De Regering Michel maakt werk van haar plannen om de wetgeving rond de loonnorm te moderniseren. Zo keurden zij recent een wetsontwerp goed dat ervoor moet zorgen dat nieuwe ontsporingen in de toekomst onmogelijk worden. Bovendien worden de automatische indexeringen en de baremieke verhogingen verzekerd. Ten slotte voorziet dat wetsontwerp ook in een strengere controles en sancties.
Welke zijn de nieuwe krijtlijnen?
Het door de ministerraad goedgekeurde wetsontwerp zet de volgende krijtlijnen uit:
- Het principe van een tweejaarlijkse bepaling van de loonnorm door de sociale partners, of de regering wanneer zij daar niet in slagen, blijft behouden;
- De indexeringen en baremieke verhogingen van de lonen blijven, zoals vandaag, gegarandeerd;
- Bij het bepalen van de norm is naast de toekomst (de verwachte loonkostenontwikkeling in de buurlanden), ook het verleden (de evolutie van de loonkosten in België sinds 1996) aan de orde. Op die manier wordt iedere tijdelijke ontsporing automatisch gecorrigeerd in de volgende loonnorm;
- Er komt een veiligheidsmarge, zodat fouten in de vooruitzichten (de indexontwikkeling of de loonontwikkeling in de buurlanden) kunnen worden opgevangen. Die bedraagt een kwart van de marge, maar minstens 0,5%. Als de veiligheidsmarge geheel of gedeeltelijk ongebruikt blijft, komt dit bovenop de volgende marge en vloeit ze dus terug naar de werknemers;
- De lastenverlagingen uit de taks shift, met uitzondering van het deel lastenverlagingen uit het competitiviteitspact in 2016, zullen net als minstens 50% van nieuwe lastenverlagingen aangewend worden om de historische handicap te verminderen. De omvang van deze handicap zal door de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven worden bepaald. De lastenverlagingen die deze regering besliste, zullen dus niet omgezet kunnen worden in loonsverhogingen, maar moeten de tewerkstelling ten goede komen;
- Indien de lonen minder snel evolueren dan in de buurlanden en de handicap ten opzichte van 1996 dus een voorsprong wordt, zal de helft ervan eveneens ingezet worden voor het wegwerken van de historische handicap (met uitzondering van het deel van de positieve handicap die ontstaat door het toepassen van de veiligheidsmarge).
- Er komt een strenger toezicht op de naleving van de wetgeving, met onder andere een hogere administratieve geldboete voor werkgevers die de loonnorm overschrijden. De maximale boete beloopt 5.000 euro per werknemer.
De sociale partners zullen zich nog moeten uitspreken over dit wetsontwerp.
Is er al een nieuwe loonnorm voor de periode 2017 – 2018?
De huidige loonnorm (0,3% van de nettoloonmassa en 0,5% van de brutoloonmassa) is nog van kracht tot eind 2016. Voor het einde van het jaar moeten de sociale partners een nieuwe loonnorm voor 2017 en 2018 bepalen. Zij zullen bij de bepaling van deze nieuwe loonnorm al rekening moeten houden met de krijtlijnen van de nieuwe wet.
Wij raden u aan om op ondernemingsniveau nog geen engagementen tot collectieve loonsverhogingen vanaf volgend jaar aan te gaan. Het is beter af te wachten welke loonnorm de onderhandelingen tussen de sociale partners zal opleveren en vervolgens hoe die loonnorm eventueel zal worden ingevuld op niveau van uw sector.
Wij houden u op de hoogte van alle ontwikkelingen met betrekking tot dit onderwerp.