Traditiegetrouw verstrekken wij u ook dit jaar alle nuttige en praktische informatie over de toekenning van de eindejaarspremie, kerstpremie, toelage of dubbel vakantiegeld.
De premie wordt gewoonlijk in de loop van december van het lopende jaar uitbetaald. De wijze waarop de eindejaarspremie wordt berekend verschilt naargelang de sector of het paritair comité.
De werkgever is niet altijd verplicht een eindejaarspremie te betalen
De werkgever moet aan zijn werknemers een eindejaarspremie betalen wanneer dit wordt verplicht door een rechtsbron.
Mogelijke rechtsbronnen zijn:
- de collectieve arbeidsovereenkomst gesloten op het niveau van het (sub-) paritair comité;
- de collectieve arbeidsovereenkomst gesloten op het niveau van de onderneming;
- de individuele arbeidsovereenkomst;
- het arbeidsreglement;
- het gebruik.
Deze opsomming geeft aan dat er noch in de wet, noch in een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten op het niveau van de Nationale Arbeidsraad voor alle sectoren, een recht op uitbetaling van een eindejaarspremie bestaat.
Wanneer het over het gebruik gaat, moet u weten dat de werkgever verplicht kan zijn een eindejaarspremie aan zijn werknemers uit te betalen als het gebruik de volgende kenmerken vertoont:
- bestendig zijn, d.w.z. dat de premie gedurende een voldoende lange tijd werd toegekend;
- vast zijn, d.w.z. men heeft steeds dezelfde berekeningswijze toegepast;
- algemeen zijn, d.w.z. men heeft dezelfde regels toegepast t.o.v. alle personeelsleden die zich in eenzelfde situatie bevinden in de onderneming.
Hoe te werk gaan om, buiten elke verplichting om, een eindejaarspremie toe te kennen en te vermijden dat er voor de toekomst gewag kan worden gemaakt van een gebruik?
Kom met iedereen aan wie een eindejaarspremie wordt betaald overeen dat deze premie een vrijwillig toemaatje is en dat het geen verworvenheid is voor de toekomst. Natuurlijk zet u dit alles mooi op papier.
Voor meer informatie over de verplichtingen die bestaan in de diverse sectoren, raadpleegt u best onze sectorale documentatie.
Kan er worden verzaakt aan het recht op de premie ?
U denkt eraan om uw werknemers aan het recht op de eindejaarspremie te laten verzaken om zo uw loonlasten in deze tijden van crisis te verlagen. Kan dat zo maar?
Als u de sectorale documentatie die van toepassing is in uw sector consulteert, zult u merken dat de cao's, die u verplichten een eindejaarspremie te betalen, bij Koninklijk Besluit algemeen verbindend werden verklaard of het zullen worden waardoor ze kracht van wet hebben. Er kan dus helemaal geen sprake van zijn om werknemers te laten verzaken aan de eindejaarspremie alvorens zij recht hebben op de betaling ervan. Dat is ook zo wanneer een bedrijfscao u verplicht een eindejaarspremie te betalen. Zodra zij een recht op betaling van de premie kunnen laten gelden, zullen de werknemers er aan kunnen verzaken. De rechtspraak hierover is wel niet eensgezind.
Als de betaling van de premie toegekend wordt door het arbeidsreglement, de arbeidsovereenkomst of het gebruik, dan kunnen de werknemers er al aan verzaken voordat ze er recht op hebben.
Belangrijk is te weten dat men deze verzaking niet kan uitspelen tegen de RSZ omdat hij belast is met een openbare opdracht en hoe dan ook de sociale bijdragen op de premie zal vorderen, betaald of niet.
Om te kunnen spreken van een geldige verzaking en om alle betwistingen te vermijden, moeten de werknemers duidelijk en nauwkeurig hun wil te kennen geven. Het is dan ook raadzaam alles netjes op papier te hebben.
Na het lezen van dit alles zal u ook hebben kunnen besluiten dat het best is om na te gaan of er geen andere mogelijkheden zijn om uw loonlasten te verminderen.
De eindejaarspremie is wel degelijk loon
De eindejaarspremie is de tegenprestatie voor geleverd werk.
Deze kwalificatie heeft juridische gevolgen zoals o.m.:
- socialezekerheidsbijdragen zijn verschuldigd op het bedrag van de eindejaarspremie;
- met het bedrag van de eindejaarspremie moet rekening worden gehouden voor de berekening van de verbrekingsvergoeding;
- de fiscus beschouwt de eindejaarspremie als een uitzonderlijke vergoeding. De bedrijfsvoorheffing die erop zal worden ingehouden, wordt bepaald volgens een speciaal tarief dat in functie staat van de gewone belastbare jaarbezoldiging van de werknemer;
- de eindejaarspremie is net zoals loon vatbaar voor beslag/overdracht;
- …
Gelijkstelling van de anticrisismaatregelen met gewerkte dagen
De tijdelijke crisismaatregelen(economische werkloosheid van bedienden, tijdelijke aanpassing van de werktijden, individuele en tijdelijke vermindering van de arbeidsprestaties) die door de federale regering werden getroffen, kunnen de berekening van de eindejaarspremie beïnvloeden.
De gelijkstelling met arbeidsprestaties is vaak ingeschreven in de sectorale cao betreffende de eindejaarspremie of in de ondernemingsovereenkomst of het ondernemingsplan dat de maatregelen in de onderneming invoert.
Eindejaarspremies in evenredigheid voor de deeltijdse werknemers
Wanneer een voltijdse werknemer in een onderneming recht heeft op een eindejaarspremie dan zal de deeltijdse werknemer van een zelfde categorie en met dezelfde arbeidsvoorwaarden er ook recht op hebben, in evenredigheid met de duur van zijn arbeidsprestaties.
Deelbaarheid van de premie
In principe is de eindejaarspremie deelbaar. De premie wordt betaald als tegenprestatie voor geleverde arbeid in een referteperiode.
Als er dus niets bepaald werd omtrent de (on)deelbaarheid, dat men bijvoorbeeld in dienst moet zijn op 31 december van het betreffende jaar, dan zal de premie slechts moeten worden toegekend in evenredigheid met de duur van de tewerkstelling, rekening houdend met de indienst- of de uitdiensttreding van de werknemer tijdens de referteperiode.
Einde van de arbeidsovereenkomst
Opzegging of verbreking van de arbeidsovereenkomst door de werkgever heeft geen invloed op de toekenningsvoorwaarden van de eindejaarspremie. Een pro rata is verschuldigd indien de collectieve arbeidsovereenkomst hierin voorziet. Dit is ook het geval wanneer daaromtrent helemaal niets wordt bepaald (principe van deelbaarheid). Noteer echter dat er geen pro rata verschuldigd is indien de toekenningsvoorwaarden vereist door de rechtsbron niet alle vervuld zijn (b.v. in dienst zijn op de in de cao bepaalde datum of een minimumanciënniteit hebben). Zo ook wordt er door de cao meestal voorgeschreven dat de werknemers die om een dringende reden worden ontslagen hun recht op de eindejaarspremie verliezen.
In geval van opzegging of verbreking van de arbeidsovereenkomst door de werknemer moet men eveneens teruggrijpen naar de betrokken rechtsbron om zich te vergewissen van de toekenningsvoorwaarden. In de cao's, de meest voorkomende rechtsbronnen, wordt meestal bepaald dat de werknemers die ontslag geven hun recht op de eindejaarspremie verliezen.
Kortom, er zal steeds moeten worden teruggegrepen naar de toepasselijke rechtsbron om te weten of het recht op de eindejaarspremie blijft bestaan in geval van verbreking van de arbeidsovereenkomst.
Blijft u nog met vraagtekens zitten of wenst u bijkomende informatie? Onze dossierbeheerders zullen u graag te woord staan.