Op de eerste zondag van oktober is het naar jaarlijkse traditie weer Open Bedrijvendag. Dit biedt u een ideale gelegenheid om uw bedrijf in de kijker te stellen bij het grote publiek, om uw klanten een inkijk te geven in uw onderneming, om nieuwe contacten te leggen, reclame te maken en aan klantenwerving te doen. Kortom een mooie gelegenheid om uw bedrijf positief te profileren en om zo ook wat meer naamsbekendheid te verwerven.
In vele gevallen zal u nood hebben aan uw personeel om er een geslaagd evenement van te maken. Maar kan dit zomaar? En waarmee moet u dan rekening houden?
Mag uw personeel werken op zondag?
In principe is zondagsarbeid verboden door de Arbeidswet van 16 maart 1971. Hierop bestaan echter talloze uitzonderingen.
Zo laat artikel 66 van diezelfde wet toe om personeel op zondag tewerk te stellen voor deelneming aan manifestaties van alle aard, onder meer aan salons, tentoonstellingen, musea, jaarbeurzen, nijverheids- en landbouwtentoonstellingen, markten, braderijen, optochten en sportmanifestaties.
De Open Bedrijvendag kan worden opgevat als een dergelijke manifestatie en u kan uw personeel dus op deze zondag laten werken. Er bestaat wel altijd de mogelijkheid dat er op het niveau van uw paritair comité afwijkende bepalingen betreffende zondagsarbeid bestaan. Hiervoor kan u steeds een beroep doen op de sectorale documentatie op onze website.
Wat zijn de gevolgen van zondagsarbeid?
Uw personeel op zondag laten presteren heeft natuurlijk bepaalde implicaties.
Zo heeft een werknemer die op zondag heeft gewerkt recht op onbetaalde inhaalrust, die moet worden toegekend binnen de 6 dagen volgend op de zondag. De duur van die inhaalrust bedraagt een ganse dag of een halve dag afhankelijk van het feit of de tewerkstelling meer of minder bedroeg dan 4 uur. De inhaalrust mag bovendien samenvallen met de normale inactiviteitstdag in de onderneming (in de meeste ondernemingen is dat een zaterdag).
De tijd dat uw werknemers aanwezig zijn is uiteraard arbeidstijd en moet dus vergoed worden. Wat het loon betreft heeft de werknemer in principe gewoon recht op zijn normaal loon. Zoals gezegd is het wel steeds mogelijk dat men in bepaalde (sub)sectoren of in de onderneming een toeslag voor zondagwerk heeft voorzien.
Opletten met overuren op zondag
Zijn overuren toegelaten?
Wanneer de werknemers in de voorafgaande werkweek hun normale prestaties al hebben geleverd, kan er ook sprake zijn van overuren door hen te laten werken op deze zondag. Overuren zijn slechts toegelaten wanneer daar een wettelijke basis voor is en er is slechts een beperkt aantal strikt omschreven gevallen mogelijk. De Open Bedrijvendag kan eigenlijk onder geen van die gevallen gekwalificeerd worden. Navraag leert ons wel dat de inspectiediensten de neiging hebben om hier soepel mee om te springen, op voorwaarde dat men rekening houdt met de belangen van zijn werknemers. Maar het concrete standpunt van de inspectie kan uiteraard variëren tussen de verschillende regionale diensten. U gaat dus best omzichtig te werk indien er sprake kan zijn van overuren. Zo dient u vooraf de voor uw gebied bevoegde inspectiediensten schriftelijk in te lichten. U bezorgt hen hierbij ook een kopie van de uuroosters. Ook moeten de tijdelijke nieuwe uurroosters 24 uur op voorhand worden bekendgemaakt via aanplakking in de onderneming. Bovendien moeten deze uren correct uitbetaald worden.
Verder vereist men ook nog de kennisgeving binnen de drie arbeidsdagen volgend op de betaaldag van het aantal overuren die tijdens de vorige betaalperiode werden verricht aan de directeur van het gewestelijk bureau van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (VDAB, FOREM of ACTIRIS).
Overuren geven recht op inhaalrust
De gepresteerde overuren geven recht op evenveel inhaalrust. Hier gaat het echter wel om betaalde inhaalrust. Die moet in principe worden opgenomen binnen het kwartaal, hoewel bepaalde sectoren deze referteperiode hebben verlengd. Ook die informatie vindt u terug op onze website. Opgelet : bij overuren op zondag heeft een werknemer dus twee keer recht op inhaalrust, één keer voor de zondagarbeid (onbetaald) en één keer voor het overwerk (betaald).
Overuren geven recht op overloon
Bovendien geven overuren die worden gepresteerd op zondag ook recht op een overloon van 100 %. In totaal worden overuren op zondag dus vergoed aan 200 %, waarvan de helft samen wordt uitbetaald met het loon van de lopende loonperiode, en de andere helft op het moment dat de inhaalrust wordt opgenomen.
Vrijwillige overuren
De overuren gepresteerd naar aanleiding van de Open Bedrijvendag kunnen met akkoord van de betrokken werknemer vrijwillige overuren zijn.
Het aantal vrijwillige overuren bedraagt 220 in 2022. Zij geven geen recht geven op inhaalrust en, onder welbepaalde voorwaarden, is ook geen overloon verschuldigd en zijn deze vrijwillige overuren niet onderworpen aan sociale bijdragen, bedrijfsvoorheffing noch personenbelasting. Lees meer hierover in ons artikel daarover.
Hoe kan u overuren op zondag vermijden?
Een andere mogelijkheid bestaat erin om er op voorhand voor te zorgen dat de prestaties op zondag geen overwerk kunnen zijn. Dit kan u realiseren door de uurroosters van de werknemers op wie u een beroep wenst te doen tijdelijk te wijzigen. Hiertoe stelt u in onderling akkoord een bijlage bij de arbeidsovereenkomst op, ondertekend door beide partijen, waarbij het uurrooster voor die week wordt aangepast. Zo kan u deze werknemers een dag vrij geven tijdens de week en ze dan op zondag laten werken zonder dat u hiervoor overloon of inhaalrust verschuldigd bent. De nieuwe uurroosters dienen dan wel te worden toegevoegd in het arbeidsreglement. Door deze werkwijze vermijdt u het oordeel van de inspectie over eventuele overuren te moeten afwachten.