Regeerakkoord: koninklijk besluit betreffende het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag

Een koninklijk besluit van 30 december 2014 (BS 31 december 2014) concretiseert de nieuwe maatregelen die door de regering werden beslist inzake het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag en houdt rekening met het akkoord van 18 december 2014 bereikt in de zgn. Groep van 10, samengesteld uit de belangrijkste sociale partners.

1. SWT vanaf 60 jaar (cao nr. 17)

1.1. Algemeen

Vanaf 1 januari 2015 wordt de normale toegangsleeftijd voor het SWT op 62 jaar gebracht. De loopbaanvoorwaarde wordt niet gewijzigd en blijft 40 jaar voor mannen (vanaf 2015) en 31 jaar voor vrouwen (in 2015, daarna wordt elk jaar een loopbaanjaar toegevoegd om in 2024 tot 40 jaar te komen).

1.2. Overgangsmaatregelen

De toegangsleeftijd blijft 60 jaar als de werknemer volgende cumulatieve voorwaarden vervult:

• het ontslag had plaats vóór 1 januari 2015 (onder ontslag verstaat men de kennisgeving ervan (advies van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg). Als het ontslag bij aangetekende brief wordt betekend, moet deze brief uiterlijk op zaterdag 27 december 2014 worden verstuurd);
• de leeftijd van 60 jaar wordt uiterlijk op 31 december 2016 en bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst bereikt. De leeftijd van 60 jaar die bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst bereikt moet zijn, kan echter na 31 december worden bereikt als de opzeggingstermijn, zonder rekening te houden met de verlengingen ervan, na 31 december 2016 een einde neemt;
• de loopbaanvoorwaarde bereiken die bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van toepassing is.

1.3. Behoud van het kliksysteem

Het kliksysteem wordt behouden. Met andere woorden: als de werknemer op een gegeven ogenblik (in  2012, 2013 of 2014) de leeftijds- en loopbaanvoorwaarden vervulde die op dat ogenblik van toepassing waren, kan hij deze voorwaarden nog genieten, zelfs als hij later zou worden ontslagen. Er zal dus rekening worden gehouden met de leeftijds- en loopbaanvoorwaarden die in het verleden werden bevroren, zelfs als ze niet meer overeenstemmen met de voorwaarden die bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van kracht zijn

2. SWT vanaf 58 jaar (sectorale cao of bedrijfs-cao)

De huidige wetgeving voorzag dat de leeftijd op 60 zou worden gebracht vanaf 1 januari 2015.

2.1. Algemeen

Het koninklijk besluit heft de wettelijke bepalingen betreffende dit type SWT op. De toegang tot het SWT vanaf 60 jaar met een lange loopbaan is dus niet meer mogelijk vanaf 1 januari 2015.

2.2. Overgangsmaatregelen

Collectieve arbeidsovereenkomsten (sectorale of bedrijfs-cao's) kunnen nog een leeftijd van 60 jaar voorzien als volgende cumulatieve voorwaarden vervuld zijn:

• het ontslag heeft plaats tijdens de geldigheidsperiode van de collectieve arbeidsovereenkomst;
• de collectieve arbeidsovereenkomst moet vóór 1 juli 2015 afgesloten en neergelegd zijn en uiterlijk op 1 januari 2015 in voege treden;
• de collectieve arbeidsovereenkomst voorziet een minimumleeftijd van 60 jaar;
• de leeftijd van 60 jaar moet uiterlijk bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst en tijdens de geldigheidsduur van de collectieve arbeidsovereenkomst bereikt zijn;
• de loopbaanvoorwaarde bereiken die bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van toepassing is (de vereiste loopbaanvoorwaarde is de voorwaarde die voor de SWT's 62 jaar van toepassing is, namelijk 40 jaar voor mannen en 31 jaar voor vrouwen voor 2015. Nadien wordt telkens een jaar toegevoegd om in 2024 te komen tot 40 jaar).

2.3. Kliksysteem

Het kliksysteem zoals hiervoor in punt 1.3. werd uiteengezet, was ook voor het SWT 58 jaar-lange loopbaan van toepassing.

Ingevolge de schrapping van de wettelijke verwijzing naar dit type SWT, laat het koninklijk besluit momenteel de toepassing van het kliksysteem niet langer toe in deze hypothese. Of dit de wil is van de regering dan wel een vergetelheid, werd gevraagd aan de bevoegde Minister. Wij houden u op de hoogte van zijn antwoord.

3. Regeling nachtarbeid, bouwsector en zware beroepen

3.1. Algemeen

Het koninklijk besluit groepeert volgende situaties in eenzelfde bepaling:

• de werknemers die door een werkgever van de bouwsector zijn tewerkgesteld en in het bezit zijn van een attest van definitieve arbeidsongeschiktheid dat door een arbeidsgeneesheer werd opgesteld;
• de werknemers die minstens 20 jaar nachtarbeid hebben verricht;
• de werknemers die tijdens de laatste 10 jaar minstens 5 jaar of tijdens de laatste 15 jaar minstens 7 jaar in een zwaar beroep tewerkgesteld geweest zijn. Met zwaar beroep wordt arbeid in opeenvolgende ploegen, werk in onderbroken dienst en nachtarbeid bedoeld.

In al deze situaties is de loopbaanvoorwaarde gelijk aan 33 jaar.

De leeftijdsvoorwaarde wordt gebracht op:

• 58 jaar vanaf 1 januari 2015 ;
• 60 jaar vanaf een datum die na advies van de Nationale Arbeidsraad wordt vastgesteld.

De leeftijd van 60 jaar is niet van toepassing indien cumulatief voldaan is aan de volgende voorwaarden :

• een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten in de Nationale Arbeidsraad (en bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaard) voorziet, voor de periode 2015-2016, een lagere leeftijdsgrens zonder dat deze lager mag zijn dan 58 jaar;
• deze collectieve arbeidsovereenkomst moet voor bepaalde duur worden afgesloten (zonder bepaling van stilzwijgende verlenging) en voor maximum 2 jaar;
• de werknemer is ontslagen tijdens de geldigheidsduur van deze collectieve arbeidsovereenkomst;
• een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst moet afgesloten zijn (en bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaard) waarbij uitdrukkelijk gesteld wordt dat deze cao afgesloten is in toepassing van de nationale cao.

Dit type SWT moet oorspronkelijk voorzien zijn door een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst of een bedrijfs-cao op basis van een collectieve arbeidsovereenkomst die in de Nationale Arbeidsraad werd afgesloten. Voor de periode 2015-2016 heeft de Nationale Arbeidsraad nog geen cao afgesloten.

3.2. Overgangsmaatregelen voor nachtarbeid en bouwsector

De toegangsleeftijd blijft 56 jaar als de werknemer volgende cumulatieve voorwaarden vervult:

• het ontslag had plaats vóór 1 januari 2015 (onder ontslag verstaat men de kennisgeving ervan (advies van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg). Als het ontslag bij aangetekende brief wordt betekend, moet deze brief uiterlijk op zaterdag 27 december 2014 worden verstuurd);
• de leeftijd van 56 jaar wordt uiterlijk op 31 december 2014 en bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst bereikt;
• de loopbaanvoorwaarde van 33 jaar is bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst vervuld;
• bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst moet de werknemer minstens 20 jaar nachtarbeid hebben verricht of tewerkgesteld geweest zijn door een werkgever van de bouwsector en in het bezit zijn van een attest van definitieve arbeidsongeschiktheid dat door een arbeidsgeneesheer werd opgesteld.

3.3. Zware beroepen: aandachtspunten

Als gevolg van deze groepering in eenzelfde bepaling wordt het SWT zware beroepen in volgende zin gewijzigd:

• de leeftijd van 58 jaar wordt behouden;
• de loopbaanvoorwaarde wordt van 35 jaar op 33 jaar gebracht;
• er zal vooraf een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten moeten zijn in de Nationale Arbeidsraad;
• er kan enkel een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst worden afgesloten.

4. Regeling zware beroepen

Met zware beroepen worden volgend situaties bedoeld:

• werk in opeenvolgende ploegen;
• werd in onderbroken dienst;
• nachtarbeid.

De loopbaanvoorwaarde is 35 jaar. Bovendien moet de werknemer tijdens de laatste 10 jaar minstens 5 jaar of tijdens de laatste 15 jaar minstens 7 jaar in een zwaar beroep tewerkgesteld geweest zijn.   

De actuele toegangsleeftijd is vastgesteld op 58 jaar. Het ontwerp van koninklijk besluit voorziet de leeftijd op 60 jaar te brengen vanaf een datum die na advies van de Nationale Arbeidsraad wordt vastgesteld.

De leeftijd van 60 jaar is niet van toepassing indien cumulatief voldaan is aan de volgende voorwaarden :

• een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten in de Nationale Arbeidsraad (en bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaard) voorziet, voor de periode 2015-2016, een lagere leeftijdsgrens zonder dat deze lager mag zijn dan 58 jaar;
• deze collectieve arbeidsovereenkomst moet voor bepaalde duur worden afgesloten (zonder bepaling van stilzwijgende verlenging) en voor maximum 2 jaar;
• de werknemer is ontslagen tijdens de geldigheidsduur van deze collectieve arbeidsovereenkomst;
• een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst moet afgesloten zijn (en bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaard) waarbij uitdrukkelijk gesteld wordt dat deze cao afgesloten is in toepassing van de nationale cao.

Opmerking: het koninklijk besluit behoudt de bestaande bepalingen betreffende de zware beroepen en dit ondanks de invoeging van de zware beroepen in het SWT nachtarbeid – bouwsector (zie hoger punt 3).

Dit heeft tot gevolg dat het SWT zware beroepen dubbel voorzien is in het koninklijk besluit van 3 mei 2007 gewijzigd door het koninklijk besluit :

5. Regeling zeer lange loopbanen

De werknemers die een loopbaan van 40 jaar kunnen bewijzen, konden tot 31 december 2015 het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag genieten vanaf 56 jaar.

5.1. Algemeen

Het koninklijk besluit  verstrengt de leeftijdsvoorwaarden:

• 58 jaar vanaf 1 januari 2015 ;
• 60 jaar vanaf 1 januari 2017.

De leeftijd van 60 jaar is niet van toepassing indien cumulatief voldaan is aan de volgende voorwaarden :

• een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten in de Nationale Arbeidsraad (en bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaard) voorziet, voor de periode 2015-2016, een lagere leeftijdsgrens zonder dat deze lager mag zijn dan 58 jaar;
• deze collectieve arbeidsovereenkomst moet voor bepaalde duur worden afgesloten (zonder bepaling van stilzwijgende verlenging) en voor maximum 2 jaar;
• de werknemer is ontslagen tijdens de geldigheidsduur van deze collectieve arbeidsovereenkomst;
• een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst moet afgesloten zijn (en bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaard) waarbij uitdrukkelijk gesteld wordt dat deze cao afgesloten is in toepassing van de nationale cao.

5.2. Overgangsmaatregelen

De toegangsleeftijd blijft 56 jaar als de werknemer volgende cumulatieve voorwaarden vervult:

• het ontslag had plaats vóór 1 januari 2016 (onder ontslag verstaat men de kennisgeving ervan (advies van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg). Als het ontslag bij aangetekende brief wordt betekend, moet deze brief uiterlijk op maandag 28  december 2015 worden verstuurd) ;
• de leeftijd van 56 jaar wordt uiterlijk op 31 december 2015 en bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst bereikt;
• bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst bereikt de loopbaan 40 jaar.

6. Officieel bekrachtigde verdwijning van sommige SWT-regelingen

In precieze omstandigheden was de verlaging van de SWT-leeftijd onder 58 jaar toegelaten op voorwaarde dat het de verlenging van een bestaande collectieve arbeidsovereenkomst of van een bestaand collectief akkoord betrof en de werknemer een minimale anciënniteit had bereikt. 

Zo bleef het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag vanaf 57 jaar met 38 loopbaanjaren in 2014 voortbestaan (verlenging van cao's die vóór 1 september 1987 of vóór 1 juni 1986 werden neergelegd). 

Verlenging van deze collectieve arbeidsovereenkomsten of collectieve akkoorden is niet meer mogelijk na  31 december 2014. Deze regeling verdwijnt dus op 1 januari 2015.

6.1. Algemeen

Het koninklijk besluit heft de bepalingen die verwijzen naar wat voorafgaat op.

6.2. Overgangsmaatregelen

De toegangsleeftijd blijft 57 jaar als de werknemer volgende cumulatieve voorwaarden vervult:

• er bestaat een collectieve arbeidsovereenkomst die beantwoordt aan voormelde voorwaarden inzake datums;
• het ontslag had plaats vóór 1 januari 2015 (onder ontslag verstaat men de kennisgeving ervan (advies van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg). Als het ontslag bij aangetekende brief wordt beteked, moet deze brief uiterlijk op zaterdag 27 december 2014 worden verstuurd);
• de leeftijd van 57 jaar wordt uiterlijk op 31 december 2014 en bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst bereikt;
• bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst bereikt de loopbaan 38 jaar.

7. Ondernemingen erkend als onderneming in moeilijkheden

Het koninklijk besluit  verstrengt de toegangsvoorwaarden voor het SWT wanneer de onderneming erkend is als onderneming in moeilijkheden.

De leeftijd van 56 jaar vanaf 2016 is niet van toepassing indien cumulatief voldaan is aan de volgende voorwaarden :

• een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten in de Nationale Arbeidsraad (en bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaard) voorziet, voor de periode 2015-2016, een lagere leeftijdsgrens zonder dat deze lager mag zijn dan 55 jaar;
• deze collectieve arbeidsovereenkomst moet voor bepaalde duur worden afgesloten (zonder bepaling van stilzwijgende verlenging) en voor maximum 2 jaar;
• de werknemer is ontslagen tijdens de geldigheidsduur van deze collectieve arbeidsovereenkomst;
• de collectieve arbeidsovereenkomst of collectief akkoord houdende de invoering van een stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag bevat een bepaling waarbij uitdrukkelijk gesteld wordt dat deze cao afgesloten is in toepassing van de nationale cao.

8. Ondernemingen erkend als onderneming in herstructurering

Het koninklijk besluit  verhoogt geleidelijk de leeftijdsvoorwaarde die actueel 55 jaar is:

• 56 jaar vanaf 1 januari 2016;
• 57 jaar vanaf 1 januari 2017;
• 58 jaar vanaf 1 januari 2018;
• 59 jaar vanaf 1 januari 2019;
• 60 jaar vanaf 1 januari 2020.

De leeftijd van 56 jaar vanaf 2016 is niet van toepassing indien cumulatief voldaan is aan de volgende voorwaarden :

• een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten in de Nationale Arbeidsraad (en bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaard) voorziet, voor de periode 2015-2016, een lagere leeftijdsgrens zonder dat deze lager mag zijn dan 55 jaar;
• deze collectieve arbeidsovereenkomst moet voor bepaalde duur worden afgesloten (zonder bepaling van stilzwijgende verlenging) en voor maximum 2 jaar;
• de werknemer is ontslagen tijdens de geldigheidsduur van deze collectieve arbeidsovereenkomst;
• de collectieve arbeidsovereenkomst of collectief akkoord houdende de invoering van een stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag bevat een bepaling waarbij uitdrukkelijk gesteld wordt dat deze cao afgesloten is in toepassing van de nationale cao.

9. Regelingen in afwachting van verlenging bij de NAR

Volgende regelingen zijn in afwachting van verlenging:

• het SWT vanaf 58 jaar voor werknemers die als mindervalide zijn erkend of ernstige lichamelijke problemen hebben (wachten op een collectieve arbeidsovereenkomst die in de Nationale Arbeidsraad wordt gesloten);
• het SWT vanaf 58 jaar (nachtarbeid, bouwsector en zware beroepen);
• het behoud van het SWT vanaf 55 jaar voor de ondernemingen erkend als onderneming in herstructurering of in moeilijkheden.

10. Overzichtstabel voor 2015 

¹ 5 jaar in een zwaar beroep tijdens de 10 voorafgaande jaren of 7 jaar in een zwaar beroep tijdens de 15 voorafgaande jaren.

² Voor de activiteitssector waarvoor geen paritair comité bestaat of waarvan het paritair comité niet functioneert.

11. Vergelijkende tabel 2014-2015

Klik hier.