In het Paritair Comité voor de metaal-, machine- en elektrische bouw werd op 15 mei 2017 het nationaal akkoord 2017-2018 voor de industriële en ambachtelijke ondernemingen gesloten.  Het nationaal akkoord werd neergelegd op de Griffie van de dienst der collectieve arbeidsbetrekkingen en geregistreerd op 8 juni 2017 onder het nr. 139773/CO/111; het bericht van neerlegging verscheen in het Belgisch Staatsblad van 11 juli 2017.

Artikel 38 'Sociale vrede' van de CAO van 15 mei 2017 wordt verlengd tot 30 juni 2019 door een collectieve arbeidsovereenkosmt van 18 februari 2019.  De CAO van 18 februari 2019 werd neergelegd op de Griffie van de dienst der collectieve arbeidsbetrekkingen en geregistreerd op 28 februari 2019 onder het nr. 150714/CO/111; het bericht van neerlegging verscheen in het Belgisch Staatsblad van 20 maart 2019.

Commentaar - Verhoging van de koopkracht

Ondernemingen die een eindejaarspremie toekennen die gelijk aan of hoger is dan een dertiende maand (= 8,33% van het jaarloon)

• hetzij verhoging van de effectieve uurlonen met 1,1% vanaf 1 juli 2017
• hetzij alternatieve besteding op 1 juli 2017 volgens de volgende procedure:
  • in ondernemingen met een vakbondsafvaardiging:
    • hetzij sluiten van een ondernemings-cao vóór 30 juni 2017;
    • hetzij akkoord tussen de vakbondsafvaardiging en de werkgever vóór 30 juni 2017 over het sluiten van een ondernemings-cao vóór 30 september 2017.
    • In beide gevallen moet de cao op 1 juli 2017 in werking treden.
  • in ondernemingen zonder vakbondsafvaardiging:
    • sluiten van een ondernemings-cao vóór 30 juni 2017, ondertekend door alle vakbonden die in de regionale paritaire sectie vertegenwoordigd zijn.
    • De cao moet op 1 juli 2017 in werking treden.

Ondernemingen die geen eindejaarspremie toekennen of een eindejaarspremie toekennen die lager is dan een dertiende maand (= 8,33% van het jaarloon)

• De onderneming betaalt geen eindejaarspremie omdat de provinciale/regionale cao geen  eindejaarspremie voorziet of betaalt een eindejaarspremie volgens de bepalingen voorzien in de provinciale/regionale cao die lager is dan een 13e maand:
  • geen verhoging van de effectieve uurlonen vanaf 1 juli 2017 (met uitzondering van degenen die de minimum loonschalen volgen die met 1,1% op 1 juli 2017 conform artikel 7 van de CAO);
  • geen alternatieve besteding;
  • de 1,1% worden aangewend voor de invoering van een eindejaarspremie van 1,1%  of de verhoging van de bestaande eindejaarspremie met 1,1% (via een provinciale/regionale cao).
    • Voorbeeld:
      • Een onderneming in de streek van Charleroi betaalt een eindejaarspremie zoals voorzien in de cao die geldt voor de streek van Charleroi en 4% bedraagt:
        • geen verhoging van de effectieve uurlonen (met uitzondering van degenen die de minimum loonschalen volgen) met 1,1% vanaf 1 juli 2017 noch alternatieve besteding;
        • wijziging van de regionale cao die de eindejaarspremie zal verhogen tot 5,1%.
• De onderneming betaalt een hogere eindejaarspremie dan wat in de  provinciale/regionale cao is voorzien:
  • Verhoging van de eindejaarspremie op ondernemingsvlak teneinde het nieuwe percentage van de eindejaarspremie te bereiken dat door de provinciale/regionale cao wordt bepaald (die verhoogd wordt met 1,1%).
  • Verhoging van de lonen of alternatieve besteding ten bedrage van 1,1% of van het saldo van de 1,1% die werden gebruikt om het minimumbedrag van eindejaarspremie te bereiken indien geen gedeelte of een gedeelte van de 1,1% moest worden gebruikt om te komen tot het nieuwe percentage van de eindejaarspremie die door de provinciale/regionale cao wordt bepaald (die verhoogd werd met 1,1%).
    • Voorbeelden:
      • Een onderneming in de streek van Charleroi betaalt een eindejaarspremie van 5% terwijl de cao die voor de streek van Charleroi van toepassing is een eindejaarspremie van 4% voorziet:
        • Verhoging van de eindejaarspremie op ondernemingsvlak met 0,1% omdat de regionale cao de bestaande eindejaarspremie met 1,1% zal verhogen om te komen tot 5,1%;
        • Gebruik van het saldo van de 1,1% om te komen tot 5,1% (=1%) om de uurlonen te verhogen of alternatieve toekenning op 1 juli 2017.
      • Een onderneming in de streek van Charleroi betaalt een eindejaarspremie 6% toe terwijl de cao die voor de streek van Charleroi van toepassing is een eindejaarspremie van 4% voorziet:
        • Geen verhoging van de eindejaarspremie op ondernemingsvlak omdat 6% hoger is dan het nieuwe percentage dat de regionale cao zal bepalen voor de eindejaarspremie na verhoging met 1,1%, dus 5,1%;
        • Gebruik van het saldo van de 1,1% om de uurlonen te verhogen of alternatieve toekenning op 1 juli 2017.

Enkele belangrijke algemene regels inzake collectieve arbeidsovereenkomsten

Regels geldig voor alle collectieve arbeidsovereenkomsten :

Een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten in een paritair orgaan (Nationale Arbeidsraad, paritair comité, paritair subcomité) evenals een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten buiten een paritair orgaan zijn bindend voor :

• de ondertekenende organisaties, de werkgevers die lid zijn van de ondertekenende werkgeversorganisaties en de ondertekenende werkgevers, vanaf de ondertekening ;
• de organisaties die tot de CAO toetreden, de werkgevers lid van een toetredende werkgeversorganisatie en de toetredende werkgevers, vanaf de toetreding ;
• de werkgevers die lid worden van een gebonden organisatie ;
• de werknemers van een gebonden werkgever.

De individueel normatieve bepalingen van een CAO (loonvoorwaarden, arbeidsduur, eindejaarspremie, klein verlet, enz.) regelen, op een collectieve wijze, de individuele rechten van de  werknemers en wijzigen dus impliciet de individuele arbeidsovereenkomst. Wanneer een CAO ophoudt uitwerking te hebben, dan blijven de regels ervan bijgevolg van toepassing via de individuele arbeidsovereenkomsten t.a.v. de werknemers die in dienst waren vóór de einddatum van de CAO. De via de CAO verkregen voordelen blijven dus verworven.

Regels geldig voor collectieve arbeidsovereenkomsten gesloten in een paritair orgaan :

 De individueel normatieve bepalingen van een CAO (lonen, premies, arbeidsduur, ...) zijn bindend voor alle werkgevers die vallen onder het ressort van het paritair orgaan, voor zover zij geviseerd zijn door het toepassingsgebied van de CAO, vanaf de vijftiende dag na publicatie van het bericht van neerlegging in het BS, behalve wanneer de partijen in de individuele arbeidsovereenkomst schriftelijk een strijdig beding hebben opgenomen en de werkgever geen lid is van een ondertekenende organisatie.

De algemeen verbindend verklaarde CAO is retroactief bindend voor alle werkgevers die behoren tot het ressort van het paritair orgaan en die geviseerd zijn door het toepassingsgebied van de CAO, zonder enige uitzondering. Het koninklijk besluit heeft uitwerking vanaf de inwerkingtreding van de CAO, maar kan nooit meer dan één jaar terugwerken.

Wanneer de werkingssfeer van een paritair comité of paritair subcomité wordt gewijzigd, blijven de in die comités gesloten overeenkomsten bindend voor de werkgevers en werknemers die vóór de wijziging eronder vielen, totdat in het comité waaronder zij na de wijziging ressorteren, de toepassing van de in dit comité geldende overeenkomsten op die werkgevers en werknemers is geregeld.