66 Recht op deconnectie

Paritair (sub-)Comité nr.:
130.00.00-00.00

Bijwerking: 29/03/2023
Geldig vanaf: 16/03/2023

1. Algemene principes

De wet houdende diverse arbeidsbepalingen van 3 oktober 2022 biedt een kader voor het recht op deconnectie.

Werkgevers die 20 of meer werknemers tewerkstellen moeten afspraken maken over het recht van werknemers op deconnectie als zij niet moeten werken en de modaliteiten om dit te bereiken zoals het gebruik van communicatiemiddelen zoals telefoons, sms en mails tijdens én vooral buiten de werkuren van de werknemer.

De maatregel bepaalt niet hoe moet geteld worden om te bepalen of er 20 werknemers worden tewerkgesteld. Bijgevolg is de telling een momentopname, geen gemiddelde, en moet er in "hoofden" geteld worden en niet in voltijdse equivalenten.

De wetgever heeft bepaald dat werkgevers met minstens 20 werknemer een bedrijfs-CAO moeten sluiten met oog op de nakoming van hun verplichtingen inzake het recht op deconnectie. Bij ontstentenis van een bedrijfs-CAO zullen ze  hun arbeidsreglement moeten wijzigen. Dit moet uiterlijk op 1 april 2023 gebeuren.

Indien op niveau van de sector (zie in de sectorale informatie van uw paritair comité onder Hfdst. 66) of de NAR een collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten die de nodige bepalingen bevat, vervalt de verplichting om een ondernemings-cao te sluiten of het arbeidsreglement te wijzigen.

2. PC  130

In het Paritair Comité voor  het drukkerij-, grafische kunst en dagbladbedrijf (pc 130) is op 16maart 2023 een collectieve arbeidsovereenkomst over het recht op deconnectie gesloten (nr. 178892/CO/130).

2.1. Toepassingsgebied

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers die 20 of meer werknemers tewerkstellen.

De sociale partners adviseren ondernemingen met minder dan 20 werknemers zich te inspireren aan de in deze collectieve arbeidsovereenkomst overeengekomen bepalingen.

2.2. Recht op deconnectie

Elke werknemer heeft het recht op deconnectie om een beter evenwicht te verzekeren tussen zijn werk- en privéleven. 

Onder recht van deconnectie wordt verstaan het recht van de werknemers om niet ingelogd te zijn op zijn professionele en persoonlijke digitale tools buiten de overeengekomen werkuren, overuren en permanentie, zoals vermeld in het arbeidsreglement, de arbeidsovereenkomst of de toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomst, tijdens vakantieperioden, weekends, feestdagen,weekziekte, elke periode van gewettigde end, afwezigheid en schorsing van de arbeidsovereenkomst, zonder dat dit nadelige gevolgen kan hebben voor de werknemer. Bijgevolg kan een werknemer niet gesanctioneerd worden voor onbereikbaarheid buiten zijn werkuren of de periodes van gewettigde afwezigheid. Evenmin kan er bij online blijven tijdens deze periodes een beloning of voorkeurbehandeling worden toegekend.

Onder professionele en persoonlijke digitale tools verstaan we: telefoons, PC's, tablets, biepers, slimme horloges en andere communicatiemiddelen die het mogelijk maken om e-mails, voicemails, video's en berichten te sturen en te ontvangen en gebruik te maken van of toegang te krijgen tot intranet en/ of extranet. De werkgever promoot in geen geval het gebruik van niet-officiële of private digitale tools zoals l'utilisation d'outils numenques non
sociale media, WhatsApp en dergelijke. 

De enige uitzondering die op de hierboven vermelde bepalingen kan gemaakt worden, is in het geval van een noodsituatie, indien het gaat om de werknemers die een kritieke functie uitoefenen. Een noodsituatie betreft uitzonderlijke en onvoorziene omstandigheden die niet kunnen worden opgelost zonder de tussenkomst van de werknemer en die niet kunnen wachten tot de volgende werkperiode (bv. een zieke collega vervangen in functie van de continuïteit van de productie of in geval van een plotse gebeurtenis of een afwezigheid wegens overmacht van een collega). Specifieke werkomstandigheden zoals deze doen zich bijvoorbeeld voor bij wachtdiensten en onvoorziene technische interventies.

2.3. Modaliteiten

De werkgever bepaalt volgende praktische modaliteiten voor de toepassing van het recht van de werknemer om niet bereikbaar te zijn buiten de werkuren:

 

• Het recht van de werknemer om niet beschikbaar te zijn buiten zijn normale werkuren en tijdens perioden van gewettigde afwezigheid, vakantie, ziekte, enz.;
• De werknemer brengt zijn leidinggevende tijdig op de hoogte van zijn afwezigheid zodoende de leidinggevende op tijd voor back up kan zorgen. De werknemer zorgt dat de nodige informatie beschikbaar is voor het uitvoeren van zijn taken tijdens zijn afwezigheid;
• De verbintenis van de werkgever om de werknemers niet te contacteren tijdens de periode van deconnectie, behalve in een noodsituatie;
• De verbintenis van de werknemers om geen contact op te nemen met hun collega's tijdens de periode van deconnectie voor werkgerelateerde zaken;
• Het vooraf inplannen van een wachtdienst of een terugbelsysteem bedoeld voor de periode van deconnectie, indien nodig.
• Leidinggevenden waken er over om hun medewerkers buiten de op hen van toepassing zijnde uurroosters niet te contacteren. tenzij in geval van een noodsituatie (cf supra)

De leidinggevende staat in voor de correcte toepassing van het recht op deconnectie.

Om te verzekeren dat het recht op deconnectie gewaarborgd blijft, kan beroep gedaan worden op volgende, niet-exhaustieve, richtlijnen:

• E-mails die buiten de werkuren van de werknemers verzonden worden, moeten niet beantwoord worden buiten de werkuren; 
• Indien mogelijk, het instellen van een out-of-office bericht tijdens de afwezigheid met vermelding van de periode van afwezigheid en welke dienst of persoon dan wel gecontacteerd kan worden;
• De mogelijkheid om oproepen door te schakelen naar een actief nummer tijdens de periode van deconnectie; 
• In de onthaalbrochure wordt aandacht gegeven aan het verstandig gebruik van digitale hulpmiddelen en aan de risico's die verbonden zijn aan overmatige connectie.

2.4. Sensibiliseringsacties en vorming

De werkgever sensibiliseert de werknemers en de leidinggevenden inzake de best practices met betrekking tot het gebruik van professionele en persoonlijke digitale tools en de risico's van overmatig geconnecteerd te zijn, door middel van instructies en/ of opleidingen.

Hij informeert de werknemer over de mogelijkheid om contact op te nemen met de preventieadviseur, vertrouwenspersoon, of de vakbondsafgevaardigde in geval van problemen die voortvloeien uit overmatig gebruik van digitale hulpmiddelen.

2.5. Analyse en preventie

De werkgever voegt de risicoanalyse van het ontbreken van deconnectie en de preventie ervan bij in de algemene jaarlijkse analyse van de risico's en preventie binnen de onderneming.

Toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomst: om de integrale tekst te lezen, klik op het registratienummer.

Datum CAO 16/03/2023	Registratienr 178892	Geldig van -	Geldig tot -
Neerleggingsdatum 21/03/2023		Registratiedatum 27/03/2023
Reikwijdte Werkgevers die twintig of meer werknemers tewerkstellen
Onderwerp Deconnectie
BS Bericht van neerlegging 06/04/2023		Algemeen verbindend verklaring Gevraagd
Algemeen verbindend verklaard door Koninklijk Besluit van 12/07/2023		Gepubliceerd in het B.St. van 25/07/2023
Keywords WELZIJN OP HET WERK, WELZIJN OP HET WERK
Tekst aangepast op 29/03/2023

Historiek
16/03/2023	31/12/2050	66 Recht op deconnectie