloosheid wordt ingevoerd op basis van een ondernemings-cao of een goedgekeurd ondernemingsplan

U bent verplicht om uw bedienden in economische werkloosheid een supplement te betalen bovenop de tijdelijke werkloosheidsuitkeringen. De bediende heeft recht op de aanvullende vergoeding per dag tijdelijke werkloosheid zoals bepaald in het ondernemingsplan (= het bedrag voorzien voor de arbeiders met een minimum van 5 euro per dag tenzij i.g.v. toegestane afwijking door de minister met steeds een minimum van 2 euro per dag) of in de ondernemings-cao (= het bedrag voorzien voor de arbeiders met een minimum van 2 euro per dag).

2.2. Tijdelijk overgangsregeling van 1 september tot en met 31 december 2020

Ook om gebruik te kunnen maken van het overgangsstelsel van economische werkloosheid tussen 1 september en 31 december 2020 moet u een “onderneming in moeilijkheden zijn”. U kan zich ofwel beroepen op cao nr. 148 van de NAR ofwel moet u gebonden zijn door een cao of een ondernemingsplan.

2.2.1. Wanneer bent u een “onderneming in moeilijkheden”?

Voor de toepassing van de tijdelijke overgangsregel bent een “onderneming in moeilijkheden” wanneer u een substantiële daling van minstens 10% van de omzet of productie heeft gekend in het kwartaal voorafgaand aan de aanvraag tot invoering van de  economische werkloosheid, vergeleken met hetzelfde kwartaal van 2019.

2.2.2. U moet gebonden zijn door een cao of een ondernemingsplan

Algemeen

Net zoals dat het geval is voor het gewone stelsel van economische werkloosheid voor bedienden, moet u gebonden zijn door ofwel een sectorale cao, een ondernemings-cao of een ondernemingsplan (zie hierboven punt 2.1.1.2.). Er zijn wel twee belangrijke verschillen met het gewone wettelijke stelsel:

1. Volgens een advies van de FOD WASO bent u niet verplicht, wanneer u een vakbondsafvaardiging heeft, om binnen een termijn van twee weken te proberen om een ondernemings-cao te sluiten (en pas wanneer dit niet lukt, zou u dan de mogelijkheid hebben om een ondernemingsplan op te stellen) maar het wordt wel aanbevolen om dit te doen om op die manier het sociaal overleg binnen de onderneming te vrijwaren;
2. Wanneer u een ondernemingsplan heeft opgesteld, moet u dit neerleggen op de griffie van de Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de FOD WASO MAAR het ondernemingsplan moet niet ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Commissie “Ondernemingsplannen”. Op die manier wint u dus twee weken tijd. In het ondernemingsplan moet u:

• aantonen dat u in het voorafgaandelijke kwartaal een substantiële daling van minstens 10% van de omzet of productie heeft gekend in vergelijking met hetzelfde kwartaal van 2019;
• én moet u zich ertoe verbinden om de bedienden, op wie de regeling van volledige of gedeeltelijke schorsing wordt toegepast, twee vormingsdagen per maand aan te bieden.

In de algemene wettelijke regeling van economische werkloosheid voor bedienden (zie punt 2.1.) bent u niet verplicht om vormingsdagen aan te bieden!

• Tot slot moet u een kopie van het ondernemingsplan overmaken aan de ondernemingsraad en, bij gebrek, aan de vakbondsafvaardiging.

In het bijzonder: CAO nr. 148

Op 7 oktober werd door de sociale partners in de Nationale Arbeidsraad cao nr. 148 afgesloten. Deze cao is geldig voor een bepaalde duur van 1 juli 2020 tot en met 31 december 2021.

Wat heeft dit tot gevolg?

Dit betekent concreet dat, wanneer u een beroep wenst te doen op tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor uw bedienden volgens tijdelijke overgangsprocedure, u niet langer gebonden hoeft te zijn door een sectorale cao, een ondernemings-cao of een ondernemingsplan.

Wel moet u nog kunnen aantonen dat u voldoet aan de definitie van “onderneming in moeilijkheden” (zie punt 2.2.1. hierboven) en u moet daarvan het bewijs leveren samen met het formulier C106A-corona-overgangsstelsel dat u aangetekend aan de RVA moet overmaken minstens 14 dagen vóór de eerste elektronische mededeling 'schorsing bedienden ingevolge werkgebrek' (zie hierna punt 2.2.3.).

Let wel: cao nr. 148 heeft een suppletief karakter. Dit betekent dat:

• wanneer u reeds gebonden bent door een sectorale cao, een ondernemings-cao of een ondernemingsplan zal u, wanneer u uw bedienden tijdelijk werkloos wenst te plaatsen wegens economische redenen, dit moeten doen overeenkomstig de voorwaarden en modaliteiten zoals voorzien in de cao of het ondernemingsplan. U kan zich dan m.a.w. dus niet beroepen op de voorwaarden van cao nr. 148;
• wanneer u momenteel niet gebonden bent door een sectorale cao, een ondernemings-cao of een ondernemingsplan, dan heeft u keuze: u kan beslissen om de economische werkloosheid in te voeren volgens de voorwaarden van cao nr. 148 maar niets belet hen om een ondernemings-cao te sluiten of een ondernemingsplan op te maken en neer te leggen ter griffie van de Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de FOD WASO.

2.2.3. Indienen formulier C106A-Corona-Overgangsstelsel bij de RVA

U moet voorafgaandelijk een werkloosheidsformulier C106A-Corona-Overgangsstelsel aan de RVA overmaken waarin u aantoont dat u een “onderneming in moeilijkheden” bent (zie hierboven punt 2.2.1). U moet dit formulier per aangetekend schrijven overmaken aan de dienst "Tijdelijke werkloosheid" van het werkloosheidsbureau dat bevoegd is voor de plaats waar uw maatschappelijke zetel gevestigd is en dit ten minste 14 dagen vóór de eerste kennisgeving aan de bedienden van de tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen.

2.2.4. Overige formaliteiten

Voor de overige formaliteiten die u moet vervullen om deze tijdelijke overgangsregeling van economische werkloosheid voor uw bedienden in te voeren, kunnen wij u verwijzen naar punt 1.1. zoals hierboven besproken in het kader van de economische werkloosheid voor arbeiders. Het betreft immers volledig dezelfde formaliteiten.

2.2.5. Duurtijd

In de tijdelijke overgangsregeling die loopt van 1 september tot en met 31 december 2020, zal u de bedienden een langere periode economisch werkloos kunnen stellen, namelijk:

• maximum 24 weken per kalenderjaar in geval van een volledige schorsing.
• maximum 34 weken per kalenderjaar in geval van een gedeeltelijke schorsing.

2.2.6. Betaling van een aanvullende vergoeding

De economische werkloosheid wordt ingevoerd op basis van cao nr. 148 van de NAR

 De bediende heeft recht op een supplement van 5,63 euro per dag werkloosheid voor zover dit supplement minstens gelijkwaardig is aan het supplement toegekend aan de arbeiders van dezelfde werkgever en/of het paritair comité waaronder de werkgever ressorteert die werkloosheidsuitkeringen wegens tijdelijke werkloosheid om economische redenen genieten en tewerkgesteld zijn in dezelfde onderneming of, bij ontstentenis van dergelijke arbeiders, aan het supplement voorzien door het paritair comité waaronder de onderneming zou ressorteren indien ze arbeiders zou tewerkstellen.

De economische werkloosheid wordt ingevoerd op basis van een ondernemings-cao of een ondernemingsplan

U bent verplicht om uw bedienden in economische werkloosheid een supplement te betalen bovenop de tijdelijke werkloosheidsuitkeringen. De bediende heeft recht op de aanvullende vergoeding per dag tijdelijke werkloosheid zoals bepaald in het ondernemingsplan (= het bedrag voorzien voor de arbeiders met een minimum van 5 euro per dag) of in de ondernemings-cao (= het bedrag voorzien voor de arbeiders met een minimum van 2 euro per dag).