a) Principes
De wetgever heeft voorzien in een regeling waarbij werknemers onder bepaalde voorwaarden afwezig mogen zijn van het werk wegens bepaalde familiegebeurtenissen met behoud van loon. Deze dagen worden klein verlet genoemd.
Zo kan er onder meer klein verlet worden opgenomen voor een plechtige communie of een feest van de vrijzinnige jeugd van een (geadopteerd of erkend) kind van de werknemer of van zijn/haar echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende.
In dat geval heeft de werknemer recht op klein verlet op de dag van het feest, of wanneer deze dag samenvalt met een zondag, feestdag of gewone inactiviteitsdag, de gewone activiteitsdag die onmiddellijk aan de gebeurtenis voorafgaat of erop volgt.
Er kan echter geen klein verlet worden opgenomen voor de eerste communie of lentefeest, noch voor het doopfeest.
Daarenboven is het de gebeurtenis die het recht op klein verlet opent: indien twee kinderen van de werknemer op dezelfde dag hun plechtige communie vieren of deelnemen aan het feest van de vrijzinnige jeugd, zal de werknemer slechts recht hebben op één dag klein verlet.
b) Voorwaarden
Indien de werknemer gebruik wenst te maken van zijn recht op klein verlet, zal hij aan de volgende voorwaarden moeten voldoen:
- de werknemer moet de werkgever op voorhand verwittigen of indien dit niet mogelijk is, zo snel mogelijk.
Bij klein verlet wegens communie of feest van de vrijzinnige jeugd zal de werknemer zijn werkgever vanzelfsprekend steeds op voorhand dienen te verwittigen.
- de afwezigheidsdag(en) kan (kunnen) enkel worden opgenomen voor het doel waarvoor ze zijn toegestaan. Indien hierover een akkoord werd bereikt met de werknemer of indien het arbeidsreglement hierin voorziet, kan de werkgever vragen dat de werknemer een bewijs van gebeurtenis voorlegt.
Een dergelijk bewijs van communie of feest van de vrijzinnige jeugd kan worden uitgereikt door de catechist(en) resp. het organiserend comité van het feest van de vrijzinnige jeugd.
- er bestaat slechts een recht op loon wanneer de werknemer effectief loonverlies heeft geleden. Dit houdt in dat de werknemer geen aanspraak kan maken op klein verlet wanneer de dag afwezigheid wegens klein verlet samenvalt met een gewone inactiviteitsdag, een feestdag, een inhaalrustdag of een dag waarop de overeenkomst is geschorst (vb wegens jaarlijkse vakantie of arbeidsongeschiktheid). In bepaalde gevallen geeft de gebeurtenis die het recht op klein verlet opent, de werknemer de mogelijkheid om in voorkomend geval op een andere dag of in een bepaalde periode naar keuze afwezig te zijn.
Bij de opname van klein verlet wegens een communie of feest van de vrijzinnige jeugd is deze laatste hypothese van toepassing: wanneer de dag van het feest samenvalt met een zondag, feestdag of gewone inactiviteitsdag, dan wordt het klein verlet opgenomen op de gewone activiteitsdag die onmiddellijk aan de gebeurtenis voorafgaat of erop volgt.
- tot slot mag de werkgever de voorwaarden controleren op basis van waarvan het klein verlet wordt toegekend.
Het is de werkgever dan ook toegestaan om in voorkomend geval bijvoorbeeld een uittreksel uit het trouwboekje, van de verklaring van wettelijke samenwoning of de akte van erkenning aan de werknemer te vragen.
c) Op welke dagen mag de deeltijdse werknemer afwezig zijn?
De deeltijdse werknemer heeft het recht om, met behoud van zijn normale loon, afwezig te zijn op het werk tijdens de dagen waarop hij normaal had moeten werken en voor het aantal uren dat hij normaal tijdens die dagen gepresteerd zou hebben.
Zo kan een deeltijdse werknemer van wie het uurrooster prestaties voorziet op dinsdag, maar niet op maandag, op dinsdag klein verlet opnemen wanneer de communie of het feest van de vrijzinnige jeugd heeft plaatsgevonden op de daaraan voorafgaande zondag.
d) Op welke dagen mag de werknemer die nachtarbeid verricht afwezig zijn?
Om recht te hebben op klein verlet, moet de familiale gebeurtenis samenvallen met een gewone activiteitsdag. Wanneer nachtarbeid zich uitstrekt over twee opeenvolgende dagen (vb van 20u tot 6u) stelt zich de vraag welke dag de gewone activiteitsdag is.
Er bestaan verschillende meningen: een eerste groep is van mening dat de activiteitsdag de dag is waarop de arbeid aanvangt. Een tweede groep is echter van mening dat de activiteitsdag de dag is waarop het meeste uren worden gepresteerd.
Om die reden raden wij aan om in het arbeidsreglement op te nemen dat de dag waarop de nachtarbeid aanvangt, de gewone activiteitsdag is waarop het klein verlet van toepassing is.
e) Welk loon betalen aan de werknemer?
De werkgever dient het normale loon te betalen, dat wil zeggen het loon alsof de werknemer normaal heeft gewerkt. Indien de werknemer variabel verloond wordt, dient het gemiddelde van het variabel loon van de twaalf maanden voorafgaand aan het klein verlet in aanmerking genomen te worden.
f) Kunnen sectorale CAO's in andere regels voorzien?
Ja, de hierboven beschreven regeling is een residuaire regeling: deze regeling belet niet dat er op sectoraal niveau voor de werknemer gunstigere regelingen worden afgesloten.
Op onze website in het hoofdstuk 13 van onze sectorale documentatie vindt u de sectorale afspraken die eventueel in uw sector gemaakt werden inzake klein verlet.