De Europese blauwe kaart: mogelijkheid tot aanwerven van hooggekwalificeerde niet EU-onderdanen

Vanaf 10 september 2012 kunnen Belgische werkgevers een beroep doen op de Europese Blauwe Kaart (EBK) om hooggekwalificeerde niet EU-onderdanen aan te werven.

De Europese Blauwe Kaart werd ingevoerd via de Europese richtlijn 2009/50/EC. Die richtlijn voorzag in een soepele toegang tot het grondgebied van de lidstaten voor onderdanen van derde landen en hun gezinnen in het kader van een hooggekwalificeerde baan. Het gaat om een verblijfstitel die ook dienst doet als werkvergunning.

Zoals het geval is bij elke richtlijn, moest ze door elke lidstaat worden omgezet in nationaal recht. Die omzetting is er in België gekomen via een aantal Koninklijke Besluiten.

Toekenningsvoorwaarden

Opdat een niet EU-onderdaan de EBK zou kunnen bekomen, moeten een aantal voorwaarden voldaan zijn:

• De werknemer moet in het bezit zijn van een diploma hoger onderwijs voor studies met een duurtijd van minimaal drie jaar. Dat diploma moet worden vertaald en voor eensluidend worden verklaard.
• De werknemer moet een arbeidsovereenkomst hebben gesloten voor onbepaalde duur of voor bepaalde duur van minstens een jaar. 
• De bruto jaarlijkse bezoldiging moet minstens gelijk zijn aan € 49.995. Het betreft hier het toepasselijke bedrag voor 2012. Dat zal jaarlijks worden geïndexeerd.
• De werknemer moet geldige reisdocumenten kunnen voorleggen.
• De werknemer moet beschikken over een ziekteverzekering voor de periodes die niet worden gedekt door de rechten die voortvloeien uit zijn arbeidsovereenkomst.
• De werknemer mag geen gevaar vormen voor de openbare orde of nationale veiligheid.

Uitsluitingen

De EBK is niet van toepassing op alle hooggekwalificeerde werknemers, hetzij omdat ze vrijgesteld zijn van arbeidskaart, hetzij omdat ze gewoonweg uitgesloten zijn van de EBK.

De hooggekwalificeerde werknemers voor wie een vrijstelling van arbeidskaart geldt, zijn:

• bepaalde postdoctorale vreemdelingen;
• de onderzoekers die naar België komen om onderzoek te doen bij een erkende onderzoeksinstelling in het kader van een gastovereenkomst;
• buitenlandse onderdanen die in een hoofdkwartier worden tewerkgesteld als kaderlid, voor zover hun jaarlijkse bezoldiging hoger ligt dan € 62.934 (bedrag 2012).

Daarnaast zijn er dus ook bepaalde categorieën die gewoonweg uitgesloten zijn van de EBK:

• de onderdanen van derde landen die worden toegelaten als seizoensarbeiders;
• de onderdanen van derde landen die naar België worden gedetacheerd in het kader van een dienstverlening;
• de onderdanen van derde landen die een verblijfstitel hebben gevraagd of gekregen om andere redenen dan werk (bescherming, statuut van ingezetene van lange duur in een ander land en die gebruik maakt van het recht om in het land te verblijven om een economische activiteit uit te voeren, …).

Wat moet u als werkgever concreet doen?

Zowel de werknemer die het statuut wenst te bekomen als de werkgever die de hooggekwalificeerde wil aanwerven, moeten stappen ondernemen. Zo moet de werknemer een verblijfsaanvraag voor een hooggekwalificeerde baan indienen. De werkgever moet eerst een voorlopige arbeidsvergunning (VAV) aanvragen bij de bevoegde regionale administratie. Van zodra die VAV is afgeleverd, kan de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) de werknemer een Europese blauwe kaart geven.

De aanvraag voor een VAV moet worden ingediend aan de hand van een standaardformulier dat door de bevoegde regionale administratie wordt verstrekt. Daarnaast moet de werkgever ook volgende documenten kunnen voorleggen:

• een kopie van de arbeidsovereenkomst die door beide partijen werd ondertekend;
• een vertaalde en voor eensluidend verklaarde kopie van het diploma van de werknemer dat bevestigt dat hij geslaagd is in een postsecundaire cyclus van ten minste drie jaar hogere studies aan een instituut dat erkend werd als instelling voor hoger onderwijs in de betrokken staat;
• Een kopie van:
  • het geldige paspoort, indien de werknemer zich in het buitenland bevindt;
  • het verblijfsdocument dat werd uitgereikt door het gemeentebestuur van zijn woonplaats, indien de werknemer in België verblijft.

De voorlopige arbeidsvergunning wordt toegekend binnen de 30 dagen na de indiening van het volledige dossier of na de derde werkdag volgend op de verzending van het dossier per post.

Ze kan echter worden geweigerd:

• indien op de Belgische arbeidsmarkt een werknemer kan worden gevonden die diezelfde arbeidsplaats vakkundig en binnen een redelijke termijn kan innemen;
• indien de kwalificatie van de werknemer geschikt is voor een sector waarvoor in het land van oorsprong van de werknemer onvoldoende werknemers zijn;
• indien de werkgever werd bestraft wegens het tewerkstellen van werknemers zonder deze tewerkstelling dadelijk te melden of wegens het tewerkstellen van de werknemers die niet beschikken over een verblijfstitel of een arbeidsvergunning.

De voorlopige arbeidsvergunning wordt verzonden naar de werkgever. Ze heeft een geldigheidsduur van 13 maanden. Ze is echter eenmaal hernieuwbaar voor 13 maanden en nog een keer voor drie maanden. Er wordt ook een kopie bezorgd aan de werknemer, die daarmee kan beginnen werken, voor zover hij zijn verblijf heeft aangevraagd en hier wettig kan verblijven.

De VAV verliest zijn geldigheid:

• van zodra de EBK wordt afgeleverd;
• op de dag dat de weigering van afgifte van een EBK wordt betekend;
• indien de werknemer binnen 90 dagen na de uitreiking ervan geen aanvraag voor EBK heeft ingediend bij de DVZ.

Afgifte van de EBK

Van zodra het dossier volledig is, dit wil zeggen van zodra alle noodzakelijke documenten werden ingediend en van zodra de VAV werd uitgereikt aan de werkgever, maakt de DVZ zijn beslissing bekend. Dat moet gebeuren binnen een termijn van maximaal 90 dagen. Wordt er binnen die termijn geen beslissing genomen, wordt de EBK automatisch afgeleverd.

De EBK zal geldig zijn voor een eerste periode van 13 maanden, eenmaal hernieuwbaar met nog eens 13 maanden, gevolgd door een tweede periode van 3 jaar.

Arbeidskaart B voor hooggekwalificeerden

Het nieuwe systeem van de EBK zal bestaan naast het oude systeem van de arbeidskaart B en de arbeidsvergunning. Specifiek voor hooggekwalificeerd personeel bestaat er een versoepelde aanvraagprocedure voor de arbeidskaart B. Zij zijn namelijk vrijgesteld van het arbeidsmarktonderzoek op voorwaarde dat hun bruto jaarlijkse bezoldiging meer bedraagt dan € 37.721 (bedrag 2012). Vanaf 10 september 2012 bestaan er dus twee parallelle procedures voor hooggekwalificeerd personeel.