In het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel werd op 4 juli 2002 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden. Deze collectieve arbeidsovereenkomst werd algemeen verbindend verklaard door een koninklijk besluit van 1 oktober 2003 en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 8 december 2003.

Zij werd gewijzigd door:

- een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten op 13 januari 2003, algemeen verbindend verklaard door een koninklijk besluit van 2 maart 2004 en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 16 juni 2004 en

- een collectieve arbeidsovereenkomst van 15 juni 2010, neergelegd op de Griffie van de dienst der collectieve arbeidsbetrekkingen en geregistreerd op 13 juli 2010 onder het nr. 100.481/CO/201; het bericht van neerlegging verscheen in het Belgisch Staatsblad van 23 juli 2010.  De bepalingen van artikel 5 § 3 en artikel 6 § 3 (code: C2BIS) worden vervangen en dit vanaf 1 juli 2010.

Wij geven u hierna de bepalingen betreffende de beroepenclassificatie en vervolgens enkele praktische schikkingen. Uit praktische overwegingen hebben wij de door de aangeslotenen van Group S – Sociaal Secretariaat vzw te gebruiken codes voor de beroepskwalificatie geintegreed in de tekst van de CAO; het gaat om de letters en cijfers in vetjes.

Uittreksel uit de CAO van 4 juli 2002

HOOFDSTUK I - Toepassingsgebied

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en op de bedienden van de ondernemingen welke ressorteren onder het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel (PC 201).

Voor de toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt onder "bedienden" verstaan : de mannelijke en vrouwelijke bedienden.

Voor de toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt onder “onderneming met meer of minder dan twintig werknemers” verstaan de onderneming die op 30 juni van die het jaar daarvoor het bovenvermeld aantal werknemers, ingeschreven bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, tewerkstelde.

HOOFDSTUK II - Beroepenclassificatie

A. Algemene bepalingen

Artikel 2

De in de verschillende categorieën van de beroepenclassificatie opgenomen functies geven recht op het overeenstemmend loon in zoverre dat zij in hoofdzaak zowel voltijds als deeltijds worden uitgeoefend.

Bij de aanwerving kan er gedurende de proefperiode een stage in de onmiddellijk lagere categorie worden opgelegd aan de bedienden die geen jaar ondervinding in de functie hebben ; deze bepaling is evenwel niet van toepassing op de bedienden die zijn gebonden door een arbeidsovereenkomst voor bedienden welke is gesloten voor een bepaalde tijd of voor een bepaald werk.

Het is anderzijds wenselijk dat bij de indiensttreding de uit te voeren taak wordt vastgesteld in een geschreven arbeidsovereenkomst welke door beide partijen is ondertekend. Elke verandering van functie moet er eveneens in worden opgenomen.

Artikel 3

De functies of werkzaamheden welke zijn opgesomd in dit hoofdstuk worden enkel als voorbeeld aangehaald.

De niet vernoemde functies of werkzaamheden worden gerangschikt naar analogie met de opgesomde voorbeelden.

Artikel 4

De werkgever moet de bediende schriftelijk inlichten tot welke categorie hij behoort en hem iedere categoriewijziging meedelen.

Artikel 4bis

Om de anciënniteit voor de loonschaal in de onderneming te berekenen wordt rekening gehouden met het laatste jaar binnen een leerovereenkomst in de voortdurende vorming van de middenstand en dit in dezelfde onderneming.

B. Administratief personeel

Artikel 5

Het administratief personeel wordt als volgt gerangschikt :

§ 1. Eerste categorie :

- bediende belast met het klassement en andere kleine werkjes ;

- facturist (gewoon afschrijven) ;

- telefonist (één enkele post) ;

enz. ...

voor zover de bediende geen twaalf maanden anciënniteit heeft in de onderneming.

Vanaf 1 januari 2003 geldt voor de ondernemingen vanaf 20 werknemers “voor zover de bediende geen zes maanden anciënniteit heeft in de onderneming”.

Codes : 

A1 (voor de ondernemingen van groep 1)
C1 (voor de ondernemingen van groep 2)

§ 2. Tweede categorie :

- bediende van de eerste categorie met twaalf maanden of meer anciënniteit in de onderneming ;

Vanaf 1 januari 2003 geldt voor de ondernemingen vanaf 20 werknemers: “de bediende van de eerste categorie met zes maanden of meer anciënniteit in de onderneming”.

- magazijnbediende ;

- "comptometer"-bediende ;

- inventarisbediende ;

- facturist en verificateur ;

- typist ;

- winkelkassier ;

- telefonist-standardist of telefonist belast met het verstrekken van technische inlichtingen ;

enz. ...

Codes : 

A2 (voor de ondernemingen van groep 1)
C2 (voor de ondernemingen van groep 2)

§ 3. Tweede categorie bis in de ondernemingen die tot de tweede groep behoren:

De winkelkassier met 4 jaar werkervaring zoals bepaald in artikelen 10 en 11 van deze overeenkomst en met vijf jaar anciënniteit in de onderneming in de functies van verkoper of winkelkassier.

Code : C2bis (enkel voor de ondernemingen van groep 2)

Commentaar: voor de bepaling van de werkervaring verwijzen wij u naar onze sectorale documentatie Hfdst. 0401.

§ 4. Derde categorie :

- bediende voor de lonen ;

- hulpboekhouder ;

- bediende aan de boekhoudmachine ;

- stenotypist ;

enz. ...

Codes : 

A3 (voor de ondernemingen van groep 1)
C3 (voor de ondernemingen van groep 2)

§ 5. Vierde categorie :

- boekhouder ;

- directiesecretaris ;

- etalagist-decorateur ;

enz. ...

Codes :

A4 (voor de ondernemingen van groep 1)
C4 (voor de ondernemingen van groep 2)

§ 6. Vijfde categorie (slechts in de ondernemingen uit de tweede groep) :

- aankoper verantwoordelijk voor de bevoorrading van een afdeling ;

- boekhouder-kassier ;

- hoofdetalagist-decorateur ;

enz. ...

Code :

C5 (voor de ondernemingen van groep 2)

C. Verkooppersoneel

Artikel 6

Het verkooppersoneel wordt als volgt gerangschikt :

§ 1. Eerste categorie :

- beginneling-verkoper jonger dan achttien jaar ;

- verkoper van achttien jaar en ouder ;

- bediende belast met het aanvullen van de "rayons" in de zelfbediening in opdracht van de werkgever, de filiaalhouder of de verkoper en die toevallig de functie van verkoper of kassier waarneemt ;

enz. ...

voor zover de bediende minder dan twaalf maanden anciënniteit in de onderneming heeft en, vanaf 1 januari 2003, minder dan zes maanden anciënniteit in de ondernemingen vanaf 20 werknemers.

Codes : 

B1 (voor de ondernemingen van groep 1)
C1 (voor de ondernemingen van groep 2)

§ 2. Tweede categorie :

- de bediende van de eerste categorie met twaalf maanden of meer anciënniteit in de onderneming ;

- verkoopadviseur van achttien jaar en ouder in de afdelingen van de zelfbediening voor zover hij twaalf maanden anciënniteit in de onderneming heeft ;

- helper-etalagist ;

- de handelsvertegenwoordiger gedurende zijn proefperiode ;

enz. ...

Vanaf 1 januari 2003, voor de ondernemingen vanaf 20 werknemers, de bediende van de eerste categorie met zes maanden of meer anciënniteit in de onderneming evenals de verkoopadviseur van achttien jaar en ouder in de afdelingen van de zelfbediening voor zover hij zes manden anciënniteit in de onderneming heeft.

Codes : 

B2 (voor de ondernemingen van groep 1)
C2 (voor de ondernemingen van groep 2)

§ 3. Tweede categorie bis in de ondernemingen die tot de tweede groep behoren:

De verkoper met 4 jaar werkervaring zoals bepaald in artikelen 10 en 11 van deze overeenkomst en met vijf jaar anciënniteit in de onderneming in de functies van verkoper of wikenkassier.

Code : 

C2bis (enkel voor de ondernemingen van groep 2)

Commentaar: voor de bepaling van de werkervaring verwijzen wij u naar onze sectorale documentatie Hfdst. 0401.

§ 4. Derde categorie :

- eerste verkoper : (andere dan deze voorzien in de vierde categorie); door eerste verkoper wordt verstaan, de verkoper die de werkgever, de filiaalhouder of de afdelingschef regelmatig bijstaat in de organisatie van de verkoop door namelijk het werk van het verkooppersoneel te coördineren ;

- helper-etalagist-decorateur ;

- meer gekwalificeerde verkoper : ondermeer gekwalificeerde verkoper moet worden verstaan, de verkoper met drie jaar verkoopservaring in de branche en in dezelfde onderneming en die tegelijkertijd aan volgende vereisten beantwoordt : de verkoper die een grondige kennis bezit van de verkooptechnieken en die artikelen verkoopt waarbij een uitgebreide verkoopargumentatie moet worden aangevoerd in een gespecialiseerde winkel of afdelingen met diensten waar de handelsactiviteit onder meer bestaat uit de verkoop van niet alledaagse artikelen zoals :

     - woon- en kantooruitrusting ;

     - vrijetijdsbesteding ;

     - fotografie en optiek ;

     - juwelierskunst, edelsmederij en juwelenmakerij ;

     - huishoudelijke apparaten ;

     - kunstvoorwerpen ;

     - delicatessen ;

     - muziekinstrumenten ;

     - uurwerkmakerijen ;

     - speelgoed ;

     - kleding ;

     - schoenen ;

     - radio, TV en hi-fi ;

     - schoonheidsproducten ;

     - enz. ...

- de handelsvertegenwoordiger met minder dan drie jaar ervaring ;

enz. ...

Codes : 

B3 (voor de ondernemingen van groep 1)
C3 (voor de ondernemingen van groep 2)

§ 5. Vierde categorie :

- gekwalificeerde eerste verkoper : de gekwalificeerde eerste verkoper is de verkoper die tegelijkertijd beantwoordt aan de vereisten van de eerste verkoper en de meer gekwalificeerde verkoper ;

- de handelsvertegenwoordiger met meer dan drie jaar ervaring ;

enz. ...

Codes : 

B4 (voor de ondernemingen van groep 1)
C4 (voor de ondernemingen van groep 2)

§ 6. Vijfde categorie :

- verkoopschef, slechts in de ondernemingen uit de tweede groep.

Code : 

C5 (enkel voor de ondernemingen van groep 2)

D. Filiaalhouders

Artikel 7

De filiaalhouder is de bediende die, zonder bestendig toezicht noch dagelijkse controle van de werkgever, de verantwoordelijkheid draagt van het dagelijks beheer van een winkel, wat tegelijkertijd inhoudt administratieve taken, organisatie van het werk, verantwoordelijkheid van de tekorten in voorraad en kas en de algemene organisatie van de verkoop (voorraad, assortiment, klanten).

Onder "bestendig toezicht" moet worden verstaan de regelmatige aanwezigheid in de verkoopplaats, van de werkgever of van een lid van het kaderpersoneel belast met bedoeld toezicht.

Codes : 

D1       (filiaalhouder met woonst)
D2       (filiaalhouder zonder woonst)
D3       (filiaalhouder - 1 tot 10 pers. in dienst)
D4       (filiaalhouder - 11 tot 20 pers. in dienst)
D5       (filiaalhouder - meer dan 20 pers. in dienst)

Artikel 8

In een winkel waar het verkooppersoneel werkt zonder bestendig toezicht van de werkgever, van een lid van het kaderpersoneel of van een filiaalhouder, moet één van de verkopers ten minste worden geklasseerd in de derde categorie.

(...)

HOOFDSTUK VI - Slotbepalingen

Artikel 48

De werknemers met een deeltijdse betrekking hebben dezelfde rechten als de voltijdse tewerkgestelden, prorata de gepresteerde arbeidstijd.

Artikel 49

Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking op 1 oktober 2001 en is gesloten voor een onbepaalde tijd.

Artikel 50

Zij mag slechts worden opgezegd door een van de ondertekenende partijen en zulks mits een opzegging van drie maanden betekend bij een ter post aangetekende brief, gericht aan de voorzitter van het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel en aan de ondertekenende organisaties van deze collectieve arbeidsovereenkomst.

Artikel 51

Deze opzegging neemt een aanvang op de eerste dag van de maand welke volgt op deze waarin zij wordt betekend.

Artikel 52

De organisatie welke het initiatief neemt van de opzegging moet de redenen ervan opgeven en gelijktijdig opbouwende voorstellen neerleggen welke door de andere organisaties in het paritair comité moeten worden besproken binnen een termijn van één maand na hun ontvangst.

Artikel 53

Bij onstentenis van een akkoord voor het verstrijken van de opzeggingstermijn, blijven de voordelen en verplichtingen welke voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst hun uitwerking hebben ten overstaan van de werkgevers en bedienden die zijn bedoeld in artikel 1, tot op het ogenblik dat een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst met een maximum termijn van twaalf maanden, te rekenen vanaf het verstrijken van de opzeggingstermijn, wordt gesloten.

Artikel 54

De collectieve arbeidsovereenkomst van 6 juli 1999 tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden (koninklijk besluit van 26 februari 2002 – Belgisch Staatsblad van 23 april 2002) wordt opgeheven.

Praktische schikkingen

 Krachtens art. 15 van het koninklijk besluit van 8 augustus 1980 betreffende het bijhouden van sociale documenten, moet voor iedere werknemer op de individuele rekening worden vermeld :

- de functie die hij hoofdzakelijk uitoefent bij de werkgever ;

- de beroepskwalificatie die hem door de werkgever wordt toegekend, overeenkomstig de beschikkingen van de collectieve arbeidsovereenkomsten tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden, of overeenkomstig de bepalingen van de besluiten waarbij forfaitaire lonen worden bepaald voor de toepassing van de wetgeving op de sociale zekerheid.

 De aangeslotenen van Group S – Sociaal Secretariaat vzw worden bijgevolg verzocht zowel de functie (omschrijving) als de beroepskwalificatie (code) te vermelden op het identiteitsformulier van iedere nieuw aangeworven bediende en ons tevens iedere wijziging dienaangaande in de loop van de tewerkstelling mede te delen.