In het Belgisch Staatsblad van 25 maart 1976 verscheen het koninklijk besluit van 12 januari 1976 tot oprichting en tot vaststelling van de benaming en van de bevoegdheid van het Paritair Comité voor  de petroleumnijverheid en -handel. Het werd gewijzigd door een koninklijk besluit van 29 april 1999, verschenen in het Belgisch Staatsblad van 18 juni 1999 en in werking getreden op 28 juni 1999. En door het koninklijk besluit van 10 juli 2013, verschenen in het Belgisch Staatsblad van 22 juli 2013 en in werking getreden op 1 augustus 2013. Wij geven u hierna de tekst van de bevoegdheid van het paritair comité, enige commentaar en tenslotte enkele praktische schikkingen.

A. Bevoegdheid

De bevoegdheid van het Paritair Comité voor de petroleumnijverheid en –handel is terug te vinden in artikel 1 van het bovenvermelde kb.

Artikel 1

§ 1. Er wordt een paritair comité opgericht, genaamd "Paritair Comité voor de bedienden uit de petroleumnijverheid en -handel", dat bevoegd is voor de werknemers die hoofdzakelijk intellectuele arbeid verrichten en hun werkgevers, te weten de ondernemingen die met betrekking tot petroleumproducten en -derivaten een industriële en/of handelsbedrijvigheid uitoefenen.

§ 2. Onder een industriële en/of handelsbedrijvigheid wordt begrepen: de behandeling, de raffinage, het opslaan, de verkoop, het laden, de distributie en het lossen van deze producten waarbij de onderneming:

1° of opslagplaatsen met een totale inhoudsruimte van minstens 15.000 m³, uit welke hoofde ook, bezit of exploiteert voor petroleumproducten en/of -derivaten;

2° of aan minstens twee van de hierna volgende maatstaven beantwoorden:

• de distributie verzekeren van minstens 150.000 ton petroleumproducten en/of –derivaten per jaar, stookolie uitgezonderd;
• de distributie verzekeren van minstens 200.000 ton stookolie per jaar;
• een vloot van tankwagens gebruiken waarvan de capaciteit (inhoud) 250 m³ bereikt, welke haar eigendom of die van derden is ;
• de handel van petroleumproducten en/of –derivaten verzekeren door ten minste 25 punten van detailverkoop onder eenzelfde handelsbenaming, eigendom van de betrokken onderneming.

3° a) Onder petroleumproducten en -derivaten worden onder andere begrepen: de samengeperste, vloeibaar gemaakte of opgeloste petroleumgassen, alsmede de smeermiddelen en vetten;

b) Onder stookolie wordt begrepen: de halfzware, zware als extra-zware stookolie;

c) Onder distributie wordt begrepen: het vervoer voor rekening van derden van de producten met de hiermee onlosmakelijk gekoppelde financiële en commerciële activiteiten zoals, bijvoorbeeld, de orderbehandeling (opname van bestellingen en orderbevestiging), de verzendingen gereedmaken, planning van de levering, facturering en andere administratieve formaliteiten, en afhandeling, door de onderneming gedragen en uitgevoerd.

§ 3. In ieder geval zijn uitgesloten van de bevoegdheid van dit paritair comité:

1.     elke onderneming die voor haar eigen productie andere dan petroleumproductie, of voor eigen gebruik en met eigen personeel, petroleumproducten en/of –derivaten gebruikt als grondstof, als brandstof of als energiebron;

1/1. de ondernemingen die, op het vlak van petroleumproducten en/of -derivaten, instaan voor uitsluitend het vervoer voor rekening van derden waaronder wordt begrepen dat het product van de ene naar de andere laadlocatie wordt vervoerd op aangeven van de opdrachtgever, zonder dat de onderneming ooit enige financiële of commerciële activiteit met betrekking tot dit product uitvoert.

2.     de ondernemingen voor detailverkoop die rechtstreeks aan de verbruikers diverse producten, met inbegrip van petroleumproducten en/of –derivaten verkopen, en die onder volgende paritaire comités ressorteren:

• het Paritair Comité voor het garagebedrijf ;
• het Paritair Comité voor de handel in voedingswaren ;
• het Paritair Comité voor de handel in brandstoffen ;
• het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel ;
• het Paritair Comité voor de bedienden uit de kleinhandel in voedingswaren ;
• het Paritair Comité voor de grote kleinhandelszaken ;
• het Paritair Comité voor de warenhuizen.

B. Commentaar

Het bovenvermelde kb van 29 april 1999, in werking getreden op 28 juni 1999, wijzigt de bevoegdheid van het Paritair Comité voor de bedienden uit de petroleumnijverheid en –handel fundamenteel. Vóór de inwerkingtreding van dit wijzigend kb kon men de tekst immers niet anders interpreteren dan dat dit paritair comité bevoegd was voor alle ondernemingen die behoorden tot de sector van de petroleumnijverheid en de –handel. Daaraan kon in ieder geval niet meer getwijfeld worden sinds het Hof van Cassatie zich daarover ondubbelzinnig uitgesproken had in 1973. (Cass. 28 februari 1973, Arr. Cass., 1973, blz. 640.) Misschien is het nooit de bedoeling geweest van de sociale partners om de kleine ondernemingen die petroleumproducten verhandelen en voor hun arbeiders ressorteren onder het Paritair Comité voor de handel in brandstoffen (127) voor hun bedienden onder te brengen onder het Paritair Comité voor de bedienden uit de petroleumnijverheid en –handel. Het was in ieder geval economisch niet leefbaar. Juridisch was er echter geen speld tussen te krijgen. Sedert jaar en dag werden pogingen ondernomen om de bevoegdheid van PC 211 aan te passen en realistischer te maken. Die kogel is nu eindelijk door de kerk: sedert 28 juni 1999 is de bevoegdheid van PC 211 op dezelfde wijze omschreven als die van het Paritair Comité voor de petroleumnijverheid en –handel (117).

Ondernemingen die petroleumproducten of –derivaten verkopen en niet ressorteren onder PC 211 omdat ze niet beantwoorden aan de bovenstaande criteria, ressorteren voor hun bedienden hetzij onder één van de paritaire comités bevoegd voor de kleinhandel, hetzij onder het Aanvullend Paritair Comité voor bedienden (200). 

C. Praktische schikkingen

Het inschrijvingsnummer bij de RSZ van de werkgevers die ressorteren onder het Paritair Comité voor de petroleumnijverheid en -handel wordt sedert 1 oktober 1997 voorafgegaan door de categorie 230.

De bovenstaande tekst moet u toelaten na te gaan of het Paritair Comité voor de petroleum­nijverheid en -handel bevoegd is voor uw onderneming. Aangeslotenen van het erkende sociaal secretariaat Groep S – Sociale Samenwerkingen vzw die van oordeel zijn dat dit paritair comité niet of niet meer bevoegd is, dienen contact te nemen met onze diensten.