Nadat België al had laten weten aan Frankrijk dat de nieuwe grensarbeidersregeling, overeengekomen op 12 december 2008, vertaald werd naar Belgische wetgeving (wet van 7 mei 2009), heeft Frankrijk nu ook aan België laten weten dat de nieuwe grensarbeidersregeling vertaald werd naar Franse wetgeving (wet van 3 december 2009). De nieuwe grensarbeidersregeling en de wet tot instemming ervan door beide landen is verschenen in het Belgisch Staatsblad van 8 januari 2010. Bij deze is de nieuwe grensarbeidersregeling tussen Frankrijk en België in werking getreden en dit met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2009.
De nieuwe grensarbeidersregeling bevat de volgende bepalingen.
1. Inwoner van België - werken in Frankrijk
De grensarbeidersregeling wordt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2007 afgeschaft voor de belastingplichtigen die hun duurzaam tehuis hebben in België en hun prestaties in loondienst uitoefenen in de Franse grensstreek. Sinds inkomstenjaar 2007 - aanslagjaar 2008 betalen zij in Frankrijk, niet in België, belastingen op de bezoldigingen ontvangen voor deze prestaties in loondienst.
Deze bezoldigingen zijn vanaf het inkomstenjaar 2008 - aanslagjaar 2009 onderworpen aan de gemeentelijke opcentiemen
De belastingplichtingen die op deze bezoldigingen belastingen hebben betaald in België kunnen tot uiterlijk 8 juli 2010, via een gemotiveerd bezwaarschrift gericht aan de directeur der belastingen in wiens ambtsgebied de aanslag werd gevestigd, een ontheffing vragen van de aanslagen.
2. Inwoner van Frankrijk - werken in België
A. Periode van 2003 tot 2008
De grensarbeidersregeling wordt toegekend aan de werknemers:
- die hun enig duurzaam tehuis in de Franse grensstreek hebben én
- die hun bezoldigde werkzaamheid uitoefenen in de Belgische grensstreek zonder die Belgische grensstreek meer dan 45 dagen te verlaten voor het uitoefenen van die werkzaamheid. Alle verplaatsingen buiten die grensstreek worden meegeteld.
Deze belastingplichtingen betalen bijgevolg in Frankrijk, niet in België, belastingen op de bezoldigingen ontvangen voor deze prestaties in loondienst.
De lopende geschillen tussen de fiscus en belastingplichtingen zullen worden geregeld op basis van deze bepalingen.
De belastingplichtingen die op deze bezoldigingen belastingen hebben betaald in België kunnen tot uiterlijk 8 juli 2010, via een gemotiveerd bezwaarschrift gericht aan de directeur der belastingen in wiens ambtsgebied de aanslag werd gevestigd, een ontheffing vragen van de aanslagen.
B. Periode van 2009 tot 2011
De grensarbeidersregeling wordt alvast niet meer toegekend aan de werknemers die op 31 december 2008 hun duurzaam tehuis in België hadden. Deze werknemers kunnen niet meer in de grensarbeidersregeling stappen.
Voorts wordt de grensarbeidersregeling toegekend aan de werknemers:
- die hun enig duurzaam tehuis in de Franse grensstreek hebben én
- die hun bezoldigde werkzaamheid niet meer dan 30 dagen per kalenderjaar buiten de Belgische grensstreek uitoefenen. Een deel van de dag dat deze grensstreek wordt verlaten, telt als een volledige dag. Sommige verplaatsingen buiten die grensstreek worden evenwel niet meegeteld:
- gevallen van overmacht, buiten de wil van de werkgever en de werknemer;
- het af en toe doorkruisen van een niet tot de grensstreek behorend gebied in België om zich naar een plaats binnen die Belgische grensstreek of buiten België te begeven;
- werkzaamheden inherent aan de functie van vakbondsafgevaardigde;
- het deelnemen aan een comité voor preventie en bescherming op het werk, aan een paritair comité of het bijwonen van een vergadering van de werkgeversfederatie;
- het deelnemen aan een ondernemingsraad;
- het bijwonen van een personeelsfeest;
- doktersbezoeken;
- het verlaten van de grensstreek voor beroepsopleiding, beperkt tot 5 werkdagen per kalenderjaar (met andere woorden : indien een werknemer in de loop van een kalenderjaar 7 dagen beroepsopleiding volgt buiten de grensstreek, worden slechts twee van die dagen meegeteld voor de berekening van de 30-dagengrens);
- de dagen waarop de werknemer de Belgische grensstreek verlaat in het kader van een transportwerkzaamheid, voor zover de totale afstand die op de betrokken dagen buiten de grensstreek wordt afgelegd niet meer bedraagt dan een kwart van de totale afstand die noodzakelijkerwijs wordt afgelegd voor de uitoefening van die werkzaamheid.
Deze belastingplichtingen betalen bijgevolg in Frankrijk, niet in België, belastingen op de bezoldigingen ontvangen voor deze prestaties in loondienst.
C. Periode van 2012 tot 2033
- Gewone werknemers
De grensarbeidersregeling zal vanaf 1 januari 2012 alleen maar toegekend worden aan de werknemers die op 31 december 2011 met recht het voordeel van de grensarbeidersregeling zullen genieten en dit bijgevolg zullen kunnen verderzetten tot 2033.
Het gaat om de werknemers:
- die op 31 december 2008 hun duurzaam tehuis niet in België hadden én
- die op 31 december 2011 :
- hun enig duurzaam tehuis in de Franse grensstreek zullen hebben én
- hun bezoldigde werkzaamheid in de Belgische grensstreek zullen uitoefenen zonder die grensstreek in de loop van het jaar 2011 meer dan 30 dagen verlaten te hebben in de uitoefening van die werkzaamheid.
Er is wel een uitzondering. Werknemers die hun duurzaam tehuis in de Franse grensstreek hebben maar die op 31 december 2011 hun werk in de Belgische grensstreek zullen verloren hebben en zullen kunnen bewijzen dat ze daar in de loop van het jaar 2011 drie maanden gewerkt hebben, komen eveneens in aanmerking om verder het voordeel van de grensarbeidersregeling te genieten indien ze opnieuw werk vinden in die Belgische grensstreek. Deze bepaling heeft tot doel om het voordeel van de grensarbeidersregeling niet te moeten ontzeggen aan de personen die in de bijzonder ongelukkige omstandigheid verkeren dat ze in de loop van het jaar 2011 gedurende minstens drie maanden een bezoldigde werkzaamheid in de Belgische grensstreek zullen uitgeoefend hebben maar op 31 december 2011 werkloos zullen zijn, waardoor ze op die datum dus niet zullen voldoen aan de voorwaarde van het uitoefenen van de werkzaamheid in de Belgische grensstreek.
Vanaf 1 januari 2012 zullen er geen nieuwe grensarbeiders meer bijkomen. De belastingplichtigen, inwoners van Frankrijk, die vanaf 1 januari 2012 een bezoldigde werkzaamheid in de Belgische grensstreek zullen beginnen uit te oefenen, zullen het voordeel van de grensarbeidersregeling dus niet meer kunnen genieten en zullen in principe in België belastingen moeten betalen op de bezoldigingen ontvangen voor de in België geleverde prestaties.
De werknemers daarentegen die de grensarbeidersregeling kunnen blijven genieten, zullen dit enkel kunnen voor de nog resterende 22 jaar doen op voorwaarde dat :
- zij hun enig duurzaam tehuis in de Franse grensstreek zonder onderbreking behouden én
- zij de uitoefening van hun bezoldigde werkzaamheid in de Belgische grensstreek zonder onderbreking voortzetten én
-
zij niet meer dan 30 dagen per kalenderjaar de Belgische grensstreek verlaten in de uitoefening van hun werkzaamheid. Een deel van de dag dat de grensstreek wordt verlaten, telt als een volledige dag. Sommige verplaatsingen buiten die grensstreek worden evenwel niet meegeteld:
- gevallen van overmacht, buiten de wil van de werkgever en de werknemer;
- het af en toe doorkruisen van een niet tot de grensstreek behorend gebied in België om zich naar een plaats binnen die Belgische grensstreek of buiten België te begeven;
- werkzaamheden inherent aan de functie van vakbondsafgevaardigde;
- het deelnemen aan een comité voor preventie en bescherming op het werk, aan een paritair comité of het bijwonen van een vergadering van de werkgeversfederatie;
- het deelnemen aan een ondernemingsraad;
- het bijwonen van een personeelsfeest;
- doktersbezoeken;
- het verlaten van de grensstreek voor beroepsopleiding, beperkt tot 5 werkdagen per kalenderjaar (met andere woorden : indien een werknemer in de loop van een kalenderjaar 7 dagen beroepsopleiding volgt buiten de grensstreek, worden slechts twee van die dagen meegeteld voor de berekening van de 30-dagengrens);
- de dagen waarop de werknemer de Belgische grensstreek verlaat in het kader van een transportwerkzaamheid, voor zover de totale afstand die op de betrokken dagen buiten de grensstreek wordt afgelegd niet meer bedraagt dan een kwart van de totale afstand die noodzakelijkerwijs wordt afgelegd voor de uitoefening van die werkzaamheid.
Wanneer een werknemer die in aanmerking komt om het voordeel van de grensarbeidersregeling te genieten in de loop van een gegeven jaar niet langer zijn duurzaam tehuis in de Franse grensstreek heeft, zal hij het voordeel van de grensarbeidersregeling definitief verliezen vanaf dat jaar.
Dit zal ook het geval zijn wanneer hij in de loop van een gegeven jaar ophoudt zijn werkzaamheid in de Belgische grensstreek uit te oefenen. In dit verband wordt duidelijk gesteld dat sommige afwezigheden zoals ziekte, ongeval, betaald educatief verlof, vakantie of werkloosheid niet beschouwd worden als een onderbreking van het uitoefenen van de werkzaamheid in de grensstreek en dus niet leiden tot het verlies van het voordeel van de grensarbeidersregeling. Het gaat om afwezigheden die te wijten zijn aan omstandigheden. Een verandering van werkgever zal evenmin leiden tot het verlies van het voordeel van de grensarbeidersregeling voor zover de bezoldigde werkzaamheid zonder onderbreking verder wordt uitgeoefend in de Belgische grensstreek.
Wanneer een werknemer daarentegen voor de eerste keer de limiet van 30 dagen die is toegestaan voor het verlaten van de grensstreek overschrijdt, zal hij het voordeel van de grensarbeidersregeling enkel voor het beschouwde jaar verliezen. Enkel wanneer die limiet een tweede keer wordt overschreden zal het verlies van dat voordeel definitief zijn.
- Seizoenarbeiders
Seizoenarbeiders kunnen tot 2033 het voordeel van de grensarbeidersregeling genieten, op voorwaarde dat ze :
- hun enig duurzaam tehuis in de Franse grensstreek hebben én
- in de Belgische grensstreek een bezoldigde werkzaamheid uitoefenen, waarvan de duur beperkt is tot maximum 90 dagen per kalenderjaar, hetzij wegens het seizoensgebonden karakter van het werk, hetzij omdat de werknemer voor bepaalde perioden van het jaar is aangeworven als aanvullend personeelslid of als uitzendkracht én
- ze niet meer dan 15% van het aantal gepresteerde dagen per kalenderjaar buiten de Belgische grenszone presteren.
3. Lijst van de grensgemeenten
U vindt in de circulaire onder punt 6 een bijgewerkte lijst van de Belgische en Franse grensgemeenten. U zult kunnen vaststellen dat de Belgische gemeenten Châtelet, Dentergem en Fleurus opnieuw opgenomen zijn in de lijst van de Belgische grensgemeenten. De gemeente Tellin was het al.
4. Verplichtingen van de werkgever en de werknemer
De formaliteiten die zowel de werkgever als de werknemer moeten vervullen worden uitgebreid om zo een doeltreffend toezicht op een correcte toepassing van de grensarbeidersregeling mogelijk te maken.
a) Verplichtingen van de werknemer
1. Aan de werkgever bezorgen vóór de betaling van de eerste bezoldiging van elk jaar :
- Eén (van de twee exemplaren van) Formulier 276 Front / Grens, naar behoren ingevuld door de werknemer en de werkgever en bevestigd door de Franse belastingdienst tot wiens ambtsgebied de werknemer behoort. Het formulier 276 Front / Grens wordt aangepast aan de nieuwe verplichtingen;
- Een document waaruit de daadwerkelijke bewoning blijkt van een woning in de Franse grensstreek (rekening voor water, gas of elektriciteit, bewijs van betaling van de "taxe d'habitation" voor een hoofdverblijf, telefoonrekening, ...).
2.Op het einde van elk jaar een verklaring afleggen volgens welke hij tijdens het afgelopen jaar niet meer dan 30 dagen de grensstreek heeft verlaten.
b) Verplichtingen van de werkgever
1° Gedurende het gehele jaar moet de werkgever, op de plaats waar de werknemer gewoonlijk zijn werkzaamheid uitoefent, volgende stukken ter beschikking van de administratie houden:
- het formulier 276 Front / Grens, naar behoren ingevuld door de werknemer en de werkgever en bevestigd door de Franse belastingdienst tot wiens ambtsgebied de werknemer behoort;
- het document waaruit de daadwerkelijke bewoning blijkt van een woning in de Franse grensstreek;
- een telling van de dagen waarop de werknemer de grensstreek verlaat bij het uitoefenen van zijn werkzaamheid, met vermelding van de reden voor elk van die verplaatsingen. Die telling moet dagelijks worden bijgewerkt en moet ook ter beschikking worden gehouden van de werknemer, zodat deze te allen tijde op de hoogte is van zijn situatie.
2° Uiterlijk op 31 maart van het daaropvolgende jaar moet hij aan de Documentatiecentra Bedrijfsvoorheffing :
- de formulieren hierboven vermeld onder 1, 2 en 3 overmaken;
- een lijst overmaken met werknemers die vanaf 1 januari 2009 voor het eerst het voordeel van de grensarbeidersregeling genoten hebben;
- aangifte doen van het aantal keren dat de werknemer in de loop van het afgelopen jaar de grensstreek verlaten heeft bij het uitoefenen van zijn werkaamheid.
3° op de individuele fiche 281.10 moet de werkgever het aantal dagen vermelden waarop de werknemer de Belgische grensstreek heeft verlaten.
5. Financiële compensatie
Vanaf 2012 zal Frankrijk jaarlijks en dit gedurende 22 jaar een bedrag van 25 miljoen euro storten aan België ter compensatie van de geleidelijke uitdoving van de grensarbeidersregeling. Dit bedrag zal om de drie jaar worden herzien, rekening houdend met de evolutie van het totaalbedrag van de brutobezoldigingen die aan de grensarbeiders worden betaald. Het zal enkel om een herziening naar beneden kunnen gaan.
6. Circulaire
De belastingsadministratie heeft een circulaire gemaakt omtrent de nieuwe grensarbeidersregeling. U kan deze consulteren door op de hiernavolgende link te klikken : circulaire , addendum circulaire