Staking en acties tegen het regeerakkoord : waarmee moet ik als werkgever rekening houden?


69167

Om hun ontevredenheid met het regeerakkoord van de regering-Michel te uiten, organiseren de vakbonden op 15 december een nationale staking

Naast deze nationale stakingsdag worden er ook provinciale acties aangekondigd:

  • op maandag 24 november in Antwerpen, Henegouwen, Luxemburg en Limburg;
  • op maandag 1 december in Namen, Luik, Oost- en West-Vlaanderen; 
  • op maandag 8 december in Brussel, Waals- en Vlaams-Brabant. 

Bovendien wordt op donderdag 6 november een nationale betoging in Brussel georganiseerd.

Ook de NMBS en openbare diensten nemen deel aan de staking.

In dit artikel herhalen wij met welke stakingsvormen een werkgever kan geconfronteerd worden en wat zijn rechten en plichten in dat geval zijn.

Staking in de onderneming

  • werknemers die hun werkdag presteren

De werknemers die niet aan de staking deelnemen en die normaal die dag komen werken, moeten het loon voor die dag krijgen.

  • werknemers die niet kunnen werken omwille van de staking

De werknemers die niet kunnen werken omwille van de staking, hebben die dag geen recht op gewaarborgd loon. De werkgever moet hen wel, in de mate van het mogelijke, andere taken laten uitvoeren. Indien dit onmogelijk is, wordt de arbeidsovereenkomst van de werknemer geschorst voor de uren die hij niet kan werken en moet de werkgever geen loon betalen.

Werkwillige werknemers kunnen tijdelijk werkloosheidsuitkeringen van de RVA bekomen voor zover het beheerscomité van de RVA daartoe goedkeuring verleent. Met het oog hierop moeten deze werknemers een specifieke aanvraag indienen. Doorgaans wordt aangenomen dat werkwilligen moeten bewijzen dat zij ernstige pogingen hebben ondernomen om hun arbeid normaal te verrichten, doch in de absolute onmogelijkheid waren om de arbeidsovereenkomst uit te voeren.

De werkgever moet dan een controleformulier C.3.2 A (controlekaart) afleveren aan de werknemer die hierom verzoekt. De werknemer moet het formulier steeds in zijn bezit hebben en kunnen voorleggen aan de sociale controleur wanneer deze erom verzoekt. Op het einde van de maand moet de werknemer zijn controleformulier indienen bij zijn uitbetalingsinstelling.

De werkgever levert tevens het formulier C.3.2  - WERKGEVER af (eventueel in tweevoud) dat dienst doet als betalingsformulier ( bewijs van de uren van tijdelijke werkloosheid) en als aanvraag van uitkeringen ten behoeve van de berekening van de uitkeringen waarop de werknemer recht heeft.

Het Beheerscomité houdt in het bijzonder rekening met het feit of de betrokken werknemers deel uitmaken van de « arbeidseenheid »  waarin de stakers zich bevinden en of zij geen belang hebben bij de inwilliging van de eisen van de stakers.

Tot heden heeft het beheerscomité van de RVA steeds een negatieve beslissing genomen wanneer werknemers werkloos waren als gevolg van een interprofessionele actie. Bij interprofessionele acties worden immers in principe eisen gesteld die van belang kunnen zijn voor de werknemers van alle tot de actie opgeroepen sectoren. Het feit dat de getroffen werknemers niet noodzakelijk achter de actie stonden of niet deelnamen aan de actie, is niet bepalend.

  • werknemers die hun werk niet kunnen bereiken omwille van de staking

De werkwillige werknemers kunnen aanspraak  maken op gewaarborgd loon wanneer zij zich naar het werk begeven en aantonen dat zij onmogelijk het werk konden bereiken omwille van de wegversperringen.

  • stakende werknemers

De werknemers die deelnemen aan de stakingsactie verliezen elk recht op loon. Indien de werknemers aangesloten zijn bij een syndicale organisatie en deze heeft de staking erkend, dan kunnen zij aanspraak maken op een stakingsvergoeding ten laste van deze syndicale organisatie.

Staking in een andere onderneming

De werknemers die door een staking in een andere onderneming hun werk niet kunnen uitvoeren, hebben voor die dag geen recht op gewaarborgd loon.

De werknemers hebben eventueel wel recht op een tijdelijke werkloosheidsuitkering ten laste van de RVA. De werkgever moet dan een controleformulier C.3.2 A en een formulier C.3.2 - WERKGEVER (eventueel in tweevoud) afleveren. 

Staking van het openbaar vervoer

In principe heeft elke werknemer  die niet op het werk geraakt of te laat aankomt recht op het gewaarborgd dagloon indien  aan volgende voorwaarden is voldaan:

  • de werknemer moet arbeidsgeschikt zijn op het ogenblik dat hij zich naar het werk begeeft;
  • hij begeeft  zich normaal naar het werk;
  • de oorzaak van het te laat komen of van de afwezigheid doet zich voor op de weg naar het werk;
  • de oorzaak van de vertraging of van de afwezigheid is onafhankelijk van de wil van de werknemer.

Opgelet! Een staking van het openbaar vervoer die vooraf in de pers werd aangekondigd, kan niet worden gelijkgesteld met een onvoorzienbare gebeurtenis voor de werknemers die zich naar het werk begeven.

De werkgever is in dit laatste geval niet verplicht om het gewaarborgd loon te betalen.

De werknemers die aanspraak willen maken op gewaarborgd loon, zullen moeten aantonen dat zij alle redelijke inspanningen hebben geleverd om het werk tijdig te bereiken maar dat zij ondanks deze inspanningen er toch niet (op tijd) konden geraken.

Stakingspiketten

  • werknemers die deel uitmaken van de staking

De werknemers die deelnemen aan de stakingsactie verliezen elk recht op loon. Indien de werknemers aangesloten zijn bij een syndicale organisatie en deze de staking heeft erkend, kunnen zij aanspraak maken op een stakingsvergoeding ten laste van deze syndicale organisatie.

  • werknemers die verhinderd worden hun werk uit te voeren door een stakingspiket

Indien het stakingspiket heeft postgevat voor de bedrijfspoort(en), hebben werknemers die verhinderd worden hun werk uit te voeren geen recht op gewaarborgd loon. 

Wel kunnen die werknemers tijdelijk aanspraak maken op een werkloosheidsuitkering ten laste van de RVA voor zover het Beheerscomité van de RVA daartoe de goedkeuring verleent. Het Beheerscomité houdt rekening met het feit of de betrokken werknemers deel uitmaken van de « arbeidseenheid »  waarin de stakers zich bevinden en of zij geen belang hebben bij de inwilliging van de eisen van de stakers. De werkgever moet dan een controleformulier C.3.2 A en een formulier C.3.2 - WERKGEVER (eventueel in tweevoud) afleveren.

Indien het stakingspiket heeft postgevat op de toegangsweg van een industriezone dan moeten volgens bepaalde auteurs werkwillige werknemers toch recht hebben op het gewaarborgd loon als zij kunnen aantonen dat zij voldoende inspanningen hebben geleverd om op het werk te geraken, niet op voorhand op de hoogte waren van het obstakel en de vertraging of de afwezigheid te wijten is aan hetgeen hen onderweg, onafhankelijk van hun wil, is overkomen. 

Een andere strekking in de rechtsleer stelt dat werknemers in dit geval geen recht op gewaarborgd loon hebben en de werkwilligen tegen dezelfde voorwaarden aanspraak kunnen maken op tijdelijke werkloosheidsuitkeringen van de RVA.

Wilde staking

Bij een wilde staking is er nooit gewaarborgd loon verschuldigd. De werknemers zullen geen stakingsvergoeding van de syndicale organisatie ontvangen, tenzij deze de wilde staking alsnog erkent.