2301 Syndicale afvaardiging (minstens 50 werknemers)

In het Nationaal Paritair Comité voor de gezondheidsdiensten werd op 8 juni 1972 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende het statuut van de syndicale afvaardiging. Zij werd algemeen verbindend verklaard door een koninklijk besluit van 25 september 1972 en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 20 december 1972.

Zij werd gewijzigd door een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten op 23 december 2011 in het Paritair Comité voor de gezondheidsinrichtingen en -diensten.  Zij werd neergelegd op de Griffie van de dienst der collectieve arbeidsbetrekkingen en geregistreerd op 7 maart 2012 onder het nr. 108646/CO/330; het bericht van neerlegging verscheen in het Belgisch Staatsblad van 27 maart 2012.  De wijziging betreft artikel 6, 7, 8, 9, 10 en 26 2e alinea; de wijzigingen treden in werking op 23 december 2011.

Wij geven u hierna de integrale tekst van de CAO van 8 juni 1972.

HOOFDSTUK I - Toepassingsgebied

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en op het werklieden- en bediendenpersoneel van de instellingen die onder het Nationaal Paritair Comité voor de gezondheidsdiensten ressorteren.

HOOFDSTUK II - Algemene beginselen

Artikel 2

De werkgevers- en werknemersorganisaties vertegenwoordigd in het Nationaal Paritair Comité voor de gezondheidsdiensten verklaren dat de essentiële beginselen betreffende de bevoegdheid en de werkingsmodaliteiten van de syndicale afvaardigingen van het personeel der ondernemingen bepaald worden door deze overeenkomst.

Artikel 3

De werknemers erkennen de noodzakelijkheid van een wettig gezag van de ondernemingshoofden en zij maken er een erepunt van hun werk plichtsgetrouw uit te voeren.

De werkgevers eerbiedigen de waardigheid der werknemers en zij maken er een erepunt van hen met rechtvaardigheid te behandelen. Zij verbinden er zich toe hun vrijheid van vereniging en de vrije ontplooiing van hun organisatie in de onderneming direct noch indirect te hinderen.

Artikel 4

De werkgeversorganisaties verbinden er zich toe aan hun aangeslotenen aan te bevelen, op het personeel geen enkele druk uit te oefenen om hen te beletten bij een vakbond aan te sluiten.

De werknemersorganisaties verbinden er zich toe onder eerbiediging van de vrijheid van vereniging aan hun organisaties waaruit zij zijn samengesteld, aan te bevelen in de ondernemingen, de praktijken van paritaire verhoudingen die met de geest van deze overeenkomst stroken, na te leven.

Artikel 5

De organisaties verbinden er zich toe hun aangesloten organisatie aan te bevelen:

- respectievelijk de hoofden van de instellingen en de syndicale afgevaardigden te verzoeken in alle omstandigheden blijk te geven van zin voor rechtvaardigheid, billijkheid en verzoening die bepalend zijn voor de goede sociale verhoudingen in de onderneming;

- er over te waken dat dezelfde personen de sociale wetgeving, de collectieve arbeidsovereenkomsten en het arbeidsreglement naleven en hun inspanningen bundelen teneinde de naleving ervan te verzekeren.

Artikel 6

De werknemersorganisaties verbinden er zich toe aan hun aangesloten organisaties aan te bevelen zich onderling akkoord te stellen en daartoe eventueel een beroep te doen op het verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het paritair comité voor het aanwijzen of het verkiezen van een gemeenschappelijke syndicale afvaardiging in de ondernemingen, er voor te zorgen dat de aangewezen afgevaardigden zouden gekozen worden voor het gezag, waarover zij in het uitvoeren van hun functies moeten beschikken, evenals voor hun bevoegdheid.

HOOFDSTUK III - Oprichting en samenstelling van de syndicale delegatie

Artikel 7

Alleen de erkende syndicale organisaties vermeld in artikel 2 hebben het recht kandidaten voor te dragen voor de aanduiding van de syndicale afvaardiging.

Artikel 8

Een syndicale delegatie kan opgericht worden in elke instelling:

a) die gedurende 6 maanden voor de aanvraag tot oprichting, minstens 50 personeelsleden in dienst heeft en dit ongeacht hun contractuele arbeidstijd.

Onder personeelsleden in dienst wordt verstaan: alle personeelsleden die aan de wetten op de sociale zekerheid voor werknemers onderworpen zijn, met uitzondering van de personen die zijn aangeworven onder een studentencontract tijdens de schoolvakantieperiodes en de personen die zijn aangeworven onder een vervangingscontract ter vervanging van een werknemer wiens contract geschorst is voor zijn volledige contractuele duur en voor zover de vervangen werknemer wordt meegeteld.

Als het personeelsbestand geen 50 werknemers telt, dan past de Voorzitter de procedure toe die voorzien is in de collectieve arbeidsovereenkomst van 26 januari 2009 betreffende het statuut van syndicale afgevaardigden in de gezondheidsdiensten die minder dan 50 werknemers in dienst hebben en deelt hij dit schriftelijk mee aan de werkgever, op voorwaarde dat de instelling tot het toepassingsgebied van de collectieve arbeidsovereenkomst van 26 januari 2009 behoort.

b) en als minstens 50 % van het personeel van de instelling een aanvraag doet en aanvaardt vertegenwoordigd te worden door een vakbondsafvaardiging.  De aanvraag en een lijst van namen en handtekeningen van personen die vragen om vertegenwoordigd te worden door een vakbondsafvaardiging, wordt gericht aan de Voorzitter van het paritair comité volgens het model in bijlage.

Commentaar: voor het model klik op het nr. 108646.

Deze aanvraag is niet ontvankelijk indien niet wordt voldaan aan de voorwaarden voorzien onder a) en b).

Vervolgens vraagt de Voorzitter van het paritair comité middels een aangetekende brief aan de werkgever een kopij van de volledige lijst van het personeel.  De werkgever heeft 15 werkdagen om aan deze vraag te voldoen.  Deze termijn gaat in 3 dagen na de postdatum van de aangetekende brief.  Deze brief vermeldt expliciet de gevolgen van het niet beantwoorden van de vraag binnen de termijn door de werkgever.

Na de controle door de Voorzitter van het paritair comité van het aantal werknemers dat vraagt en aanvaardt vertegenwoordigd te worden door een vakbondsafvaardiging worden de betrokken partijen op de hoogte gebracht.

Vergezeld van een attest opgemaakt door de voorzitter van het paritair comité waarin hij bevestigt dat aan de voorwaarden van dit artikel werd voldaan, wordt de aanvraag nadien aangetekend verzonden aan de werkgever.  De Voorzitter van het paritair comité verzendt eveneens een kopie van deze aanvraag aan alle erkende vakorganisaties, vertegenwoordigd in het Paritair Comité voor de gezondheidsinrichtingen en -diensten.

c) Indien de werkgever na de termijn van 15 werkdagen waarvan sprake in punt B hierboven de personeelslijst niet heeft bezorgd aan de Voorzitter van het paritair comité wordt er geacht voldaan te zijn aan de voorwaarde dat minstens 50 % van het personeel het vraagt en aanvaardt vertegenwoordigd te worden door een vakbondsafvaardiging.

Middels een attest gericht aan de werkgever en aan de representatieve werknemersorganisaties bevestigt de Voorzitter van het paritair comité dat aan de voorwaarden voor de oprichting van een vakbondsafvaardiging is voldaan.

Artikel 9

De voorwaarden van kiesrecht, van verkiesbaarheid, van einde van het mandaat, van samenstelling van de syndicale delegatie en van verdeling der mandaten tussen de bedienden- en arbeidersafgevaardigden worden geregeld volgens de procedure voorzien door de wet van 10 juni 1952 en het koninklijk besluit van 18 februari 1971 betreffende de aanwijzing van de personeelsafgevaardigden in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk.

Bij afwijking evenwel bedraagt het aantal syndicale afgevaardigden in de instellingen die afhangen van het Belgisch nationaal werk tot bestrijding der tuberculose en van de Vereniging der geneesheren-bestuurders of mandatarissen van verzorgingsondernemingen, maximum twee bedienden en twee werklieden.

Artikel 10

De aanduiding van de syndicale afgevaardigden gebeurt zoals voorzien op de wet voor de verkiezingen van de personeelsafgevaardigden en het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk.

HOOFDSTUK IV - Bevoegdheid van de syndicale afvaardiging

Artikel 11

Deze heeft betrekking op:

1) de arbeidsverhoudingen;

2) onderhandelingen met het oog op het sluiten van collectieve overeenkomsten of akkoorden in de schoot van de onderneming;

3) waken op de toepassing van de sociale wetgeving, van de collectieve arbeidsovereenkomsten, van het arbeidsreglement en de individuele arbeidsovereenkomsten;

4) de naleving van de algemene beginselen bepaald in de artikelen 3 tot 6 van deze overeenkomst.

HOOFDSTUK V - Werking

Artikel 12

De syndicale afvaardiging mag na raadpleging van de directie mondeling of schriftelijk overgaan tot alle mededelingen welke nuttig zijn voor het personeel zonder dat zulks de organisatie van het werk mag verstoren. Deze mededelingen moeten van professionele of van syndicale aard zijn.

Artikel 13

Vergaderingen van het personeel kunnen in de instelling plaats hebben, dit in gemeen overleg met de directie en de afvaardiging. Dag, uur en duur van deze vergaderingen worden bepaald hetzij na de werkdag, hetzij tussen een rustpauze. Het spreekt vanzelf dat door het houden van deze vergaderingen, de werking van de dienst onder geen enkel opzicht enige moeilijkheid mag ondervinden.

Artikel 14

Teneinde de bijeenkomsten bij de directie voor te bereiden zal de syndicale afvaardiging eveneens kunnen vergaderen tijdens de diensturen, volgens praktische schikkingen die bij onderling akkoord vastgesteld worden tussen de directie en de syndicale afvaardiging. De syndicale afvaardiging beschikt over een krediet van twee uren per maand voor deze voorbereidende vergaderingen.

Artikel 15

De directie van een gezondheidsinstelling raadpleegt de syndicale afvaardiging wanneer belangrijke wijzigingen overwogen worden die rechtstreeks de personeelsproblematiek beïnvloeden.

Artikel 16

De directie en de syndicale afvaardiging gaan de verbintenis aan met elkaar te onderhandelen telkens een der partijen een onderhoud aanvraagt. Dit onderhoud moet binnen acht dagen na de aanvraag plaatshebben.

De uren aan deze vergaderingen besteed, worden beschouwd als normale arbeidsuren.

Artikel 17

Wanneer eventuele besprekingen niet tot een akkoord leiden, kunnen de syndicale afvaardigingen beroep doen op vertegenwoordigers van hun syndicale organisaties.

De directie kan zich laten bijstaan door vertegenwoordigers van haar patronale organisatie.

Indien geen oplossing gevonden wordt kan de directie of de syndicale afvaardiging beroep doen op de verzoeningsprocedure.

Artikel 18

De tussen de syndicale afvaardiging en de directie gesloten schriftelijke overeenkomsten, zullen door de directie van de instelling ter kennis worden gebracht van het personeel door aanplakking in de lokalen van de instelling, behoudens wanneer het gaat om individuele gevallen.

HOOFDSTUK VI - Statuut en rol van de afgevaardigde

Artikel 19

Het mandaat van de syndicale afgevaardigde mag geen aanleiding geven tot enig nadeel of speciale voordelen voor diegene die het uitoefent.

Dit betekent dat de afgevaardigden recht hebben op de normale promoties van de categorie werknemers waartoe zij behoren.

Artikel 20

Bewust van de medeverantwoordelijkheid inzake personeelsproblematiek bekijkt en behandelt de afgevaardigde de gestelde problemen met de nodige objectiviteit.

Artikel 21

De afgevaardigde kan in alle omstandigheden met de directie spreken.

Artikel 22

De afgevaardigde mag niet worden afgedankt om redenen die eigen zijn aan de uitoefening van zijn mandaat.

De werkgever die voornemens is een syndicale afgevaardigde om gelijk welke reden, met uitzondering van dringende redenen, af te danken, verwittigt voorafgaandelijk de syndicale afvaardiging evenals de syndicale organisatie die de kandidatuur van deze afgevaardigde heeft voorgedragen. Deze verwittiging gebeurt bij aangetekend schrijven dat uitwerking heeft op de derde dag volgend op de datum van de verzending.

De betrokken syndicale organisatie beschikt over een termijn van zeven dagen om mee te delen dat zij de geldigheid van de voorgenomen afdanking weigert te aanvaarden. Deze mededeling zal gebeuren bij aangetekend schrijven; de periode van zeven dagen neemt een aanvang op de dag waarop het door de werkgever toegezonden schrijven uitwerking heeft.

Het uitblijven van reactie van de syndicale organisatie moet beschouwd worden als een aanvaarding van de geldigheid van de voorgenomen afdanking.

Artikel 23

Indien de syndicale organisatie weigert de geldigheid van de voorgenomen afdanking te aanvaarden, heeft de meest gerede partij de mogelijkheid het geval aan het oordeel van het verzoeningsbureau van het paritair comité voor te leggen, de maatregel tot afdanking mag niet worden uitgevoerd gedurende de duur van de procedure.

Indien het verzoeningsbureau tot geen eenparige beslissing is kunnen komen binnen de dertig dagen van de aanvraag tot tussenkomst, wordt het geschil betreffende de geldigheid van de redenen die door de werkgever werden ingeroepen om de afdanking te verantwoorden, aan de arbeidsrechtbank voorgelegd.

Artikel 24

In geval van afdanking van een syndicale afgevaardigde wegens zware fout, moet de syndicale organisatie daarvan onmiddellijk worden op de hoogte gebracht.

Artikel 25

Een forfaitaire vergoeding is door de werkgever verschuldigd in navolgende gevallen:

1) indien hij een syndicale afgevaardigde afdankt, zonder de in voornoemd artikel 22 bepaalde procedure na te leven;

2) indien, op het einde van deze procedure, de geldigheid van de redenen van afdanking, rekening houdend met de bepaling van artikel 22, lid 1, door het verzoeningsbureau of door de arbeidsrechtbank niet wordt erkend;

3) indien de werkgever een afgevaardigde heeft ontslagen wegens dringende redenen en de arbeidsrechtbank het ontslag ongegrond heeft verklaard;

4) indien de arbeidsovereenkomst werd beëindigd wegens zware fout van de werkgever die door de afgevaardigde een reden is tot onmiddellijke beëindiging van de overeenkomst.

De forfaitaire vergoeding is gelijk aan de brutobezoldiging van een jaar, onverminderd de toepassing van de artikelen 22 en 24 van de wet van 10 maart 1900 op de arbeidsovereenkomst en van de artikelen 20 en 21 van de gecoördineerde wetten betreffende het bediendencontract geordend bij koninklijk besluit van 20 juli 1955.

Deze vergoeding is niet verschuldigd wanneer de syndicale afgevaardigde de vergoeding ontvangt bepaald in artikel 1bis, §7 van de wet van 10 juni 1952 betreffende de gezondheid en de veiligheid van de werknemers.

Artikel 26

De collectieve overeenkomsten in toepassing van deze overeenkomst gesloten, bepalen de te nemen maatregelen en de na te leven opzeggingstermijnen om de voorbarige uitroeping van de werkstaking of lock-out te vermijden en om de bijlegging van de conflicten te bevorderen door een tussenkomst van de vertegenwoordigende organisaties der werkgevers en der werknemers en desnoods door dringend beroep te doen op het paritair comité of op zijn verzoeningsbureau.

Deze maatregelen dienen in overeenstemming te zijn met het koninklijk besluit van 25 mei 1951, waarbij de beslissing genomen door het Nationaal Paritair Comité voor de gezondheidsdiensten, in uitvoering van de wet van 19 augustus 1948 betreffende de prestaties van algemeen belang in vredestijd, bindend wordt gemaakt (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 10 juni 1951) en met van het koninklijk besluit van 10 september 2010 waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de beslissing genomen op 12 juli 2010 in het Paritair Comité voor de gezondheidsinrichtingen en -diensten in uitvoering van de wet van 19 augustus 1948 betreffende de prestaties  van algemeen belang in vredestijd (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 11 oktober 2010.

HOOFDSTUK VII - Geldigheidsduur van de overeenkomst

Artikel 27

Deze overeenkomst treedt in werking op 1 juli 1972 en is voor onbepaalde duur gesloten.

Elk der partijen kan ze beëindigen mits een schriftelijke opzegging van zes maanden wordt gegeven.

De organisatie die daartoe het initiatief neemt, verbindt er zich toe de redenen van haar opzegging bekend te maken en gelijktijdig amendementsvoorstellen in te dienen, waarover de ondertekenende organisaties de verbintenis aangaan deze binnen de termijn van een maand na ontvangst in het paritair comité te bespreken.