66 Recht op deconnectie

Paritair (sub-)Comité nr.:
140.03.00-00.00

Bijwerking: 30/03/2023
Geldig vanaf: 01/01/2023

1. Algemeen

Werkgevers die 20 of meer werknemers tewerkstellen moeten afspraken maken over het recht van werknemers op deconnectie als zij niet moeten werken en de modaliteiten om dit te bereiken zoals het gebruik van communicatiemiddelen zoals telefoons, sms en mails tijdens én vooral buiten de werkuren van de werknemer.

De maatregel bepaalt niet hoe moet geteld worden om te bepalen of er 20 werknemers worden tewerkgesteld. Bijgevolg is de telling een momentopname, geen gemiddelde, en moet er in "hoofden" geteld worden en niet in voltijdse equivalenten.

De wetgever heeft bepaald dat werkgevers met minstens 20 werknemer een bedrijfs-CAO moeten sluiten met oog op de nakoming van hun verplichtingen inzake het recht op deconnectie. Bij ontstentenis van een bedrijfs-CAO zullen ze  hun arbeidsreglement moeten wijzigen. Dit moet uiterlijk op 1 april 2023 gebeuren.

Indien op niveau van de sector of de NAR een collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten die de nodige bepalingen bevat, vervalt de verplichting om een ondernemings-cao te sluiten of het arbeidsreglement te wijzigen.

2. PC 140.03

In het Paritair Subcomité voor het wegvervoer en de logistiek voor rekening van derden (pc 140.03) is op 9 maart 2023 een collectieve arbeidsovereenkomst over het recht op deconnectie gesloten (nr. 178896/CO/140.03).

Deze suppletieve cao is van toepassing op ondernemingen met 20 of meer werknemers die, uiterlijk op 1 april 2023, niet beschikken over een collectieve arbeidsovereenkomst (op ondernemingsniveau) met betrekking tot het recht op deconnectie of ondernemingen die in hun arbeidsreglement niet voorzien in bepalingen met betrekking tot het recht op deconnectie. 

2.1. Toepassingsgebied

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers die 20 of meer werknemers tewerkstellen.

2.2. Recht op deconnectie

De sociale partners erkennen het recht op deconnectie met het oog op het respecteren van de rusten verlofperioden en met het oog op het vrijwaren van de balans tussen werk- en privéleven.

Onder het "recht op deconnectie" verstaan we:

Het recht van de werknemer om niet ingelogd te zijn op zijn persoonlijke en professionele digitale tools buiten de overeengekomen werkuren. Onder "werkuren" verstaan we alle periodes tijdens dewelke de werknemer ter beschikking staat van de werkgever. De werknemer is o.m. niet verplicht kennis te nemen van mails die aan hem gericht zouden zijn en/of erop te antwoorden buiten de normale werkuren, tijdens weekends of vrije dagen. Hetzelfde geldt voor zakelijke oproepen, sms'en of andere online berichten. De werkgever mag de werknemer er niet toe verplichten om in zijn vrije tijd, op zijn privé toestel bereikbaar te zijn via private digitale tools (vb. sociale media, Whatsapp of andere).In de gevallen waarin de werkgever een toestel ter beschikking stelt of een kostenvergoeding betaalt voor het professioneel gebruik van een privétoestel, mag de werkgever wel vragen dat de werknemer toetreedt tot een door de werkgever georganiseerde social media groep (vb. Whatsapp groep). De overige bepalingen uit onderhavige cao blijven van toepassing bij gebruik van een door de werkgever ter beschikking gesteld/gefinancierd toestel. Op dit principe gelden volgende uitzonderingen:

• een situatie van overmacht;
• het louter in ontvangst nemen van de planning en werkopdracht(en). De werkgever zal extra aandacht besteden aan een tijdige communicatie indien een werkopdracht aanzienlijk moet vervroegd worden, zodat de werknemer nog de nodige rust kan nemen voor aanvang van zijn taak;
• het beantwoorden van dringende oproepen;
• het beantwoorden van en gevolg geven aan oproepen tijdens een periode van stand by;
• werknemers die een kritieke functie uitoefenen;
• gevallen waarin vooraf andere overeenkomsten zouden zijn gesloten met de werknemer.

Het engagement van de werknemer om zich (conform artikel 4 van de cao) te onthouden, van het opnemen van professioneel contact met hun collega's buiten de werkuren, tijdens de rusttijden, tijdens de vakantie, verlof en schorsing van de arbeidsovereenkomst, tenzij er sprake is van een noodsituatie.

2.3. Modaliteiten

• Werkgevers en werknemers zorgen ervoor om buiten de normale werkuren niet om professionele redenen contact op te nemen met hun collega's tenzij voor het doorgeven van de planning en werkopdracht(en), het beantwoorden van dringende oproepen, het beantwoorden van en gevolg geven aan oproepen tijdens een periode van stand by, om uitzonderlijke en onvoorziene redenen die actie vereisen die niet kan wachten tot de volgende werkperiode. Daarnaast gelden er uitzonderingen als de werknemer een kritieke functie uitoefent, als er andere overeenkomsten zouden zijn gesloten of indien zich een noodsituatie zou voordoen. De werkgever beschikt over een lijst van kritische, onmisbare en onvervangbare functies.

Een noodsituatie is een situatie waarbij het functioneren van de organisatie, de dienst of de personen ernstig verstoord kan raken, die
potentieel schade kan veroorzaken en/of die onmiddellijk of snel handelen vereist.

• Werknemers mogen geen nadeel ondervinden van hun keuze om niet bereikbaar of geconnecteerd te zijn buiten de uren.
• Aangezien de professionele en individuele behoeften zeer uiteenlopend kunnen zijn wordt nagegaan om per team/afdeling standpunten uit te wisselen met betrekking tot de vragen omtrent deconnectie en wordt in de onderneming, eventueel per team/afdeling, een lijst opgesteld met de digitale tools die de werkgever ter beschikking stelt voor werkgerelateerde communicatie.
• De werknemer zorgt er om praktische redenen voor dat hij zijn vakantieperiodes en andere afwezigheden goed voorbereidt door zijn collega's tijdig op de hoogte te brengen en door zijn taken toe te vertrouwen aan back-ups en hen alle nodige uitleg en informatie te geven. Hij wordt hierin ondersteund door zijn leidinggevende.
• De werkgever en werknemer zorgen ervoor dat de professionele agenda up- to- date blijft zodat de collega's op de hoogte zijn en zo de vrije tijd kunnen respecteren.
• Om het adequate gebruik van de digitale tools ingang te doen vinden en het principe van het recht op deconnectie te concretiseren, worden er eventueel technische oplossingen onderzocht en toegepast die het voor de werknemer mogelijk maken om de verzending van e-mailberichten na de normale werkuren uit te stellen en om een waarschuwingsbericht te sturen met indien nodig vermelding van de personen met wie contact kan worden opgenomen bij afwezigheid.

Toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomst: om de integrale tekst te lezen, klik op het registratienummer.

Datum CAO 09/03/2023	Registratienr 178896	Geldig van 01/01/2023	Geldig tot -
Neerleggingsdatum 23/03/2023		Registratiedatum 27/03/2023
Reikwijdte Arbeiders die ressorteren onder de RSZ categorie 083
Onderwerp Recht op deconnectie
BS Bericht van neerlegging 06/04/2023		Algemeen verbindend verklaring Gevraagd
Algemeen verbindend verklaard door Koninklijk Besluit van 12/07/2023		Gepubliceerd in het B.St. van 25/07/2023
Keywords WELZIJN OP HET WERK, WELZIJN OP HET WERK
Tekst aangepast op 29/03/2023

Historiek
01/01/2023	31/12/2050	66 Recht op deconnectie