0704 Nachtarbeid

Principe

Werknemers mogen geen nachtarbeid verrichten. Onder nachtarbeid wordt verstaan de arbeid verricht tussen 20 uur en 6 uur (artikel 35 Arbeidwet).

Afwijkingen op het verbod van nachtarbeid

Nachtarbeid mag worden verricht voor zover de aard van de werken of de activiteit dit rechtvaardigt in instellingen of door personen die geneeskundige, profylactische of hygiënische verzorging verlenen (artikel 36 Arbeidswet).

De beoogde activiteiten die gebruik kunnen maken van deze afwijking zijn : verzorging, schoonmaken voorzover deze activiteit nodig is voor de regelmatige voortzetting van de verzorging, … (niet : administratieve taken , schoonmaken van bureau’s,…).

Invoeren van een arbeidsregeling met nachtprestaties

Onder een arbeidsregeling met nachtprestaties verstaat men een regeling waarin de werknemers gewoonlijk (dus niet occasioneel) prestaties verrichten tussen 20 en 6 uur, behalve indien deze prestaties zich uitsluitend situeren tussen 6 uur ’s morgens en 24 uur of gewoonlijk aanvangen vanaf 5 uur ’s morgens. Met andere woorden, zodra de prestaties zich situeren tussen 24 uur en 5 uur ’s morgens (als was het maar gedurende 1 uur) moet men de hierna vermelde regels naleven voor wat de invoering van nachtarbeid in de onderneming betreft. Een arbeidsregeling die eindigt om 23 uur valt hier dus niet onder.

Bijzondere procedure tot invoering van een arbeidsregeling met nachtprestaties

Voor de werkgever een dergelijke regeling kan invoeren, moet hij de volgende procedure volgen :

1) raadpleging van het personeel over de noodzakelijke aanpassing van de arbeidsvoorwaarden. Het verslag van die raadpleging moet bezorgd worden aan de voorzitter van het paritair comité;

2) indien er een vakbondsafvaardiging is in de onderneming, wordt de arbeidsregeling met nachtprestaties ingevoerd via een CAO waarin de nieuwe werkroosters, de specifieke begeleidingsmaatregelen,…worden opgenomen. Deze CAO wijzigt automatisch het arbeidsreglement, voor wat de werkroosters betreft. De werkgever moet echter wel het aldus gewijzigde arbeidsreglement bekendmaken;

3) heeft de onderneming geen vakbondsafvaardiging, dan gebeurt de invoering van de arbeidsregeling door de gewone procedure tot wijziging van het arbeidsreglement (wijziging van de werkroosters).

Arbeidsduurgrenzen voor nachtarbeiders

Voor de instellingen die geneeskundige, profylactische of hygiënische verzorging verlenen, bepaalt de CAO nr 76 dat werknemers ’s nachts niet meer dan 8 uur per periode van 24 uur mogen werken. Hiervan kan afgeweken worden indien een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst of een collectieve arbeidsovereenkomst op ondernemingsvlak voorziet in de toekenning van een gelijkwaardige periode van inhaalrust en/of een evenwaardig financieel voordeel. In het paritair comité werd een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten mbt een toeslag voor nachtprestaties. De maximumgrens van 8 uur kan dus overschreden worden.

Het koninklijk besluit van 14 april 1988 voor instellingen die geneeskundige, profylactische of hygiënische verzorging verlenen, voorziet een overschrijding van 50 uur mits naleving van de gemiddelde arbeidsduur over 4 weken. De overschrijding van de grens van 50 uur bij koninklijk besluit kan niet worden toegepast voor werknemers in een arbeidsregeling met nachtprestaties !

 Loon voor nachtarbeid

In het paritair comité 330 werd een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten mbt een toeslag voor nachtprestaties.  Wij verwijzen u naar onze sectorale documentatie Hfdst. 040102.