1. Betaling van hand tot hand

Sinds 1 oktober 2016, moet de werkgever het loon in giraal geld betalen aan de werknemers. Betaling van het loon van had tot hand is nog mogelijk maar enkel indien de sector dit voorziet.

In deze sector is er een uitzondering.

Opgelet ! Ze betreft alleen de volgende situaties:

• In PC 145 geldt een sectoraal gebruik inzake de uitbetaling van het loon van hand tot hand voor de seizoen- en gelegenheidswerknemers. Het betreft zowel het loon als de voorschotten op het loon.
• De bedragen die worden gestort als bezoldiging kunnen van hand tot hand worden betaald tegen loonkwijting. Een afschrift van de loonkwijting wordt opgesteld in een taal die wordt begrepen door de werknemer.
• De afrekening van de bezoldiging wordt opgenomen in een loonfiche, die expliciet, bovenop alle wettelijke vermeldingen, de voorschotten op het loon vermeldt die werden gegeven.
• Deze uitzondering is beperkt in de tijd. De uitbetaling van hand tot hand aan de seizoen- en gelegenheidswerknemers kan nog tot en met 31 december 2020. Vanaf 1 januari 2021 zullen alle betalingen via girale weg dienen te verlopen.

Bron: sectoraal gebruik inzake de uitbetaling van het loon van hand tot hand voor de seizoen- en gelegenheidswerknemers. Voltallige vergadering van 26 september 2016.

2. Inhouding op het loon

In principe, mag de werkgever slechts in een beperkt aantal gevallen eenzijdig sommen geld op het loon van de werknemer inhouden.

De lijst met toegelaten inhoudingen op het loon van de werknemer kan worden uitgebreid door de Koning door middel van een Koninklijk Besluit. Hiertoe is evenwel eerst het initiatief vereist van een bevoegd paritair comité.

Dit initiatief werd thans genomen door het Paritair Comité 145. Deze regeling trad in werking op 1 februari 2019.

2.1. Op wie is deze regeling van toepassing?

De nieuwe regeling is van toepassing op de werkgevers die ressorteren onder het PC 144 en 145 en op de werknemers die zij tewerkstellen, met uitzondering van de seizoenarbeiders die onderdaan zijn van een derde land (en dus geen EU-burger zijn).

 2.2. Wat voorziet deze regeling?

De werkgever kan op het loon van de werknemer een bijdrage in mindering brengen voor het verschaffen van huisvesting en nutsvoorzieningen (aardgas, elektriciteit, water en verwarming) die hiermee verband houden gedurende de periode waarin de werknemer en de werkgever gebonden zijn door een arbeidsovereenkomst.

 2.3. Hoe moet deze regeling toegepast worden?

De waarde van de huisvesting en nutsvoorzieningen en de bijdrage van de werknemer moeten het voorwerp uitmaken van een schriftelijke overeenkomst die wordt opgemaakt uiterlijk bij de indiensttreding. In geval een betrokken werknemer reeds in dienst was op 1 februari 2019 (datum van inwerkingtreding van deze regeling), dient deze overeenkomst te worden opgemaakt uiterlijk binnen de maand die volgt.

 2.4. Hoe moeten de verschillende waarden vastgesteld worden?

De waarde van de huisvesting wordt bepaald hetzij op basis van de reële marktwaarde, hetzij op basis van de reële huurprijs die ervoor betaald wordt indien deze huisvesting geen eigendom is van de werkgever.

De bijdrage van de werknemer in de kost van de huisvesting wordt bepaald in verhouding tot zijn aandeel in het gebruik ervan. Deze bijdrage mag in geen geval de reële marktwaarde of de reële huurprijs overschrijden.

De waarde van de nutsvoorzieningen wordt bepaald op basis van de reële kostprijs betaald door de werkgever voor het gebruik ervan door de werknemer. Zij mag in geen geval meer bedragen dan de normale handelswaarde.

De bijdrage van de werknemer in de kost van de nutsvoorzieningen wordt bepaald in verhouding tot zijn aandeel in het verbruik. Deze bijdrage mag in geen geval de reële kostprijs ervan overschrijden.

Aan het einde van elke betaalperiode verschaft de werkgever aan de werknemer een schriftelijk overzicht van het verbruik, op basis waarvan de bijdrage van de betrokken werknemer wordt berekend naargelang zijn aandeel erin. Hoe de bijdrage van de werknemer in de kost van de nutsvoorzieningen aan het einde van elke betaalperiode zal worden berekend, zal eveneens bepaald worden in de schriftelijke overeenkomst.

2.5. Is er een bedrag dat niet mag overschreden worden?

De bijdrage van de werknemer in de huisvesting en in de nutsvoorzieningen mag niet meer bedragen dan één vijfde (of 20%) van het totale brutoloon van de betrokken werknemer. Het totaal van de inhoudingen mag evenwel niet meer bedragen dan 1/5 van het nettoloon dat bij elke loonperiode verschuldigd is.

Bovendien mag de werkgever in geen geval winst nastreven bij het bepalen van de waarden van de huisvesting en de nutsvoorzieningen, noch bij de bepaling van het aandeel van de werknemer.

Bronnen: Wet van 15 januari 2018 houdende diverse bepalingen inzake werk, BS 5 februari 2018, art. 6 en 7. Koninklijk Besluit van 3 februari 2019 tot bepaling van de nadere regels volgens dewelke de werkgevers die ressorteren onder het Paritair Comité voor de landbouw of onder het Paritair Comité voor het tuinbouwbedrijf een inhouding kunnen doen op het loon van hun werknemers uit hoofde van een bijdrage voor het verschaffen van sommige voorzieningen, BS 18 februari 2019.