In het Paritair Comité voor de metaal-, machine- en elektrische bouw werd op 16 oktober 2017 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende de eindejaarspremie van de provincie West-Vlaanderen.  Zij werd neergelegd op de Griffie van de dienst der collectieve arbeidsbetrekkingen en geregistreerd op 29 maart 2018 onder het nr. 145690/CO/111; het bericht van neerlegging verscheen in het Belgisch Staatsblad van 25 april 2018.

In het Paritair Comité voor de metaal, machine- en elektrische bouw werd op 19 december 2023 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende de omzetting van de eindejaarspremie in andere voordelen – West-Vlaanderen (nr. 186125/CO/111).

Wij geven u hierna de integrale tekst van deze CAO en enkele praktische schikkingen.

Aanvulling eindejaarspremie 'Corona'

De collectieve arbeidsovereenkomsten van 18 mei 2020 (nr. 159502/CO/111), 18 januari 2021 (nr. 163744/CO/111), 21 juni 2021 (nr. 166442/CO/111), 25 oktober 2021 (nr. 168578/CO/111), 21 februari 2022 (nr. 173803/CO/111) en 21 maart 2022 (nr. 174498/CO/111) betreffende de werkloosheid overmacht "Corona" en aanvulling bij de eindejaarspremie 2020, 2021 en 2022 en stelt de volgende regels vast:

• Bedrag supplement EJP 'Corona': 7,50 EUR per arbeidsdag waarop de werknemer tjidelijk werkloos was wegens overmacht "Corona" ("OMC") van 1 maart 2020 tot 30 juni 2022. De supplement is voor alle dagen tijdelijke werkloosheid wegens overmacht Corona die niet gelijkgesteld worden voor de berekening van de eindejaarspremie in een regionale CAO.
• Betalingsdatum: gelijktijdig met de EJP.
• Maximum: de aanvulling wordt beperkt tot maximaal:
  •  65 arbeidsdagen OMC (van 1 maart 2020 tot 31 december 2020) ;
  • 100 arbeidsdagen OMC (van 1 januari 2021 tot 30 juni 2022). De arbeidsdagen die reeds gelijkgesteld worden in een regionale C.A.O.
• Deeltijdse werknemers:
  • voor deeltijdse werknemers wordt deze regeling pro rata toegepast. Het aantal uren tijdelijke werkloosheid worden daarvoor omgerekend naar voltijdse arbeidsdagen.
  • Het maximum van 65 arbeidsdagen (van 1 maart 2020 tot 31 december 2020) en 100 arbeidsdagen (van 1 januari 2021 tot 30 juni 2022) wordt verminderd in verhouding tot de deeltijdse arbeidsregeling.
• Aanvullende vergoedingen toegekend op ondernemingsvlak:
  • ondernemingen die vergoedingen voor tijdelijke werkloosheid "Corona" toekennen bovenop de 12,07 EUR, brengen deze vergoedingen in mindering van de aanvulling bij de eindejaarspremie.
    • bv. een onderneming die per arbeidsdag OMC een vergoeding betaald heeft van 5 EUR zal bijgevolg nog een aanvulling bij de eindejaarspremie per arbeidsdag verschuldigd zijn van 2,50 EUR (7,50 EUR - 5 EUR).
    • bv. een onderneming die een aanvulling betaalt op basis van de aantal uitkeringen voor tijdelijke werkloosheid (6-dagen telling) 
      • arbeider (in een 5-dagenweek) met 22 arbeidsdagen tijdelijke werkloosheid Corona. Hij ontvangt 26 uitkeringen tijdelijke werkloosheid
      • de aanvullende EJP bedraagt 7,50 EUR X 22 arbeidsdagen = 165 EUR. 
      • de werkgever kent bovenop de sectorale verplichte aanvulling van 12,07 EUR, een aanvullende uitkering toe van 5 EUR per uitkering, meer bepaald, 5 EUR x 26 = 130 EUR. Dit bedrag wordt in mindering gebracht van de aanvullende EJP. Er blijft een bedrag van 35 EUR verschuldigd (= 165 EUR - 130 EUR).

OPGELET: overeenkomstig de interpretatie van de bevoegde instanties, wordt onder tijdelijke werkloosheid overmacht "Corona" zowel tijdelijke werkloosheid wegens overmacht als gevolg van de Coronapandemie als van het conflict in Oekraïne (ook indien deze voor 1 april 2022 zou zijn gelegen) begrepen. 

OPGELET: deze regels zijn niet van toepassing op die ondernemingen die ondernemingen afspraken hebben gemaakt over de gelijkstelling van de periode tijdelijke werkloosheid OMC voor de eindejaarspremie.

A. CAO 16/10/2017

HOOFDSTUK I - Toepassingsgebied

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en de arbeiders die ressorteren onder het Paritair Comité voor de metaal-, machine- en elektrische bouw gevestigd in West-Vlaanderen.

Zij is niet van toepassing op de ondernemingen die bruggen en metalen gebinten monteren.

Voor de toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt onder "arbeiders" verstaan : de arbeiders en arbeidsters.

HOOFDSTUK II - Doel

Artikel 2

Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft als doel de collectieve arbeidsovereenkomst van 24 augustus 2015, met registratienummer 129950/CO/111 te actualiseren. De collectieve arbeidsovereenkomst van 24 augustus 2015 wordt opgeheven op het moment van algemeen verbindend verklaring van onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst.

HOOFDSTUK III - Toekennings-, berekenings- en betalingsvoorwaarden

Artikel 3

De referteperiode voor de berekening van de eindejaarspremie loopt respectievelijk van 1 december van het jaar voorafgaand aan het jaar waarop de premie betrekking heeft, tot en met 30 november van het jaar waarop de premie betrekking heeft.

Artikel 4

In toepassing van onderstaande voorwaarden en modaliteiten hebben de arbeiders recht op een eindejaarspremie waarvan het aantal uren berekend wordt volgens de hieronder staande formule :

Wekelijkse arbeidsduur x 52 weken/12 maanden

Onder wekelijkse arbeidsduur wordt verstaan de effectieve wekelijkse arbeidsduur gepresteerd door de rechthebbenden bepaald in artikel 4, § 2 tenzij er in de onderneming onbetaalde arbeidsduurverminderingsdagen worden toegekend. In dit geval wordt onder arbeidsduur verstaan de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur op jaarbasis.

Voor arbeiders tewerkgesteld in een variabel uurrooster is de wekelijkse arbeidsduur de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur gerealiseerd in een arbeidscyclus.

Arbeiders van wie in de loop van het refertejaar het arbeidsregime gewijzigd wordt, bv. van voltijds naar deeltijds, ontvangen een eindejaarspremie in functie van de gepresteerde arbeidsregimes tijdens de referteperiode.

§ 1. Het hierboven vermelde aantal uren eindejaarspremie wordt vermenigvuldigd met het individueel basisuurloon (productiepremie inbegrepen) op 1 juli van het jaar waarop de premie betrekking heeft.

§ 2. Rechthebbenden

a. Voltijdse tewerkstelling (vijfdagenweek)

Om recht te hebben op de uitkering van een eindejaarspremie moet de arbeider 60 werkdagen effectief gepresteerd hebben gedurende de referteperiode, met uitzondering voor de gevallen voorzien in artikel 6 A.

b. Voltijdse tewerkstelling andere dan de vijfdagenweek

Om recht te hebben op de uitkering van een eindejaarspremie moet de arbeider, met uitzondering voor de gevallen voorzien in artikel 6 A een aantal arbeidsdagen effectief presteren, gelijk aan het resultaat van de volgende bewerking :

60 x arbeidsdagen/week / 5

Voorbeeld : arbeider werkt voltijds in een weekendploeg op zaterdag en zondag. Hij moet een aantal arbeidsdagen bewijzen op basis van de volgende formule :

60 x 2/5 = 24 arbeidsdagen

c. Deeltijdse tewerkstelling (met vast of variabel uurrooster)

Om recht te hebben op de uitkering van een eindejaarspremie moet de arbeider tijdens de referteperiode een aantal arbeidsuren presteren, gelijk aan een pro rata van het aantal arbeidsuren te presteren voor een voltijdse arbeider gedurende 60 werkdagen en dit verhoudingsgewijze naar zijn deeltijdse tewerkstelling.

Voorbeeld : een arbeider werkt 20 u per week. Een voltijds arbeider werkt 38 u per week. Een voltijdse arbeider werkt op 60 dagen 456 uren. De deeltijdse arbeider moet een aantal arbeidsuren bewijzen op basis van de volgende formule :
20 x 456/38 = 240 u

d. Berekening van de effectieve arbeidsdagen

Voor de berekening van de effectieve arbeidsdagen in het kader van artikel 4, § 2, a., b. en c. van onderhavige overeenkomst, worden de dagen arbeidsduurvermindering en de dagen afwezigheid ingevolge recuperatie van overuren, gelijkgesteld met effectieve arbeidsdagen.

Voorwaarde om te kunnen genieten van de eindejaarspremie : in dienst zijn respectievelijk op 30 november van het jaar waarop de premie betrekking heeft, behalve voor de gevallen voorzien in artikel 6.

De premie wordt betaald op uiterlijk 31 januari van het jaar volgend op het jaar waarop de premie betrekking heeft.

Voor de arbeiders die in de loop van het betrokken jaar uit dienst treden en die recht hebben op een pro rata eindejaarspremie overeenkomstig de bepalingen van artikel 6 van onderhavige overeenkomst, wordt de eindejaarspremie waarop ze recht hebben voor dat jaar betaald uiterlijk op de laatste dag van de maand volgend op de maand van uitdiensttreding.

De eindejaarspremie wordt per niet-gelijkgestelde dag verminderd op basis van de volgende formule :

• Voor een voltijdse arbeider tewerkgesteld in de vijfdagenweek : per niet-gelijkgestelde dag wordt de eindejaarspremie verminderd met 1/261e van het brutobedrag van de premie.
• Voor een voltijdse arbeider tewerkgesteld in een ander regime dan de vijfdagenweek : per niet-gelijkgestelde dag wordt het brutobedrag van de eindejaarspremie verminderd met een breuk berekend als volgt :

          5/261 x aantal arbeidsdagen/week

• Voor een deeltijdse tewerkstelling : per niet-gelijkgestelde dag wordt het brutobedrag van de eindejaarspremie verminderd met een breuk berekend als volgt :

          1 x gemiddeld aantal arbeidsuren/week van een voltijdse arbeider  /  261 x gemiddeld aantal arbeidsuren/week van een deeltijdse arbeider

Artikel 5 - Gelijkstellingen

Onder voorbehoud van 60 dagen effectieve prestaties tijdens de referteperiode worden volgende niet-effectief gepresteerde dagen of periodes gelijkgesteld met effectieve gepresteerde arbeidsdagen :

a. De wettelijk betaalde feestdagen.

b. De wettelijk voorziene dagen klein verlet, met inbegrip van het vaderschapsverlof.

c. De dagen van arbeidsongeval.

d. De dagen wettelijke vakantie.

e. Ziekte en ongeval van gemeen recht : gelijkstelling van de eerste twee periodes van afwezigheid gedurende de referteperiode waarvoor gewaarborgd week- en/of maandloon werd betaald, met een maximum van zes maanden.

f. De dagen syndicale vorming.

g. De dagen gewettigde afwezigheid om dwingende redenen.

h. De dagen zwangerschapsrust.

i. De dagen compensatierust wegens arbeidsduurvermindering en wegens recuperatie van overuren.

j. De dagen educatief verlof.

k. De dagen anciënniteitsverlof.

l. De dagen profylactisch en borstvoedingsverlof met een maximum van twee maanden voor elk van deze verloven voorzover de opname van deze dagen gebeurt met de goedkeuring van de arbeidsgeneesheer.

Met andere woorden, deze dagen worden slechts gelijkgesteld indien het bewijs geleverd wordt van 60 dagen effectieve prestaties tijdens de referteperiode.

Artikel 6

A. Zonder de vereiste van 60 dagen effectieve tewerkstelling wordt de eindejaarspremie toegekend, pro rata temporis, aan de overledenen, de arbeiders in een stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag en de wettelijk gepensioneerden, en de arbeiders getroffen door sluiting of faling van de onderneming.

B. Onder voorbehoud van 60 dagen effectieve prestaties berekend volgens de bepalingen van artikel 4, § 2 tijdens de referteperiode, wordt de eindejaarspremie pro rata temporis a rato van 1/12de van het voorziene aantal uren betaald aan :

a. De afgedankten (behoudens zwaarwichtige redenen), ook wanneer door de arbeider een tegenopzeg wordt gegeven of wanneer na de opzeg door de werkgever, de arbeidsovereenkomst alsnog in onderling akkoord wordt stopgezet. In deze gevallen wordt de eindejaarspremie berekend tot en met de laatst gepresteerde dag;

b. De arbeiders van wie de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd wegens definitieve medische arbeidsongeschiktheid ter gevolge van ziekte of ongeval zoals bepaald in artikel 34 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten.

c. De arbeiders die in de loop van het jaar in dienst treden;

d. De arbeiders met een contract van bepaalde duur (ook stagiairs) of een contract voor een duidelijk omschreven werk;

e. De arbeiders die in voltijds tijdskrediet gaan;

f. De arbeiders die deeltijds het werk hervatten op vraag van de mutualiteit worden voor die periode dat ze deeltijds het werk hervatten, beschouwd als deeltijdse arbeiders;

g. De arbeiders die zelf hun ontslag geven;

h. Voor zover niet voorzien in voormelde punten onder artikel 6 B: de arbeiders waarvan de arbeidsovereenkomst eindigt tijdens de referteperiode, ongeacht de wijze waarop er een einde komt aan de arbeidsovereenkomst behoudens ingeval van een ontslag om dringende redenen in hoofde van de werknemer.

Voor de berekening van de pro rata temporis eindejaarspremie worden volgende regels in acht genomen :

- In dienst vóór de 16de van de maand : de maand telt volledig mee voor de berekening.

- In dienst vanaf de 16de van de maand : de maand telt niet mee voor de berekening.

- Uit dienst vóór de 16de van de maand : de maand telt niet mee voor de berekening.

- Uit dienst vanaf de 16de van de maand : de maand telt volledig mee voor de berekening.

Artikel 7

De toekennings-, berekenings- en betalingsvoorwaarden (met uitzondering van het aantal uren) van de bestaande bedrijfsovereenkomsten en -gewoonten die reeds vroeger bestonden, blijven van toepassing, zelfs indien deze minder gunstig zijn dan de toekennings- en betalingsvoorwaarden voorzien bij deze collectieve arbeidsovereenkomst.

De bedrijfsovereenkomsten en -gewoonten die inzake het aantal uren gunstiger zijn dan de bepalingen van deze collectieve arbeidsovereenkomst, blijven van toepassing.

Onverminderd de bepalingen van dit artikel wordt aan de arbeiders vermeld in artikel 6 B, a. tot f., het recht op een pro rata temporis eindejaarspremie gewaarborgd wanneer :

• de bedrijfsovereenkomst of de -gewoonte voorziet dat de betrokken arbeider op een bepaalde datum in dienst moet zijn van de onderneming om recht te hebben op een eindejaarspremie;
  of
• de toekenning van de eindejaarspremie aan de betrokken werknemer niet gebaseerd is op de consequente en eenvormige toepassing van de bedrijfsovereenkomst of de gewoonte.

Artikel 8

Ondernemingen in ernstige economische en/of financiële moeilijkheden kunnen afwijkingen van deze collectieve arbeidsovereenkomst bedingen, mits het volgen van de voorziene verzoeningsprocedure.

HOOFDSTUK IV - Duur

Artikel 9

Deze collectieve arbeidsovereenkomst gaat in op 1 juli 2017.

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is gesloten voor onbepaalde duur, doch elk der partijen kan er een einde aan stellen, mits een vooropzeg van drie maanden in acht te nemen, per aangetekende brief te richten aan de andere partij en aan de voorzitter van het Nationaal Paritair Comité voor de metaal-, machine- en elektrische bouw.

HOOFDSTUK V - Omzetting van de eindejaarspremie in andere voordelen

Inwerkingtreding vanaf 1 september 2023.

Voorwaarden

De eindejaarspremie in toepassing van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 145690, kan worden omgezet in vrije dagen of aangewend voor fietslease onder de volgende cumulatieve voorwaarden:

• de omzetting mag maximum de helft van de eindejaarspremie betreffen ;
• de omzetting is slechts mogelijk indien dit wordt bevestigd in een ondernemings-cao ;
• de omzetting dient steeds te gebeuren op basis van vrijwilligheid (individueel akkoord van de werknemer bovenop bedrijfs-cao) ;
• de omzetting dient te gebeuren op basis van kostenneutraliteit (de omzetting van een deel van de eindejaarspremie mag geen kostenbesparing inhouden) ;
• de werknemers moeten voorafgaandelijke informatie ontvangen over de gevolgen van de omzetting van de eindejaarspremie.

Kostenneutraliteit

Met het oog op de kostenneutraliteit van de omzetting, moet bij de vaststelling van het budget dat kan aangewend worden voor fietslease en/of voor vrije dagen, rekening gehouden worden met alle werkgeverskosten van de eindejaarspremie.

Daaronder worden minstens begrepen:

• de trimestriële werkgeversbijdragen aan de RSZ;
• de jaarlijkse werkgeversbijdrage voor het vakantiegeld;
• de werkgeversbijdragen aan het Fonds voor Bestaanszekerheid;
• de werkgeversbijdragen aan het sectoraal aanvullend pensioen (voor aangesloten werkgevers);
• de eventuele werkgeversbijdragen aan een aanvullend pensioenplan op ondernemingsvlak.

Bij de vaststelling van het budget dat kan aangewend worden voor fietslease en/of voor vrije dagen, kan eveneens rekening gehouden worden met de reële kosten voor de werkgever verbonden aan de fietslease of de toekenning van vrije dagen. Deze kosten voor de werkgever dienen gedetailleerd en transparant meegedeeld te worden.

Ondernemings-cao

De ondernemings-cao bevat minstens:

• de precieze berekeningswijze van het budget voor de fietslease en/of de omzetting in vrije dagen;
• een gedetailleerde omschrijving van de berekeningswijze van de kost van de fietslease en/of van vrije dagen;
• welke werknemers kunnen kiezen om in te stappen.

Deze bepaling is evenwel niet van toepassing indien een ondernemings-cao  werd afgesloten vóór 19 december 2023.

Overleg

De modaliteiten en gevolgen van de fietslease en/of de omzetting in verlof worden besproken met de bevoegde syndicale afvaardiging. Bij ontstentenis van syndicale afvaardiging gebeurt deze bespreking met de werknemers, die de mogelijkheid hebben om zich daarbij te laten bijstaan door een vakbondssecretaris.

Dit betreft alle relevante aspecten van het aanbod van de werkgever en heeft minstens betrekking op de mogelijke duurtijden van de fietslease en de afspraken bij vroegtijdige beëindiging.

De modaliteiten moeten op een niet-discriminerende wijze toegepast worden op alle werknemers die gebruik maken van het aanbod.

Alle werknemers worden hierover op volledige en duidelijke wijze geïnformeerd.

Individuele overeenkomst

Tussen de werknemer die wenst in te stappen in het aanbod van fietslease en de werkgever, zal een individuele overeenkomst worden afgesloten die de belangrijkste modaliteiten vastlegt. Deze mogen niet in strijd zijn met de ondernemings-cao.

Daaronder wordt minstens begrepen:

• het bedrag waarmee de eindejaarspremie wordt verminderd ;
• het moment van effectieve ingang en de duurtijd van de fietslease ;
• de afspraken over de afhandeling bij het einde van de leaseperiode ;
• de afspraken bij vroegtijdige beëindiging van de lease ;
• het engagement van de werknemer om de fiets te gebruiken voor woon-werkverkeer.

Moment van keuze

De werknemer kiest individueel en op vrijwillige basis om wel of niet gebruik te maken van de aangeboden mogelijkheid tot omzetting van een deel van de eindejaarspremie in een alternatief voordeel.

De momenten waarop de werknemers deze keuze kunnen uitoefenen worden vastgelegd op ondernemingsvlak.

De mogelijkheid tot omzetting in een alternatief voordeel kan voor het eerst worden toegepast op de eindejaarspremie 2023.

Met betrekking tot de daaropvolgende eindejaarspremies kan deze keuzemogelijkheid worden voorzien uiterlijk tot het einde van de betrokken referteperiode.

B. Commentaar

Toepassingsgebied

De bovenstaande CAO is van toepassing zowel op de industriële als op de ambachtelijke ondernemingen. De werkgevers van de ambachtelijke ondernemingen van de provincie West-Vlaanderen zijn evenwel eveneens gebonden door een CAO gesloten op 24 september 1979 die nooit werd opgeheven. Beide CAO’s staan bijgevolg met elkaar in concurrentie, zodat de werkgevers van de ambachtelijke ondernemingen geacht worden die CAO toe te passen die voor iedere individuele arbeider het gunstigste resultaat oplevert. Voor de CAO van 24 september 1979, zie Hfdst. 0502 - nr. PC 111.02.02.

Gelijkgestelde dagen

Men dient een duidelijk onderscheid te maken tussen enerzijds de regel van artikel 4 §2 waarbij als voorwaarde wordt gesteld dat de arbeider 60 effectieve arbeidsdagen moet gepresteerd hebben om rechthebbende te kunnen zijn en anderzijds de regel van artikel 5 waarbij bepaalde dagen van schorsing van de arbeidsovereenkomst gelijkgesteld worden met effectieve arbeidsprestaties. Beide regels staan volkomen los van elkaar. Om de hoedanigheid van rechthebbende te verwerven, dient men 60 arbeidsdagen te totaliseren waarbij alleen de werkelijke arbeidsdagen, de inhaalrustdagen in het kader van de arbeidsduurvermindering en de inhaalrustdagen voor de recuperatie van overuren in aanmerking komen.

C. Praktische schikkingen

Wij vestigen de aandacht van de aangeslotenen van GROUP S - Sociaal Secretariaat vzw op het feit dat op de voorbereide prestatieopgaven, opgesteld voor de betaling van de eindejaarspremie, slechts de arbeiders vermeld worden die in dienst zijn.

Desgevallend dienen zij de arbeiders toe te voegen die de onderneming verlaten hebben en recht zouden hebben op de eindejaarspremie.