Werkloosheid met bedrijfstoeslag: de verschillende stelsels voor 2016

Het volgend artikel geeft de stand van zaken betreffende de verschillende SWT-mogelijkheden voor 2016.

Sinds enkele jaren wenst de Regering langer werken aan te moedigen. Om deze doelstelling na te streven zijn de toegangsvoorwaarden voor het SWT moeilijker gemaakt in termen van leeftijd en anciënniteit en zijn de werkgeversbijdragen op de bedrijfstoeslag verhoogd (zie ons artikel van 4 januari 2016).

Wat zijn de toegangsvoorwaarden voor het jaar 2016?

1. SWT vanaf 62 jaar 

Vanaf 1 januari 2015 wordt de normale toegangsleeftijd voor het SWT op 62 jaar gebracht. De loopbaanvoorwaarde wordt niet gewijzigd en blijft 40 jaar voor mannen (vanaf 2015) en 32 jaar voor vrouwen (in 2016).

Er zijn overgangsmaatregelen voor werknemers die vóór 1 januari 2015 werden ontslagen (toegangsleeftijd: 60 jaar): zie ons artikel van 5 januari 2015.

Het kliksysteem wordt behouden. Met andere woorden: als de werknemer op een gegeven ogenblik (in  2012, 2013 of 2014) de leeftijds- en loopbaanvoorwaarden vervulde die op dat ogenblik van toepassing waren, kan hij deze voorwaarden nog genieten, zelfs als hij later zou worden ontslagen. Er zal dus rekening worden gehouden met de leeftijds- en loopbaanvoorwaarden die in het verleden werden bevroren, zelfs als ze niet meer overeenstemmen met de voorwaarden die bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van kracht zijn.

2. SWT vanaf 60 jaar 

Collectieve arbeidsovereenkomsten (sectorale of bedrijfs-cao's) kunnen nog een leeftijd van 60 jaar voorzien als volgende cumulatieve voorwaarden vervuld zijn:

• het ontslag heeft plaats tijdens de geldigheidsperiode van de collectieve arbeidsovereenkomst;
• de collectieve arbeidsovereenkomst moet vóór 1 juli 2015 afgesloten en neergelegd zijn en uiterlijk op 1 januari 2015 in voege treden;
• de collectieve arbeidsovereenkomst voorziet een minimumleeftijd van 60 jaar;
• de leeftijd van 60 jaar moet uiterlijk bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst en tijdens de geldigheidsduur van de collectieve arbeidsovereenkomst bereikt zijn;
• de loopbaanvoorwaarde bereiken die bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van toepassing is (de vereiste loopbaanvoorwaarde is de voorwaarde die voor de SWT's 62 jaar van toepassing is, namelijk 40 jaar voor mannen en 31 jaar voor vrouwen voor 2015 en 32 jaar voor 2016).

Als uw sector dergelijke collectieve arbeidsovereenkomst heeft gesloten, kunt u ze terugvinden in hoofdstuk  2101 ("SWT 60 jaar") van de sectorale documentatie.

3. SWT vanaf 58 jaar 

3.1. Lange loopbanen

Dit SWT-stelsel werd op 1 januari 2015 afgeschaft. Het kliksysteem wordt behouden. Met andere woorden: als de werknemer op een gegeven ogenblik (in  2012, 2013 of 2014) de leeftijds- en loopbaanvoorwaarden vervulde die op dat ogenblik van toepassing waren, kan hij deze voorwaarden nog genieten, zelfs als hij later zou worden ontslagen. Er zal dus rekening worden gehouden met de leeftijds- en loopbaanvoorwaarden die in het verleden werden bevroren, zelfs als ze niet meer overeenstemmen met de voorwaarden die bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van kracht zijn.

Als uw sector dergelijke collectieve arbeidsovereenkomst heeft gesloten, kunt u ze terugvinden in hoofdstuk   22 ("Historiek SWT 58 jaar - kliksysteem") van de sectorale documentatie.

3.2. Zware beroepen

Met zware beroepen worden volgend situaties bedoeld: werk in opeenvolgende ploegen, werd in onderbroken dienst en nachtarbeid.

De loopbaanvoorwaarde is 35 jaar. De actuele toegangsleeftijd is vastgesteld op 58 jaar. Bovendien moet de werknemer tijdens de laatste 10 jaar minstens 5 jaar of tijdens de laatste 15 jaar minstens 7 jaar in een zwaar beroep tewerkgesteld geweest zijn.  

Dit SWT-stelsel moet bij sectorale collectieve arbeidsovereenkomst of bedrijfs-cao voorzien zijn.

Als uw sector dergelijke collectieve arbeidsovereenkomst heeft gesloten, kunt u ze terugvinden in hoofdstuk  2102 ("SWT 58 jaar – zware beroepen") van de sectorale documentatie.

3.3. Nachtarbeid, bouwsector en zware beroepen

Volgende situaties worden bedoeld:

• de werknemers die door een werkgever van de bouwsector zijn tewerkgesteld en in het bezit zijn van een attest van definitieve arbeidsongeschiktheid dat door een arbeidsgeneesheer werd opgesteld;
• de werknemers die minstens 20 jaar nachtarbeid hebben verricht;
• de werknemers die tijdens de laatste 10 jaar minstens 5 jaar of tijdens de laatste 15 jaar minstens 7 jaar in een zwaar beroep tewerkgesteld geweest zijn. Met zwaar beroep wordt arbeid in opeenvolgende ploegen, werk in onderbroken dienst en nachtarbeid bedoeld.

In al deze situaties is de loopbaanvoorwaarde gelijk aan 33 jaar. De leeftijdsvoorwaarde wordt gebracht op 58 jaar vanaf 1 januari 2015. Er zijn overgangsmaatregelen voor werknemers die vóór 1 januari 2015 werden ontslagen: zie ons artikel van 5 januari 2015.

Dit type SWT moet oorspronkelijk voorzien zijn door een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst of een bedrijfs-cao op basis van een collectieve arbeidsovereenkomst die in de Nationale Arbeidsraad werd afgesloten. Voor de periode 2015-2016 betreft het de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 111 (die ook een subsidiair stelsel voorziet voor ondernemingen die  niet afhangen van een paritair comité of afhangen van een paritair comité dat niet functioneert).

Als uw sector dergelijke collectieve arbeidsovereenkomst heeft gesloten, kunt u ze terugvinden in hoofdstuk  2103 ("SWT 58 jaar – 33 jaar + nachtarbeid of zwaar beroep") van de sectorale documentatie.

3.4. Mindervalide of met ernstige lichamelijke problemen

Cao nr. 114 opent het recht op het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag voor werknemers van 58 jaar en ouder die een beroepsloopbaan van minstens 35 jaar hebben en dit onder de volgende voorwaarden:

• ofwel het statuut van mindervalide werknemers erkend door een bevoegde overheid hebben;
• ofwel werknemers zijn met ernstige lichamelijke problemen die geheel of gedeeltelijk veroorzaakt zijn door hun beroepsactiviteit en die de verdere uitoefening van hun beroep significant bemoeilijken.

3.5. Regeling zeer lange loopbanen

Cao nr. 115 voorziet dat werknemers die een loopbaan van 40 jaar kunnen bewijzen het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag kunnen genieten vanaf 58 jaar.  

De toegangsleeftijd blijft 56 jaar als de werknemer volgende cumulatieve voorwaarden vervult:

• het ontslag had plaats vóór 1 januari 2016;
• de leeftijd van 56 jaar wordt uiterlijk op 31 december 2015 en bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst bereikt;
• bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst bereikt de loopbaan 40 jaar.

4. Ondernemingen erkend als onderneming in moeilijkheden of in herstructurering

De toegangsvoorwaarden voor het SWT werden voor deze ondernemingen verstrengd (zie ons artikel van 5 januari 2015). In 2015 werd de toegangsleeftijd voor het SWT vastgesteld op 55 jaar. Voor 2016 was voorzien om over te gaan naar 56 jaar behalve indien een collectieve arbeidsovereenkomst afgesloten in de Nationale Arbeidsraad (en bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaard) voor de periode 2015-2016 een lagere leeftijdsgrens voorziet zonder dat deze lager mag zijn dan 55 jaar. Dit is nu geregeld via cao nr. 117.

Pas op ! De collectieve arbeidsovereenkomst of collectief akkoord houdende de invoering van een stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag bevat een bepaling waarbij uitdrukkelijk gesteld wordt dat deze cao afgesloten is in toepassing van de nationale cao.

5. Overzichtstabel voor 2016

¹ 5 jaar in een zwaar beroep tijdens de 10 voorafgaande jaren of 7 jaar in een zwaar beroep tijdens de 15 voorafgaande jaren.

² Voor de activiteitssector waarvoor geen paritair comité bestaat of waarvan het paritair comité niet functioneert.