In het Paritair Comité voor de voedingsnijverheid werd op 25 maart 1980 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten tot vaststelling van de beroepenclassificaties van de werklieden en werksters tewerkgesteld in de koffiebranderijen.  Zij werd neergelegd op de Griffie van de dienst der collectieve arbeidsbetrekkingen en geregistreerd onder het nr. 6.999/CO/118.7.  Het bericht van neerlegging verscheen in het Belgisch Staatsblad van 19 mei 1981.

Wij geven u hierna de bepalingen betreffende de beroepenclassificatie en vervolgens enkele belangrijke praktische schikkingen.  Uit praktische overwegingen hebben wij de door de aangeslotenen van het erkende sociaal secretariaat Groep S – Sociale Samenwerking vzw te gebruiken codes voor de beroepskwalificatie geïntegreerd in de tekst van de CAO; het gaat om de cijfers in vetjes.

Bepalingen van de CAO

I. Toepassingsgebied

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en op de werklieden en werksters tewerkgesteld in de ondernemingen van de koffiebranderijen.

II. Classificatie

Artikel 2

De werklieden en werksters zijn in categorieën gerangschikt volgens de hierbij overgenomen classificatie van de functies die een minimumclassificatie uitmaakt.

In de ondernemingen waar sommige van deze functies een hogere kwalificatie vereisen dan deze voorzien in de hierbijovergenomen classificatie, moet de aanpassing van de classificatie van deze functies per onderneming onderzocht worden.

Artikel 3

De werklieden en werksters die op het ogenblik van de inwerkingtreding van deze collectieve arbeidsovereenkomst een hoger loon genieten dan dat wat hun volgens de classificatie zou moeten toegekend worden, behouden het voordeel van het verworven loon.

De toekomstige aanpassing van elk geval zal per onderneming worden onderzocht.

III. Inwerkingtreding

Artikel 4

Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft uitwerking met ingang van 25.3.1980 en houdt op van kracht te zijn op 25.3.1981.

Op 25 maart van elk jaar wordt zij stilzwijgend verlengd voor een periode van één jaar, behoudens opzegging door één der partijen uiterlijk drie maanden vóór het verstrijken van de collectieve arbeidsovereenkomst, per aangetekende brief aan de Voorzitter van het PC voor de voedingsnijverheid.

Classificatie van de functies arbeiders koffiebranderijen

Binnen de Vereniging van Koffiebranders hebben de vertegenwoordigers van verschillende belangrijke koffiebranderijen de specifieke functies ontleed volgens een aantal criteria die vooraf werden afgesproken, ten einde tot een praktische en realistiche indeling te komen bij middel van een rechtvaardige beoordeling van de functies.

De beschouwde criteria kunnen in twee ondergroepen gerangschikt worden, te weten:

a)    de manier de taken te beschouwen op het arbeidsniveau ( = de vereisten voor het uitoefenen van de functie)

b)    de manier de zaken te beschouwen in verband met de nadelen die eigen zijn aan de verscheidene werken of aan hun uitvoeirng ( = de moelijkheden waarmee de persoon te kampen heeft tijdens de uitoefening van de functie).

Het resultaat van dit onderzoek heeft geleid tot een voorstel tot indeling van functies die opgemaalt is uit zeven categorieën (I tot VII).

Hieronder vindt u een samenstelling van de bijzonderheden van elk van de functies en als voorbeeld telkens een reeks functies die in de betrokken ondernemingen gevonden werden.

Volledigheidshalve dient er vermeld te worden dat een opsomming van deze functies hieronder volgt ter bepaling van de groep waartoe een bepaalde functie behoort.

Natuurlijk zullen bijkomende vereisten en/of bepaalde nadelen die eigen zijn aan de onderneming, eventueel kunnen rechtvaardigen dat in een bepaalde onderneming een functie in een hogere categorie gerangschikt wordt.

Cat. I

Tot deze categorie behoren werken waarvoor noch bij het begin, noch tijdens de verdere uitvoering enige speciale ervaring, bekwaamheid of handigheid vereist zijn.  De genoemde werken worden uitgevoerd onder permanent toezicht en rechtstreekse controle, hetzij in ploegverband, hetzij met bijstand.

Eenvoudige mondelinge richtlijnen volstaan voor de uitvoering der taken.

-        hanlanger verpakking (man of vrouw)

-        handlanger reiniging van de localen

-        hulp in de cantine

Code: 1

Cat. II

Een rudimentaire kennis van het proces en/of produkt (of van de procedure) is vereist; een basisvorming die overeenstemt met het programma van het lager onderwijs is noodzakelijk.  Het werk wordt op min of meer zelfstandige manier verricht, in die zin dat de uitvoering der taken op autonome wijze gebeurt en de controle na de uitvoering plaatsvindt.

Persoonlijk initiatief is nauwelijks gangbaar; het schaderisico blijft beperkt.

-        bewaker (dag)

-        toezicht verpakking en gewicht

-        handlager

-        operator (man of vrouw) verpakkingsmachine

-        keukenhulp

-        preventief onderhoud zonder dat specifieke beroepskennissen vereist zijn

-        begeleider buitenvervoer

Code: 2

Cat. III

Een goede kennis van het materiaal, goed aanpassingsvermogen zijn vereist.  Belangstelling tonen voor het materiaal of de machines en deze belangstelling ontwikkelen.  Een vorming die overeenstemt met het programma van het lager onderwijs kan evenwel volstaan indien de persoon genoeg initiatief heeft om zelfstandig te werken en in staat is zijn werkzaamhedden te regelen op basis van envoudige mondelinge of schriftelijke richtlijnen.

Dit houdt persoonlijk aansprakelijkheden in.  Op dit niveau treedt het beroepscontact al duidelijker op en komt veelvuldiger voor.  In deze functie is het schaderisico werkelijk aanwezig.

-        conducteur (man of vrouw) verpakkingsmachines

-        losser (ruwe/oploskoffie)

-        opstapelaar

-        menger bij de molens

-        voorliftbediener

-        maalder

-        verantwoordelijke voor de retours

-        sorteerder(-ster)

-        hulpmagazijnier (man of vrouw)

-        onderhoud 3de klasse

-        nachtwaker

-        verantwoordelijke (man of vrouw) voor het onderhoud en de zuiverheid van de keukenlokalen

-        verantwoordelijke kantine

Code: 3

Cat. IV

Voor deze functies kan de vorming die overeenstemt met het programma van het lager onderwijs dat niet vervolledigd werd door enkele jaren beroepsonderwijs of door een perfectioneringscursus nauwelijks volstaan, daar de persoon blijkt moet geven van echte zelfstandigheid met eventueel beperkte verantwoordelijkheid en toezicht op het werk dat door enkele collega’s wordt verricht.

Belangstelling voor het materiaal en de machines blijft van groot belang, spreekvaardigheid, goede omgang met mensen, besluitvaardigheid zijn tamelijk inherent aan deze functies.  Daar de controle tamelijk kort na de uitvoering van de werker wordt uitgeoefend blijt het schaderisico beperkt

-        bereider bestellingen

-        magazijnier

-        brigadier – sectieoverste

-        1ste conducteur (man of vrouw) verpakkingsmachine

-        chauffeur tournée – bestelling

Code: 4

Cat. V

Deze functies onderscheiden zich hoofdzakelijk van de voorgaande door:

-        een groter schaderisico

-        een hogere studiegraad (externe) of het verwerven van beroepskennis door een lagere praktische vorming (interne)

en vereisen reeds een zekere verantwoordelijkheid.

De functies van deze categorie vereisen reeds een diploma van het gespecialiseerd beroepsonderwijs of een gelijkwaardige beroepspraktijk.  Bepaalde functies vorderen bijzondere vereisten en worden aldus echte sleutel-functies.

Alle vereisten voor de functies van de lagere categorieën worden in categorie V teruggevonden, maar dan meer uitgesproken, namelijk autonomie, goed beroepscontact, spreekvaardigheid, belangstelling voor het materiaal en de machines, enz...

Wat vooral zeer duidelijk uitkomt in bepaalde functies van deze categorie is de handigheid van de bewegingen (een grotere beheersing dan normaal het geval is van de bewegingen en de reacties is onontbeerlijk), voor andere functies kan de autoriteitszin meer bepalend zijn.

-        brander

-        verantwoordelijke ruwe mengsels

-        onderhoud 2de klasse

Code: 5

Cat. VI

De functies van categorie VI zijn enerzijds functies van vertrouwen, echt toezicht, met verantwoordelijkheid voor de verdeling van het werk en de controle op de correcte uitvoering ervan; hier is de zin van het bevel bepalend; anderzijds zijn er functies waarvan de uitoefening – als gevolg van bepaalde externe factoren – met zware lasten gepaard gaan, bvb ingeval van druk verker.  Daarom moet de persoon die deze functies uitoefent speciale aanleg hebben

-        kaaicontroleur

-        vrachtwagen chauffeur

-        voorman werkplaats

Code: 6

Cat. VII

In deze categorie wordt de verantwoordelijke voor het onderhoud gerangschikt die door zijn beroepsvorming (niveau A2) en/of zijn praktijk (gelijkwaardig met niveau A2 door de praktijk) theoretische kennis met de praktische ervaring combineren kan, wat hem in staat stelt schemas of ingewikkelde plannen te detailleren, deze te interpreteren en uit te voeren.  Elke arbeider van cat. VII (man of vrouw) moet in zijn specialiteit in staat zijn storingen op te sporen en ze te verhelpen.

Hij (of zij) moet niet alleen beroepsspecialiste zijn, mar bovendien moet aan de eisen voor de functies in de lagere categorieën voldaan worden, opdat de verantwoordelijke persoon de taken kan uitvoeren tot ieders voldoening.

-        onderhoud 1ste klasse

Code: 7

Praktische schikkingen

Krachtens artikel 15 van het koninklijk besluit van 8 augustus 1980 betreffende het bijhouden van sociale documenten, moet voor iedere werknemer op de individuele rekening worden vermeld:

-        de functie die hij hoofdzakelijk uitoefent bij de werkgever;

-        de beroepskwalificatie die hem door de werkgever wordt toegekend, overeenkomstig de beschikkingen van de collectieve arbeidsovereenkomsten tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden, of overeenkomstig de bepalingen van de besluiten waarbij forfaitaire lonen worden bepaald voor de toepassing van de wetgeving op de sociale zekerheid.

De aangeslotenen van het erkende sociaal secretariaat Groep S – Sociale Samenwerking vzw worden bijgevolg verzocht zowel de functie (omschrijving) als de beroepskwalificatie (code) te vermelden op het identiteitsformulier van iedere nieuw aangeworven arbeider en ons tevens iedere wijziging dienaangaande in de loop van de tewerkstelling mede te delen.