Tijdelijke werkloosheid economische redenen voor bedienden vanaf 1 juli 2023: geen cao noch goedgekeurd ondernemingsplan nodig

Van  DE BOECK Ilona - Legal advisor Sr. , op 13 Juni 2023

Voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025 kunnen werkgevers zich beroepen op CAO nr. 172 van de NAR om economische werkloosheid voor hun bedienden in te voeren zonder dat zij gebonden moeten zijn door een (sectorale of ondernemings-)cao of een goedgekeurd ondernemingsplan.

---

Voorafgaandelijke voorwaarden

1. Onderneming in moeilijkheden

Tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor bedienden is mogelijk als de werkgever kan bewijzen dat hij een onderneming in moeilijkheden is. Daartoe moet één van de volgende voorwaarden vervuld zijn:

• een daling van minimum 10 % van de omzet of de productie in één van de vier kwartalen voorafgaand aan de aanvraag tot invoering van de regeling, vergeleken met hetzelfde kwartaal in één van de twee kalenderjaren die de aanvraag voorafgaat;
• tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen voor arbeiders van ten minste 10% van het globaal aantal aan de RSZ aangegeven dagen tijdens het kwartaal voorafgaand aan het kwartaal van aanvraag;
• een daling van minimum 10 % van de bestellingen in één van de vier kwartalen voorafgaand aan de aanvraag tot invoering van de regeling, vergeleken met hetzelfde kwartaal in één van de twee kalenderjaren die de aanvraag voorafgaat;
• een erkenning door de Minister van Werk als onderneming in moeilijkheden op basis van onvoorziene omstandigheden die op korte termijn een substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen tot gevolg hebben.

De werkgever moet via het werkloosheidsformulier C106A aantonen dat hij één van deze voorwaarden vervult.

2. Gebonden zijn door een cao of een goedgekeurd ondernemingsplan

Naast het statuut van onderneming in moeilijkheden moet de werkgever ook gebonden zijn door een CAO of een ondernemingsplan wanneer hij voor zijn bedienden tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen wenst aan te vragen. De werkgever kan daartoe een beroep doen op:

• ofwel CAO nr. 172 van de NAR.

Deze CAO werd afgesloten op 30 mei 2023 en verlengt voor twee jaar (van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025) CAO nr. 159 die zijn geldigheid verliest op 30 juni 2023.

• ofwel een sectorale cao (wij verwijzen u hiervoor naar onze sectorale documentatie, hoofdstuk 11);
• ofwel een ondernemings-cao indien er een vakbondsafvaardiging aanwezig is;
• ofwel een goedgekeurd ondernemingsplan.

De werkgever moet het formulier C106A ten minste 14 kalenderdagen vóór de eerste elektronische mededeling ‘schorsing bedienden inge volge werkgebrek’ aangetekend versturen:

• naar het bevoegde werkloosheidsbureau van de RVA in geval van een cao,
• of, indien hij een ondernemingsplan heeft gesloten, naar de directeur-generaal van de algemene directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de FOD WASO, in welk geval de Commissie Ondernemingsplannen het plan zal moeten goedkeuren.

Duurtijd schorsingsperiode

De werkgever kan de bediende tijdelijk werkloos stellen gedurende:

• maximum 16 weken per kalenderjaar in geval van een volledige schorsing
• of maximum 26 weken per kalenderjaar in geval van een gedeeltelijke schorsing.

Formaliteiten

Volgende formaliteiten moeten nageleefd worden:

• kennisgeving aan de bedienden van de eerste voorziene werkloosheidsdag ten minste zeven kalenderdagen vóór de 1ste voorziene werkloosheidsdag, de dag van de kennisgeving en de eerst voorziene werkloosheidsdag niet inbegrepen. Bijvoorbeeld: opdat de tijdelijke werkloosheid zou kunnen ingaan op maandag 3 juli 2023 moet de kennisgeving gebeuren op uiterlijk zondag 25 juni 2023;
• voorafgaandelijke elektronische mededeling aan de RVA op dezelfde dag van de kennisgeving aan de bedienden;
• mededeling aan de ondernemingsraad (of bij gebrek aan de vakbondsafvaardiging) de dag zelf van de kennisgeving van de voorziene werkloosheid aan de bedienden;
• controleformulier C3.2A afleveren aan de bediende uiterlijk de eerste effectieve werkloosheidsdag van de maand en vermelding van de gegevens ervan in het validatieboek (elektronisch of op papier bij te houden);
• maandelijkse mededeling van de 1ste effectieve werkloosheidsdag via de portaalsite van de sociale zekerheid aan de RVA.
• elektronische aangifte - ASR scenario 2 "Aangifte vaststellen recht tijdelijke werkloosheid of schorsing  bedienden”(WECH002);
• elektronische aangifte - ASR scenario 5 "Maandelijkse aangifte van de uren tijdelijke werkloosheid of uren schorsing bedienden” (WECH005).

Supplement

De werkgever is verplicht om bovenop de werkloosheidsuitkering aan zijn bedienden die hij economisch werkloos stelt een supplement te betalen per werkloosheidsdag. 

Dit supplement moet minstens gelijk zijn aan het supplement toegekend aan de arbeiders die bij dezelfde werkgever tijdelijk werkloos zijn wegens werkgebrek of, indien de werkgever geen arbeiders tewerkstelt, het supplement voorzien bij cao gesloten in het paritair orgaan waaronder de werkgever zou ressorteren indien hij arbeiders zou tewerkstellen, met:

• een minimum van 6,22 euro per dag tijdelijke werkloosheid indien de werkgever toepassing maakt van CAO n° 172 van de NAR. Het bedrag van 6,22 euro zal telkens op 1 januari geïndexeerd worden;
• een minimum van 2 euro per dag tijdelijke werkloosheid indien de werkgever toepassing maakt van een cao (op niveau van de sector of van de onderneming);
• een minimum van 5 euro per dag tijdelijke werkloosheid indien de werkgever toepassing maakt van een ondernemingsplan. De commissie "ondernemingsplannen" kan wel een afwijking toestaan op het minimumbedrag van het supplement voorzien in het ondernemingsplan.  Het bedrag van het supplement mag dan niet minder bedragen dan 2 euro per dag.

CAO nr. 172 vs. ondernemings-cao of goedgekeurd ondernemingsplan

CAO nr. 172 heeft een suppletief karakter wat inhoudt dat werkgevers niet verplicht zijn om een beroep te doen op deze CAO wanneer zij economische werkloosheid voor hun bedienden wensen in te voeren maar nog steeds de mogelijkheid hebben om te voorzien in een ondernemings-cao of een ondernemingsplan. Ook reeds bestaande ondernemings-cao’s en ondernemingsplannen blijven hun geldigheid behouden.

Opgelet! Bestaat er op dit ogenblik een geldige sectorale cao, dan zal de werkgever zich verplicht moeten beroepen op deze sectorale cao wanneer hij zich wil beroepen op economische werkloosheid voor zijn bedienden!

Dit betekent concreet:

1. Werkgevers die in het verleden nog geen beroep hebben gedaan op economische werkloosheid voor hun bedienden en die bijgevolg nog geen formulier C106A hebben ingediend bij de RVA of de Commissie ondernemingsplannen (en dus nog niet erkend zijn als onderneming in moeilijkheden), moeten een formulier C106A indienen en kunnen zich voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025 beroepen op CAO nr. 172 van de NAR zonder dat zij bijkomend moeten gebonden zijn door een (sectorale of ondernemings-)cao of een goedgekeurd ondernemingsplan.

Het formulier C106A dat beschikbaar is op de website van de RVA werd reeds in die zin aangepast.

2. Werkgevers die reeds erkend zijn als onderneming in moeilijkheden op grond van de CAO nr. 159 en die na 30 juni 2023 verder gebruik wensen te maken van het stelsel van tijdelijke werkloosheid schorsing werkgebrek bedienden, moeten niet opnieuw aantonen dat ze een onderneming in moeilijkheden zijn en moeten dus geen nieuw formulier C106A indienen bij de RVA. De RVA zal de einddatum van de erkenning als onderneming in moeilijkheden automatisch verlengen tot 30 juni 2025 (einddatum van de CAO nr. 172).
3. Werkgevers die reeds erkend zijn als onderneming in moeilijkheden op grond van een andere cao (niet de CAO nr. 159) of een ondernemingsplan die/dat nog steeds geldig is, kunnen zich blijven beroepen op deze cao of het ondernemingsplan voor de periodes van economische werkloosheid vanaf 1 juli 2023 en hoeven dus ook geen nieuw formulier C106A in te dienen.
4. Werkgevers die reeds erkend zijn als onderneming in moeilijkheden op grond van een andere cao (niet de CAO nr. 159) of een ondernemingsplan waarvan de geldigheidsduur is verstreken, en die nog verder gebruik willen maken van het stelsel van tijdelijke werkloosheid schorsing werkgebrek bedienden, moeten niet opnieuw aantonen dat ze een onderneming in moeilijkheden zijn indien ze zich voor het wettelijk kader beroepen op de CAO nr. 172 (en CAO nr. 159 indien de cao of het ondernemingsplan afloopt voor 1 juli 2023). De werkgever moet wel een nieuw formulier C106A indienen bij de RVA waarvan enkel rubriek II (wettelijk kader) is ingevuld. Als wettelijk kader wordt aangeduid: ‘CAO nr. 172 (en reeds eerder een goedkeuring op grond van een andere cao of ondernemingsplan waarvan de geldigheidsduur is verstreken)’. De werkgever zal dan tot 30 juni 2025 (einddatum van de CAO nr. 172) verder gebruik kunnen maken van het stelsel van tijdelijke werkloosheid schorsing werkgebrek bedienden en wordt daar door de RVA van in kennis gesteld.

Inwerkingtreding

CAO nr. 172 is gesloten voor een bepaalde duur van 2 jaar. Zij treedt in werking op 1 juli 2023 en loopt af op 30 juni 2025. Deze cao is van toepassing op de periodes van economische werkloosheid voor bedienden met een begin- en einddatum tijdens de geldigheidsduur van de cao.

 

Bronnen:

CAO nr. 172 van 30 mei 2023, www.cnt-nar.be

Website RVA