Om aan de eisen van de Internationale Arbeidsorganisatie (hierna afgekort als IAO) over minimumleeftijd te voldoen, werd de wetgeving omtrent de bescherming van jongeren en stagiairs gewijzigd. Zo wordt onder andere de leeftijd waarop gevaarlijke werkzaamheden mogen worden uitgevoerd verhoogd van 15 tot 16 jaar en het begrip ‘jongere op het werk’ verruimd.
Begrip ‘jongeren op het werk’ verruimd
Nieuw is dat er ook wordt verwezen naar personen die anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst arbeid verrichten onder het gezag van een ander persoon. Ook personen die een opleidingstraject volgen, worden toegevoegd.
Personen die tewerkgesteld worden met een leerovereenkomst of in het kader van een opleidingstraject mogen niet langer onderworpen zijn aan de voltijdse leerplicht om tewerkgesteld te worden. Bijgevolg moeten zij ofwel 1) 16 jaar oud zijn ofwel 2) 15 jaar én de eerste twee jaren van het secundair onderwijs hebben gevolgd.
Onder ‘jongere op het werk’ wordt dan verstaan:
- elke persoon van 15 tot 18 jaar, die niet meer onderworpen is aan de voltijdse leerplicht en die tewerkgesteld wordt krachtens een arbeidsovereenkomst of die, anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, arbeid verricht onder het gezag van een ander persoon;
- elke persoon die niet meer onderworpen is aan de voltijdse leerplicht en die tewerkgesteld wordt krachtens een leerovereenkomst;
- elke persoon die niet meer onderworpen is aan de voltijdse leerplicht en die arbeid verricht krachtens een overeenkomst gesloten in het kader van een opleidingstraject;
- een leerling of student die een studierichting volgt waarvan het opleidingsprogramma voorziet in een vorm van arbeid die in de onderwijsinstelling wordt verricht;
- een student-werknemer die tewerkgesteld wordt in het kader van een arbeidsovereenkomst voor tewerkstelling van studenten bedoeld in titel VII van de Wet van 3 juli 1978 betreffende arbeidsovereenkomsten.
Afwijkingen op verboden werkzaamheden aangepast
Het is verboden dat jongeren op het werk arbeid verrichten die als gevaarlijk wordt beschouwd. Uitdrukkelijk verboden is arbeid:
- die de jongere, objectief gezien, lichamelijk of psychisch niet aankan;
- waarbij de jongere wordt blootgesteld aan bepaalde schadelijke stoffen;
- die de blootstelling aan ioniserende straling meebrengt;
- die risicofactoren voor ongevallen inhoudt waarvoor de jongere vatbaar is bij gebrek aan voldoende inzicht in veiligheid of door een gebrek aan ervarenheid of onvoldoende opleiding;
- waarbij de jongere wordt blootgesteld aan extreme koude of hitte of aan lawaai of trillingen.
Onder bepaalde voorwaarden mag verboden arbeid toch worden uitgevoerd. Deze voorwaarden zijn:
- de persoon is tenminste 16 jaar;
- deze persoon heeft een specifieke en adequate opleiding ontvangen in functie van de sector waarin de activiteit wordt uitgevoerd of de werkgever ziet er op toe dat deze persoon de nodige beroepsopleiding heeft ontvangen;
- de nodige preventiemaatregelen werden getroffen;
- de gevaarlijke arbeid of de aanwezigheid op gevaarlijke plaatsen vindt plaats in het bijzijn van een ervaren werknemer.
Personen tewerkgesteld met een leerovereenkomst, in het kader van een opleidingstraject en voor personen waarvan het opleidingsprogramma voorziet in een vorm van arbeid die in de onderwijsinstelling wordt verricht, zijn onderworpen aan andere voorwaarden:
- de gevaarlijke arbeid of de aanwezigheid op gevaarlijke plaatsen moet onontbeerlijk zijn voor hun beroepsopleiding;
- de nodige preventiemaatregelen werden getroffen;
- de gevaarlijke arbeid of de aanwezigheid op gevaarlijke plaatsen vindt plaats in het bijzijn van een ervaren werknemer.
Zoals vóór de wijziging van de regelgeving mogen studenten geen beroep doen op deze afwijkingen. Voor hen werden afwijkingen opgenomen in artikel 11 van het K.B. betreffende de bescherming van jongeren.
Stagiairs
Ook het K.B. van 21 september 2004 betreffende de bescherming van stagiairs werd aangepast. De verwijzingen in dit K.B. naar het K.B. betreffende de bescherming van de jongeren werden in overeenstemming gebracht met de artikelen die voorzien in verboden arbeid en de afwijkingen daarop.
Inwerkingtreding van de wijzigingen
Het K.B. tot wijziging van het Koninklijk Besluit van 3 mei 1999 betreffende de bescherming van de jongeren op het werk en tot wijziging van het Koninklijk Besluit van 21 september 2004 betreffende de bescherming van de jongeren op het werk en tot wijziging van het Koninklijk Besluit van 21 september 2004 betreffende de bescherming van de stagiairs werd gepubliceerd op 25 juli 2016. Het is in werking getreden op 4 augustus 2016.
Conventie nr. 138 betreffende de minimumleeftijd van de IAO
Zoals u kon lezen, zijn de wijzigingen in de regelgevende tekst een gevolg van Conventie nr. 138 betreffende de minimumleeftijd. U kan deze conventie hier raadplegen.