Vlaanderen : toegang tot arbeid bijgesteld inzake knelpuntberoepen en hooggeschoolden voor buitenlanders

Vanaf 1 mei 2024 handhaaft de Vlaamse overheid de toekenning van toelatingen tot arbeid voor buitenlandse hoog – en middelgeschoolde profielen die in Vlaanderen komen werken. Wel zouden zulke werknemers vanaf dan extra documenten moeten voorleggen.

Het ontwerpbesluit van 8 maart 2024 de Vlaamse regering wijzigt bepaalde voorwaarden omtrent de toelating tot arbeid voor niet-EER onderdanen (“buitenlandse arbeidskrachten”) te wijzigen. De bedoeling is om de krapte op de arbeidsmarkt een halt toe te roepen, voornamelijk wat betreft knelpuntberoepen.

1. Flexibiliteit wat betreft selectie van kandidaten

Bepaalde regels wijzigen vanaf 1 mei  2024 in het Vlaams gewest wat betreft toegang tot de Vlaamse arbeidsmarkt voor specifieke profielen.

Zo wordt bij hoog – of middelgeschoolde profielen aangenomen dat werkgevers buitenlandse arbeidskrachten mogen aantrekken zonder dat ze moeten aantonen dat ze extra nood hebben aan buitenlandse arbeidskrachten en ze niemand anders vinden voor een specifieke functie.

2. Economische arbeidsmigratie: soorten vacatures

Vlaanderen heeft de openstaande vacatures in het kader van haar economisch migratiebeleid in vier groepen opgedeeld.

2.1 Hooggeschoolde profielen

De Vlaamse overheid zal de toelatingen tot arbeid blijven toekennen voor vacatures op voorwaarde dat:

• de betrokken werknemers minstens een kwalificatieniveau 5 (1) hebben behaald en ze dit kunnen aantonen ;
• diezelfde werknemers een bepaalde jaarloongrens bereiken.

Dit betekent dat de werkgever ook niet moet aantonen dat hij voor de invulling van die functie niemand op de arbeidsmarkt vindt.

Voor een overzicht van de Vlaamse kwalificatiestructuur : Kwalificatieniveaus | De Vlaamse Kwalificatiestructuur

2.2 Middelgeschoolde profielen

Vacatures voor de middelgeschoolde functies staan momenteel op de ‘beperkte’ knelpuntberoepenlijst, die 29 beroepen bevat.

Ook voor deze functies moet de werkgever niet bewijzen dat hij niemand anders op de arbeidsmarkt vindt dan een buitenlander. De Vlaamse overheid engageert zich nu om deze lijst sneller te actualiseren en op die manier nog beter op de behoeften van de aanwervende werkgevers te kunnen ingaan.

Voorwaarden?

• Bij de aanvraag moet de werkgever vanaf 1 mei 2024 bijkomende elementen voorleggen, namelijk:

• een uitgebreide beschrijving van de functie en van het takenpakket ;
• een diploma of bewijs van beroepservaring van de werknemer die zijn kwalificatie aantoont.

• Bovendien moeten buitenlanders minimaal 80% tewerkgesteld zijn.

2.3 VDAB-knelpuntberoepenlijst

De VDAB-knelpuntberoepenlijst telt momenteel 241  beroepen. Ook voor deze vacatures engageert de Vlaamse overheid zich om ze sneller up te daten.

Voorwaarden?

• Om toelatingen tot arbeid mogelijk te maken :

• moet de werkgever kunnen bewijzen dat hij de betrokken vacature gedurende minstens 9 weken op de platformen van de VDAB en EURES publiceerde;
• moet de werkgever daarnaast ook de actieve bemiddeling van de VDAB vragen.
• moet de vacature minstens een kwalificatieniveau 2, 3 of 4 vereisen (respectievelijk: niveau basiseducatie – niveau secundair onderwijs – niveau secundair volwassenonderwijs).
• moeten buitenlanders een minimale tewerkstelling van 80% hebben. Dit geldt echter niet voor seizoensarbeiders
• Bij de aanvraag zelf moet de werkgever vanaf 1 mei 2024 bijkomende elementen voorleggen, namelijk:
• een uitgebreide beschrijving van de functie en van het takenpakket ;
• een diploma of bewijs van beroepservaring van de werknemer die zijn kwalificatie aantonen.

2.4 Overige vacatures

Voor deze vacatures stelt de Vlaamse overheid eenduidig dat er geen sprake is van een tekort aan arbeidskrachten op de arbeidsmarkt. Bijgevolg zullen toelatingen tot arbeid voor deze functies formeel geweigerd worden.

3. Andere nieuwigheden

Welke veranderingen staan nog op til?

• Flexi-jobs: buitenlanders die over een single permit beschikken, zullen voortaan bijkomend een flexi-job kunnen uitoefenen. Voor de flexi-job vereist de Vlaamse overheid geen toelating tot arbeid.

Zie ons recent artikel hierover: Flexi-jobs: toevoeging van nieuwe sectoren vanaf 2024, maar onder strengere voorwaarden | Group S

• Blauwe kaart: een buitenlander met een blauwe kaart kan na 12 maanden van werkgever veranderen zonder dat de nieuwe werkgever op zijn beurt een blauwe kaart moet aanvragen. Hiervoor moet de werknemer minstens beschikken over een kwalificatieniveau 6 én bovendien een bepaalde jaarloongrens halen. Voor 2024 bedraagt deze grens  60.622 EUR (bedrag 2023 : 55.958 EUR).
• ‘Tijdelijke handelsactiviteiten’: de nieuwe maatregel wijzigt de lijst van buitenlanders vrijgesteld van toelating tot arbeid. De vroegere ‘handelsvertegenwoordigers’ worden dankzij de term ‘tijdelijke handelsactiviteiten’ verruimd.
• Leerkrachten: de Vlaamse overheid past een lagere jaarloongrens toe wanneer onderwijsinstellingen niet-EER-leerkrachten aanwerven. Dit geldt eveneens al voor jongeren (jonger dan 30 jaar) en verpleegkundigen.
• Expatcentrum: op termijn zou de Vlaamse overheid een aanspreekpunt oprichten waarbij buitenlanders terecht kunnen met vragen.

4. Geldigheid

De tekst van het besluit werd aangenomen op 27 oktober 2024  en werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 28 maart 2024. Deze maatregel treedt in werking op 1 mei 2024.

Bron: Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van 7 december 2018 houdende uitvoering van de wet van 30 april 1999  betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers, B.S. 28 maart 2024.