De wet betreffende werkbaar en wendbaar werk van 5 maart 2017 is verschenen in het Belgisch Staatsblad van 15 maart 2017. Deze wet bepaalt een wettelijk kader voor de invoering in de onderneming van een systeem waarbij verlofdagen aan collega’s kunnen worden geschonken.
-
Principe:
Het systeem van schenking van conventionele verlofdagen dat gedeeltelijk het gevolg is van de nieuwe beperkingen inzake tijdskrediet en thematisch verlof, is geïnspireerd op de bepalingen van de wet Mathys die sinds april 2014 in Frankrijk van toepassing is.
De wet betreffende werkbaar en wendbaar werk beschrijft de schenking van verlof als « de mogelijkheid voor een werknemer die over conventionele verlofdagen beschikt die hij vrij kan opnemen, om er afstand van te doen ten gunste van een andere werknemer in de onderneming die de zorg op zich neemt van een kind jonger dan 21 jaar dat is getroffen door een bijzonder ernstige ziekte of handicap, of dat het slachtoffer is van een bijzonder ernstig ongeval en voor wie een voortdurende aanwezigheid en een volstrekt noodzakelijke zorgverstrekking onontbeerlijk zijn ».
De schenking moet binnen dezelfde onderneming plaatshebben en gebeurt vrijwillig en anoniem. De schenking is definitief en zonder tegenprestatie.
Dit systeem is enkel van toepassing voor ondernemingen van de privésector. De werknemers van de openbare sector zijn ervan uitgesloten zelfs als ze tewerkgesteld zijn met een arbeidsovereenkomst.
-
Welke verlofdagen kunnen worden geschonken?
De wet bepaalt dat dit systeem enkel geldt voor conventioneel verlof. Het betreft hetzij de bijkomende vakantiedagen toegekend door een collectieve overeenkomst of de arbeidsovereenkomst, hetzij de inhaalrustdagen toegekend in het kader van de arbeidsduurvermindering en die betaald zijn.
Opgelet: de wettelijke vakantiedagen vallen hier niet onder.
-
Aan wie kunnen verlofdagen geschonken worden?
De wet bepaalt een reeks voorwaarden die moeten worden nageleefd om dit systeem te kunnen invoeren.
Zoals vermeld in de definitie van de schenking van verlof moet de werknemer die van dit systeem gebruik wenst te maken de zorg op zich nemen van een kind jonger dan 21 jaar dat is getroffen door een bijzonder ernstige ziekte of handicap, of slachtoffer is van een ernstig ongeval.
Deze werknemer moet een bloedverwant in de eerste graad van het kind zijn en met het kind samenwonen. De werknemer die de partner is van de ouder van het kind, samenwoont met het kind en belast is met zijn dagelijkse opvoeding kan ook gebruikmaken van de schenking van verlof. Wanneer geen van beide werknemers gebruik kan maken van dit systeem, kan de werknemer, bloedverwant in de eerste graad die niet met het kind samenwoont, er ook gebruik van maken.
Bovendien moeten voor dit kind voortdurende aanwezigheid en volstrekt noodzakelijke zorgen vereist zijn. De werknemer moet deze verschillende elementen kunnen bewijzen op basis van een medisch attest, opgesteld door de arts die het kind volgt.
De werknemer die een schenking van verlof wenst aan te vragen, moet vooraf al zijn vakantiedagen en inhaalrustdagen waarover hij vrij kan beschikken, hebben opgenomen. De werkgever moet ook akkoord gaan met de schenking van verlof.
-
Volgens welke procedure moet die schenking gebeuren?
De schenking van conventioneel verlof moet verlopen volgens een strikte procedure die door de wet is bepaald.
Eerst moet de werknemer die aan voornoemde voorwaarden voldoet een aanvraag indienen bij zijn werkgever met vermelding van het aantal dagen dat hij meent nodig te hebben. Deze aanvraag is beperkt tot maximum twee weken maar kan worden hernieuwd.
Daarna moet de werkgever zijn werknemers op de hoogte brengen van de aanvraag die hij ontving en hierbij het aantal nodige verlofdagen vermelden.
De werknemers die over conventionele verlofdagen beschikken die ze vrij kunnen bepalen, kunnen dan volledig vrijwillig aan hun werkgever laten weten dat ze dit verlof en het loon dat erop betrekking heeft geheel of gedeeltelijk afstaan en schenken aan de werknemer die een aanvraag indiende.
Deze procedure verloopt in alle anonimiteit.
-
Wanneer treedt het systeem in werking?
Deze bepalingen treden in werking op 1 februari 2017.
Het kader voor de schenking van conventioneel verlof moet echter worden vastgelegd in een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten op niveau van de sector. Bij ontstentenis van een sector-cao binnen 6 maanden nadat een voorstel werd tot invoering ervan werd ingediend bij de voorzitter van het bevoegde paritair comité kan de schenking van conventioneel verlof worden georganiseerd op ondernemingsvlak door een ondernemings-cao. Deze cao moet dan worden gesloten met alle representatieve werknemersorganisaties die in de vakbondsafvaardiging vertegenwoordigd zijn. Bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging kan de schenking van verlof via het arbeidsreglement worden georganiseerd.
Bronnen: de wet van 5 maart 2017 betreffende werkbaar en wendbaar werk, BS 15 maart 2017, art. 40 tot 49.