Opnieuw gewaarborgd loon bij ziekte ingeval van herval na minstens 20 weken gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit

Wanneer een werknemer na een periode van volledige arbeidsongeschiktheid het werk met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit gedeeltelijk hervat en hij tijdens deze periode opnieuw volledige arbeidsongeschikt wordt, zal de werkgever opnieuw gewaarborgd loon moeten betalen voor de ziektedagen die zich bevinden na 20 weken van gedeeltelijke werkhervatting.

Een wet van 30 oktober 2022 houdende diverse bepalingen betreffende arbeidsongeschiktheid  wijzigt de regel voor de niet-betaling van het gewaarborgd loon bij herval in het kader van een gedeeltelijke werkhervatting na een periode van volledige arbeidsongeschiktheid. Deze neutralisatie van het gewaarborgd loon zal in de tijd beperkt worden tot een periode van twintig weken waardoor ziektedagen na die periode van 20 weken wel recht zullen geven op gewaarborgd loon. Het gaat hier enkel over de toegelaten arbeid met akkoord van de adviserend geneesheer van de mutualiteit. De neutralisatie is dus enkel van toepassing op de gedeeltelijke werkhervatting binnen dit kader.

Wij lichten hierna deze nieuwe regel toe op basis van de informatie waarover wij nu al beschikken. Deze nieuwe regel is van toepassing op alle dagen van arbeidsongeschiktheid vanaf 28 november 2022 ingevolge een herval dat zich zowel voor als na 28 november 2022 voordoet en die recht kunnen geven op gewaarborgd loon.

1. Gewaarborgd loon

Wanneer de werknemer arbeidsongeschikt is wegens een ziekte die geen beroepsziekte is of ongeval van gemeen recht heeft hij recht op een gewaarborgd loon:

2. Gewaarborgd loon bij herval

Als een werknemer, nadat hij zijn arbeid normaal heeft hervat, opnieuw arbeidsongeschikt wordt voor dezelfde ziekte of voor hetzelfde ongeval , d.w.z. hij hervalt, dan moet de werkgever niet opnieuw  gewaarborgd loon betalen indien de werknemer hervalt binnen de eerste 14 kalenderdagen die volgen op het einde van de periode arbeidsongeschiktheid waarin de werkgever voor de werknemer gewaarborgd loon heeft moeten betalen. Indien er nog een saldo van gewaarborgd loon rest van de eerste periode van arbeidsongeschiktheid dan moet de werkgever dit nog wel betalen.

Hervalt de werknemer buiten die periode van 14 dagen dan moet de werkgever opnieuw gewaarborgd loon betalen. Dit zal ook het geval zijn als de reden van de nieuwe arbeidsongeschiktheid anders is dan de reden van de vorige arbeidsongeschiktheid.

3. Gewaarborgd loon bij herval na een gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit : Huidige situatie

Als een werknemer zijn arbeid hervat in het kader van een gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit en zijn toestand tijdens de tijdelijke hervatting verergert waardoor hij opnieuw volledig arbeidsongeschikt wordt, d.w.z. hij hervalt, of als de werknemer tijdens de periode van gedeeltelijke werkhervatting volledig arbeidsongeschikt wordt omwille van een andere reden, dan moet de werkgever niet opnieuw gewaarborgd loon betalen aan de werknemer voor die dagen van arbeidsongeschiktheid.

De werknemer valt weer ten laste van de mutualiteit, zelfs indien de werkgever vóór de werkhervatting nog niet het volledige gewaarborgd loon betaald had en er dus nog een saldo overblijft. Met andere woorden, de werkgever is er in dit geval niet toe gehouden het saldo van het gewaarborgd loon aan de werknemer te betalen.

Tijdens de periode van gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit gelden bijgevolg de regels inzake betaling van een gewaarborgd loon voor de dagen van arbeidsongeschiktheid van de werknemer niet.

4. Gewaarborgd loon bij herval na een gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit : situatie vanaf 28 november 2022

4.1. Nieuwe regel

de regels inzake betaling van een gewaarborgd loon voor de dagen van arbeidsongeschiktheid van de werknemer gelden niet meer gedurende de volledige periode van gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit maar enkel tijdens een periode van 20 weken die een aanvang neemt vanaf de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit gelden.

4.2. Welk gewaarborgd loon?

Deze nieuwe regel geldt zowel voor het gewaarborgd loon geregeld door de wettelijke regels (wet van 3 juli 1978) als voor het gewaarborgd loon geregeld door de CAO-bepalingen (CAO nr. 12 en 13 NAR).

4.3 Wat betekent deze nieuwe regel?

4.3.1. De dagen van arbeidsongeschiktheid ingevolge herval die zich nog bevinden in het tijdvak van gewaarborgd loon maar die zich bevinden in de eerste 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit

Voor deze dagen van arbeidsongeschiktheid moet de werkgever geen gewaarborgd loon betalen.

Voorbeeld :

• Bediende hervat gedeeltelijk het werk met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit op 5 december 2022; 
• Hij hervalt van 27 maart tot en met 2 april 2023;
• geen gewaarborgd loon te betalen voor de dagen arbeidsongeschiktheid van 27 maart tot en met 2 april 2023 die zich bevinden in het tijdvak van gewaarborgd loon (1^ste tot 30de kalenderdag) omdat zij zich bevinden binnen een periode van 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit.

4.3.2. De dagen van arbeidsongeschiktheid ingevolge herval die zich nog bevinden in het tijdvak van gewaarborgd loon en die zich bevinden na de eerste 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit.

Voor deze dagen van arbeidsongeschiktheid moet de werkgever gewaarborgd loon betalen voor alle dagen van ziekte.

Voorbeeld :

• Bediende hervat gedeeltelijk het werk met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit op 5 december 2022;
• Hij hervalt van 15 mei tot en met 30 juni 2023;
• gewaarborgd loon te betalen voor de dagen arbeidsongeschiktheid van 15 tot en met 13 juni 2023 die zich bevinden in het tijdvak van gewaarborgd loon (1^ste tot 30^ste kalenderdag)  omdat deze dagen zich bevinden na de eerste 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit

Indien er ingevolge herval na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit, dagen van arbeidsongeschiktheid zijn die zich nog bevinden in het tijdvak van gewaarborgd loon en die zich zowel voor als na de eerste 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit bevinden, zal de werkgever enkel het saldo  van het gewaarborgd loon moeten betalen voor de dagen van arbeidsongeschiktheid die zich na de eerste 20 weken bevinden.

Voorbeeld :

• Bediende hervat gedeeltelijk het werk met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit op 5 december 2022;
• Hij hervalt van 3 april tot en met 7 mei 2023;
• geen gewaarborgd loon te betalen voor de dagen van arbeidsongeschiktheid van 3 april tot en met 23 april 2023 die zich bevinden in het tijdvak van gewaarborgd loon (1^ste tot 21^ste dag) omdat zij zich bevinden binnen een periode van 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit;
• saldo van het gewaarborgd loon te betalen voor de dagen van  24 april tot en met 2 mei 2023 die zich bevinden in het tijdvak van gewaarborgd loon (28^ste tot 30^ste dag) omdat deze dagen zich bevinden na de eerste 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit.

4.3.3. Toepassing van de nieuwe regel op gevallen van herval vóór de inwerkingtreding van de nieuwe regel 

Zoals reeds gezegd is deze nieuwe regel van toepassing op alle dagen van arbeidsongeschiktheid vanaf 28 november 2022 ingevolge een herval dat zich zowel voor als na 28 november 2022 (datum van inwerkingtreding van de nieuwe regel) voordoet.

Voorbeeld: 

• Arbeider hervat gedeeltelijk het werk met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit op 5 september 2022;
• Hij hervalt van 21 november tot en met 18 december 2022;
• geen gewaarborgd loon te betalen voor de dagen van arbeidsongeschiktheid van 28 november tot en met 18 december 2022 die zich bevinden na inwerkingtreding van de nieuwe regel (28 november 2022) en in het tijdvak van gewaarborgd loon (8^e tot 28ste kalenderdag) omdat zij zich bevinden binnen een periode van 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit.

Indien er ingevolge herval na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit, dagen van arbeidsongeschiktheid zijn die zich bevinden in het tijdvak van gewaarborgd loon en die zich na de eerste 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit bevinden, maar er zijn zowel dagen voor de inwerkingtreding als na de inwerkingtreding van de nieuwe regel, zal de werkgever enkel het saldo van het gewaarborgd loon moeten betalen voor de dagen van arbeidsongeschiktheid die zich na de eerste 20 weken bevinden.

Voorbeeld :

• Arbeider hervat gedeeltelijk het werk met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit op 2 mei 2022;
• Hij hervalt van 21 november tot en met 18 december 2022;
• geen gewaarborgd loon te betalen voor de dagen van arbeidsongeschiktheid van 21 tot en met 27 november 2022 die zich bevinden in het tijdvak van gewaarborgd loon (1^ste tot 7^e dag) en na een periode van 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit omdat zij zich bevinden voor de datum van inwerkingtreding van de nieuwe regel (28 november 2022);
• saldo van het gewaarborgd loon te betalen voor de dagen van 28 november tot en met 18 december 2022 die zich bevinden in het tijdvak van gewaarborgd loon (7^de tot 28ste dag) omdat deze dagen zich bevinden na de eerste 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit en na de datum van inwerkingtreding van de nieuwe regel (28 november 2022).

4.3.4. Wat met nieuwe periodes van arbeidsongeschiktheid na 20 weken van gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit?

Eens de periode van 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit verstreken is, zal voor elke nieuwe periode van arbeidsongeschiktheid  wegens een ziekte of ongeval die zich voordoet binnen het kader van de lopende toestemming tot gedeeltelijke werkhervatting van de adviserend geneesheer van de mutualiteit het eventueel recht op gewaarborgd loon bepaald worden volgens de bestaande regels (zie punt 2 hierboven). Periodes van arbeidsongeschiktheid die elkaar opvolgen zullen bijgevolg al dan niet recht geven op gewaarborgd loon na toepassing van de gebruikelijke regels ingeval van herval.

Dit zal ook het geval zijn in geval van een aanpassing, hernieuwing of verlenging van een eerder verleende toelating tot gedeeltelijke werkhervatting door de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Zie ook hierna 4.3.5. 

4.3.5. Wanneer start een nieuwe periode van 20 weken ?

Een nieuwe periode van 20 weken na aanvang van de gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit waarbinnen de nieuwe regel van herval zal worden toegepast, zal maar opnieuw starten als de werknemer na een herval een nieuwe toestemming van de adviserend geneesheer van de mutualiteit ontvangt om het werk gedeeltelijk te hervatten.

Volgens een advies van de FOD WASO zal een nieuwe periode van neutralisatie slechts beginnen lopen wanneer er sprake is van een nieuwe toelating (en dus een beëindiging of stopzetting van de eerder verleende toelating). Dit is niet het geval wanneer het gaat om een hernieuwing of verlenging van de eerder verleende toelating of een aanpassing van de voorwaarden ervan (bv. aantal uren). Praktisch zal ook steeds moeten gekeken worden naar wat de mutualiteit op het document vermeldt. Is er sprake van een verlenging van een eerder verleende toelating, dan zal er dus geen nieuwe periode van 20 weken aanvangen. 

4.3.6. Herval in geval van tewerkstelling bij een andere werkgever

De nieuwe regel is eveneens van toepassing voor een werknemer die, in het kader van een gedeeltelijke werkhervatting met akkoord van de adviserend geneesheer van de mutualiteit, een deeltijdse arbeidsovereenkomst voor aangepast werk krijgt bij een andere werkgever en arbeidsongeschikt wordt.

In dat geval is het te betalen gewaarborgd loon voor de dagen ziekte die zich bevinden na 20 weken werkhervatting bij de andere werkgever gelijk aan het loon voor de uren waarvoor hij had moeten werken bij die andere werkgever. De andere dagen blijven vergoed door de mutualiteit. 

Een nieuwe periode van 20 weken begint in dit geval steeds te lopen bij aanvang van de deeltijdse tewerkstelling bij de andere werkgever.

4.3.7. Bijzondere situatie: de werknemer valt volledig ziek tijdens (of onmiddellijk na) de periode van progressieve werkhervatting en de ziekte duurt voort na de stopzetting van de progressieve werkhervatting

We legden volgend voorbeeld voor aan de FOD WASO: een werknemer is na 20 weken van progressieve hervatting opnieuw volledig arbeidsongeschikt. Zijn toegelaten activiteit eindigt 2 weken na aanvang van de nieuwe arbeidsongeschiktheid. De werkgever is voor de eerste 2 weken van de volledige arbeidsongeschiktheid gewaarborgd loon verschuldigd ten belope van de uren toegestane activiteit. De werknemer blijft verder volledig arbeidsongeschikt. Wat is de werkgever aan gewaarborgd loon verschuldigd?

Voorbeeld: de werknemer is in progressieve werkhervatting vanaf 1.03.2023 voor 20 uur per week. Hij heeft een toelating van de adviserend geneesheer t.e.m. 31.08.2023. Op 17.08.2023 wordt de werknemer weer volledig arbeidsongeschikt tem 30.09.2023. Wat moet een werkgever aan gewaarborgd loon betalen?

We ontvingen volgend antwoord:

Overeenkomstig artikel 31/1, § 3, tweede lid, van de wet van 3 juli 1978 eindigt de bijlage bij de arbeidsovereenkomst onmiddellijk wanneer de werknemer niet langer voldoet aan de voorwaarden bepaald bij artikel 100, § 2, van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994.

Wanneer de bijlage - en dus de gedeeltelijke werkhervatting - eindigt en de werknemer arbeidsongeschikt blijft, is er (opnieuw) sprake van een schorsing van de uitvoering van de oorspronkelijke arbeidsovereenkomst. De werkgever zal vanaf dat moment dan ook gewaarborgd loon verschuldigd zijn op basis van het oorspronkelijke (voltijdse) loon.

In bovenvermeld voorbeeld is het antwoord bijgevolg:

• van 17.08.2023 t.e.m. 31.08.2023 is de werkgever gewaarborgd loon verschuldigd in functie van de deeltijdse (progressieve) tewerkstelling aangezien deze periode nog binnen de toelating valt;
• vanaf 1.09.2023 moet de werkgever het saldo aan gewaarborgd loon betalen overeenkomstig het oorspronkelijke (voltijdse) contract.

Dit antwoord van de FOD WASO geldt eveneens wanneer een werknemer ziek zou worden de eerste dag na de stopzetting van de toelating van de progressieve werkhervatting. De werkgever is dan sowieso gewaarborgd loon verschuldigd op basis van het oorspronkelijke (voltijdse) contract vanaf de eerste ziektedag. Het maakt daarbij niet uit of er al dan niet 20 weken zijn verstreken vanaf de toelating van de progressieve werkhervatting. Op het ogenblik dat de ziekte aanvangt is de toelating immers reeds stopgezet dus speelt de 20-wekenregel niet. Ook de hervaltermijn van 14 dagen (die loopt tijdens de periode van progressieve werkhervatting) zal doorgaans verstreken zijn tussen de oorspronkelijke eerste volledige ziekteperiode en de aanvang van de tweede volledige ziekteperiode.

Tot slot maakt het ook geen verschil of het nu gaat om een voortijdige stopzetting van de progressieve werkhervatting door de werknemer, door de mutualiteit dan wel een beslissing die eindigt op de voorziene einddatum.

5. Gelijkstelling voor de jaarlijkse vakantie ?

Bij een nieuwe ziekte na 20 weken gedeeltelijke werkhervatting, is de werkgever opnieuw gewaarborgd loon verschuldigd. Deze periode van gewaarborgd loon wordt gelijkgesteld voor de jaarlijkse vakantie (zelfs indien de oorspronkelijke ziekte al meer dan 12 maanden duurt!).

Na de periode van 30 dagen gewaarborgd loon gelden de volgende regels:

• Indien de oorspronkelijke ziekte minder dan 1 jaar duurt, dan zijn de ziektedagen na de periode gewaarborgd nog gelijkgesteld tot het moment dat de oorspronkelijke ziekte 1 jaar duurt.
• Indien de oorspronkelijke ziekte al meer dan 1 jaar duurt, dan zijn de ziektedagen na de periode gewaarborgd loon sowieso niet gelijkgesteld.

Dezelfde regels zijn ook van toepassing wanneer de werknemer volledig ziek wordt tijdens (of onmiddellijk na) de periode van progressieve werkhervatting en de ziekte duurt voort na de stopzetting van de progressieve werkhervatting (zie punt 4.3.7. hierboven). 

Voorbeeld 1: een werknemer wordt ziek vanaf 05.09.2022 en hervat het werk progressief op 06.11.2023. De beslissing van progressieve werkhervatting eindigt op 31.1.2024. De werknemer valt opnieuw volledig ziek vanaf 25.01.2024  t.e.m. 29.02.2024.

Zoals hierboven (punt 4.3.7) reeds uiteengezet, zal de werkgever het gewaarborgd loon verschuldigd zijn:

• NIET voor de periode van 25.01.2024 tot en met 31.01.2024 aangezien er nog geen 20 weken verstreken zijn sinds de aanvang van de progressieve werkhervatting. De mutualiteit zal dus tussenkomen;
• WEL voor de periode van 01.02.2024 tot en met 23.02.2024 op basis van de oorspronkelijke voltijdse tewerkstelling.

 Wat betreft de gelijkstelling voor de jaarlijkse vakantie, zal in dit voorbeeld:

• de periode van 25.01.2024 tot en met 31.01.2024 niet gelijkgesteld zijn voor de jaarlijkse vakantie aangezien de werkgever geen gewaarborgd loon betaalt;
• de periode vanaf 01.02.2024 tot en met 23.02.2024 wel gelijkgesteld zijn voor de jaarlijkse vakantie aangezien de werkgever gewaarborgd loon betaalt. De ziektedagen nadat de periode van gewaarborgd loon is verstreken, zijn niet meer gelijkgesteld.

Opmerking: in dit voorbeeld is de gelijkstellingstermijn van 12 maanden voor de jaarlijkse vakantie reeds bereikt op 4.9.2023.

Voorbeeld 2: een werknemer wordt ziek vanaf 08.08.2022 en hervat het werk progressief op 16.10.2023. De beslissing van progressieve werkhervatting eindigt op 5.11.2023. De werknemer valt ziek tijdens zijn werkdag op 3.11.2023 en blijft volledig ziek tot en met 29.02.2024.

De werkgever zal het gewaarborgd loon verschuldigd zijn:

• NIET voor de periode van 4.11.2023 tot en met 5.11.2023 aangezien er nog geen 20 weken verstreken zijn sinds de aanvang van de progressieve werkhervatting. De mutualiteit zal dus tussenkomen (3.11.2023 telt als een ononderbroken arbeidsdag waardoor de periode van gewaarborgd loon pas aanvangt op 4.11.2023);
• WEL voor de periode van 6.11.2023 tot en met 3.12.2023 op basis van de oorspronkelijke voltijdse tewerkstelling.

 Wat betreft de gelijkstelling voor de jaarlijkse vakantie, zal in dit voorbeeld:

• de periode van 4.11.2023 tot en met 5.11.2023 niet gelijkgesteld zijn voor de jaarlijkse vakantie aangezien de werkgever geen gewaarborgd loon betaalt;
• de periode vanaf 6.11.2023 tot en met 3.12.2023 wel gelijkgesteld zijn voor de jaarlijkse vakantie aangezien de werkgever gewaarborgd loon betaalt. De ziektedagen nadat de periode van gewaarborgd loon is verstreken, zijn niet meer gelijkgesteld.

Opmerking: in dit voorbeeld is de gelijkstellingstermijn van 12 maanden voor de jaarlijkse vakantie reeds bereikt op 7.8.2023.

Voorbeeld 3: een werknemer wordt ziek vanaf 26.06.2023 en hervat het werk progressief op 24.07.2023. De beslissing van progressieve werkhervatting eindigt op 10.12.2023. De werknemer valt opnieuw volledig ziek vanaf 11.12.2023  t.e.m. 29.02.2024.

De werkgever zal het gewaarborgd loon verschuldigd zijn voor de periode van 11.12.2023 tot en met 9.1.2024 op basis van de oorspronkelijke voltijdse tewerkstelling.

 Wat betreft de gelijkstelling voor de jaarlijkse vakantie, zal in dit voorbeeld:

• de volledige periode van gewaarborgd loon ten laste van de werkgever van  11.12.2023 tot en met 9.1.2024 gelijkgesteld zijn voor de jaarlijkse vakantie;
• én de (eventuele) ziektedagen na 9.1.2024 tot en met 25.06.2024 gelijkgesteld zijn voor de jaarlijkse vakantie aangezien de gelijkstellingstermijn van 12 maanden pas op 25.06.2024 is bereikt.

6. Datum van inwerkingtreding

Deze nieuwe regel zal in werking treden op de tiende dag na de dag van bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad, dus 28 november 2022.

Bron: wet van 30 oktober 2022 houdende diverse bepalingen betreffende arbeidsongeschiktheid, BS van 18 november 2022