In het Paritair Subcomité voor de elektriciens: installatie en distributie werd op 18 oktober 1999 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende de werkgeverstegemoetkomingen in de vervoerkosten van de werklieden en werksters, kosten en vergoedingen voor verplaatsingen vanaf de werkplaats. Zij werd neergelegd bij de griffie van de Dienst der Collectieve Arbeidsbetrekkingen op 21 december 1999 en geregistreerd op 3 april 2000 onder het nummer 54.445/CO/149.01.  Het bericht van neerlegging verscheen in het Belgisch Staatsblad van 21 april 2000.

Wij geven u hierna de integrale tekst van de CAO en vervolgens een schematisch overzicht en enkele praktische schikkingen.

A. Tekst CAO

HOOFDSTUK I - Toepassingsgebied

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en de werklieden van de ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Subcomité voor de elektriciens : installatie en distributie.

Artikel 2

Voor de toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt onder “werklieden” verstaan de werklieden en de werksters.

HOOFDSTUK II - Vervoerskosten voor de werklieden die zich van hun woonplaats naar de zetel van de onderneming, de aanwervingsplaats of de ophaalplaats begeven.

Artikel 3

Vallen onder toepassing van hoofdstuk II, de werklieden aangeworven ofwel op de zetel van de onderneming ofwel op een werf en die zich van hun woonplaats naar deze zetel of deze werf begeven, alsook de werklieden die zich van hun woonplaats naar de ophaalplaats, aangeduid door de werkgever, begeven.

A. Vervoer per spoor

Artikel 4

De werkgeversbijdrage in de kosten van de treinkaart - 2e klasse van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen - wordt geregeld overeenkomstig de beschikkingen van het koninklijk besluit van 10 december 1990, houdende vaststelling van het bedrag van de werkgeversbijdrage in het verlies geleden door de NMBS ingevolge de uitgifte van abonnementen voor werklieden en bedienden (Belgisch Staatsblad van 14 december 1990). Iedere latere aanpassing van deze laatste reglementering wordt toegepast.

B. Overige vervoermiddelen

Artikel 5

§1. De werkman die zich op een andere wijze dan deze voorzien in hoofdstuk  II, A, verplaatst, heeft recht op eenzelfde werkgeversbijdrage zoals voorzien in artikel 4, voor zover de werkelijke afstand tussen de verblijfplaats van de werkman en de onderneming of de aanwervingsplaats minstens één kilometer heen en terug bedraagt.

§2 Wanneer de prijs van het openbaar vervoer niet in verhouding staat tot de afstand of wanneer het een éénheidsprijs betreft en de afgelegde afstand niet kan worden nagegaan of niet het voorwerp kan uitmaken van een optelling, wordt de werkgeverstegemoetkoming vastgesteld op 50 pct. van de door de werkman werkelijk betaalde totaalprijs.

§3 Voor de werklieden die zich voor een gedeelte of voor de ganse afstand met de fiets verplaatsen wordt de tussenkomst van de werkgever, bedoeld in dit hoofdstuk, beschouwd als een fietsvergoeding.

De werkgever zal op vraag van de werkman jaarlijks de nodige gegevens bevestigen die het de werkman mogelijk maken zijn fietsgebruik aan te tonen.  Deze gegevens hebben betrekking op de in aanmerking genomen afstand tot de werplaats, het aantal gewerkte dagen en de betaalde vergoeding.

HOOFDSTUK III -Vervoerkosten voor de werklieden die zich van hun woonplaats of de ophaalplaats naar een werf begeven, dewelke niet de aanwervingsplaats is

Artikel 6

§1 Vallen onder toepassing van hoofdstuk III, de werklieden die zich van hun woonplaats naar een werf begeven of van de ophaalplaats naar een werf gevoerd worden, voor zover deze werf niet de aanwervingsplaats van de werklieden is.

§2 Indien de zetel van de onderneming niet enkel fungeert als ophaalplaats, maar dat tevens arbeid wordt geleverd dan dient de arbeidstijd verloond te worden.  Voor het vervoer naar de werf geldt enkel de mobiliteitsvergoeding.

§3 De vergoedingen, zoals opgenomen in de kolommen A, B en C van de tabel in bijlage, zijn begrensd tot een maximum afstand van 150  kilometer.

A. Per spoor

Artikel 7

De werklieden die zich per spoor van hun woonplaats naar een werf begeven, dewelke niet de aanwervingsplaats is, hebben recht op een werkgeverstegemoetkoming gelijk aan de volledige prijs voor een treinkaart - NMBS 2de klasse - geldig voor één week, zoals voorzien in kolom A van de tabel opgenomen in bijlage.

B. Met persoonlijk voertuig of ander middel

Artikel 8

De werklieden die zich met een persoonlijk voertuig of ander middel van hun woonplaats naar een werf begeven, die niet de aanwervingsplaats is, hebben recht op een werkgeverstegemoetkoming op basis van de volledige prijs voor een treinkaart - NMBS 2e klasse - geldig voor één week, zoals voorzien in kolom A, evenals op een bijkomende mobiliteitsvergoeding zoals voorzien in kolom B van de tabel opgenomen in bijlage.

C. Met het voertuig van de werkgever

Artikel 9

De werklieden die zich van hun woonplaats naar een werf begeven met een voertuig van de werkgever of van de zetel van de onderneming of een ophaalplaats naar een werf gevoerd worden, die niet de aanwervingsplaats is, hebben recht op een mobiliteitsvergoeding zoals voorzien in kolom C van de tabel opgenomen in bijlage.

HOOFDSTUK IV - Betalingsmodaliteiten

Artikel 10

De werkgeverstegemoetkomingen worden minstens eens per maand vereffend.

Artikel 11

De werkgeverstegemoetkomingen gebeuren op basis van de tabel opgenomen in bijlage waarbij de afstanden in deze tabel forfaitaire wettelijke afstanden zijn tussen de woonplaats of de ophaalplaats en de werf, enkele afstand. De vermelde werkgeverstegemoetkomingen zijn steeds bedragen heen en terug.

Wanneer de werklieden gebruik maken van een combinatie van verschillende vervoermiddelen hebben ze, voor elk deel van de afgelegde weg met een bepaald vervoermiddel, recht op de hiervoor overeenstemmende werkgeverstegemoetkoming.

Artikel 12

De sommen vermeld in kolom A worden geregeld overeenkomstig de tarieven vastgesteld door de NMBS. De sommen vermeld in kolom B en C zijn gekoppeld aan het sociaal indexcijfer.

Voor de eerste maal is dit het sociaal indexcijfer van 1 januari 1991 : 108,45. Aanpassingen aan kolom B en C grijpen plaats gelijktijdig met deze van kolom A en gebeuren door het sociaal indexcijfer van de maand, voorafgaand aan de maand waarin kolom A wijzigt, te plaatsen tegenover het sociaal indexcijfer van de maand, voorafgaand aan de maand van de vorige wijziging van de kolom A. 

Commentaar : Voor de geactualiseerde schalen, zie onze omzendbrief Hfdst.12.2.

HOOFDSTUK V - Kosten en vergoedingen voor verplaatsingen vanaf de werkplaats

Artikel 13

Vallen onder toepassing van hoofdstuk V, kosten en vergoedingen voor verplaatsingen, de werklieden die zich van de werkplaats naar een andere plaats of werf begeven.

Artikel 14

De werkgever betaalt de volledige verplaatsingskosten aan de werklieden bedoeld in artikel 13.

Artikel 15

De verplaatsingskosten worden berekend volgens het officieel tarief van het normaal gebruikt vervoer.

Artikel 16

De werkgever is niet verplicht de verplaatsingskosten te betalen indien hij een vervoermiddel ter beschikking stelt van zijn werklieden dat de vereiste veiligheid en comfort biedt.

Artikel 17

De verplaatsingstijd wordt beschouwd als prestatie-uren en dient als dusdanig verloond te worden, ook indien de verplaatsing met het voertuig van de werkgever gebeurt.

Artikel 18

De berekening van de vergoeding is gebaseerd op het werkelijk uurloon van de betrokken werkman bedoeld in artikel 13.

Artikel 19

De werkgever die een werkman naar een werf zendt moet hem behoorlijk kost en inwoon verschaffen voor zover deze verplaatsing een dagelijkse afwezigheid van meer dan twaalf uur van de woonplaats van de betrokkene veroorzaakt.

Artikel 20

De werkgever kan, in het kader van artikel 19, aan de werkman die het aangevraagd heeft, het recht toestaan van dagelijks huiswaarts te keren.

HOOFDSTUK VI - Algemene bepalingen

Artikel 21

De werkman moet op de werkplaats, aangeduid door de werkgever, de normale wekelijkse arbeidsduur gangbaar in de onderneming presteren.

De werven aan verkeerswegen, waarvan de plaats niet nauwkeurig kan omschreven worden, door de mobiliteit van het werk zelf, worden voor de berekening van de verplaatsingskosten, en/of tijd bepaald door het grondgebied van de gemeente waar de werkman het dagelijks werk aanvangt.

Artikel 22

De verplaatsingstijden zoals voorzien in artikel 17 zijn inbegrepen in de bepaling van het aantal prestatie-uren per week zoals vermeld in artikel 21 en maken deel uit van de wekelijkse arbeidsduur.

Artikel 23

De bepalingen van deze collectieve arbeidsovereenkomst zijn minimum voordelen die andere in de ondernemingen bestaande voordeliger regelingen onverkort laten.

Artikel 24

Voor de toepassing van de artikelen 8, 9, 14 en 15 en de in bijlage opgenomen tabel, wordt de berekening van de afstand indien deze niet door de werklieden aan de hand van vervoerdocumenten bewezen wordt, in gemeenschappelijk overleg tussen partijen bepaald in elke onderneming, dit teneinde rekening te houden met de geografische bijzonderheden.

De werkman mag hierbij niet weigeren eventuele vervoerbewijzen of, bij ontstentenis, een door hem ondertekende verklaring, nodig voor het vaststellen van de afgelegde afstand, aan de werkgever voor te leggen.

Deze afstand mag tegenstrijdig gecontroleerd worden.

HOOFDSTUK VII - Geldigheid

Artikel 25

Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking op 1 januari 1999 en geldt voor onbepaalde tijd. Zij kan door één van de partijen worden opgezegd, ten vroegste vanaf 1 januari 2001, met een opzegging van zes maanden bij een ter post aangetekende brief, gericht aan de voorzitter van het Paritair Subcomité voor de elektriciens: installatie en distributie.

Artikel 26

Deze collectieve arbeidsovereenkomst vervangt deze van 26 juni 1995, gesloten in het Paritair Subcomité voor de elektriciens : installatie en distributie, betreffende de werkgeverstegemoetkomingen in de vervoerskosten van de werklieden en werksters, kosten en vergoedingen voor verplaatsingen vanaf de werkplaats, algemeen verbindend verklaard door een koninklijk besluit van 2 juni 1997(Belgisch Staatsblad van 17 oktober 1997).

Bijlage aan de collectieve arbeidsovereenkomst van 26 juni 1995, betreffende de werkgeverstegemoetkoming in de vervoerkosten van de werklieden en werksters, kosten en vergoedingen voor verplaatsingen vanaf de werkplaats.

Commentaar: Voor de geactualiseerde schalen zie onze omzendbrief Hfdst.12.2.

B. Samenvatting

De bovenstaande reglementering kan als volgt worden samengevat:

C. Praktische schikkingen

1)   Op de werkgeversbijdrage in de vervoerskosten voor de verplaatsingen van de woonplaats naar de zetel van de onderneming, de aanwervingsplaats of de ophaalplaats zijn geen sociale zekerheidsbijdragen verschuldigd. Bovendien wordt geen bedrijfsvoorheffing ingehouden. Deze bijdrage vormt een inkomen voor de werknemer, waarvoor slechts een beperkte fiscale vrijstelling geldt. De bedragen moeten bijgevolg vermeld worden op de fiscale fiche 281.10.

2)   Op de werkgeversbijdrage in de vervoerskosten voor de verplaatsingen van de woonplaats of de ophaalplaats naar een werf die niet de aanwervingsplaats is (schaal A) zijn geen sociale zekerheidsbijdragen verschuldigd ; dit werd uitdrukkelijk bevestigd in een brief van de RSZ van 21 april 1993. Bovendien wordt geen bedrijfsvoorheffing ingehouden. Deze bijdrage vormt een inkomen voor de werknemer, waarvoor slechts een beperkte fiscale vrijstelling geldt. De bedragen moeten bijgevolg vermeld worden op de fiscale fiche 281.10.

3)   Op de bijkomende mobiliteitsvergoeding bepaald in schaal B (bedoeld voor werknemers die zich met een privé-vervoermiddel verplaatsen van de woonplaats of de ophaalplaats naar een werf die niet de aanwervingsplaats is) dienen geen sociale zekerheidsbijdragen betaald te worden, aangezien deze vergoeding bedoeld is om de bijkomende kosten die de werknemer maakt in opdracht van zijn werkgever te vergoeden ; dit werd uitdrukkelijk bevestigd in een brief van de RSZ van 21 april 1993. (Zie ook: E. Truyens, Mobiliteitspremie en sociale zekerheid, Sociaal Kompas, 4/96, blz. 15 - 18.)

De Administratie van de Directe Belastingen stelt evenwel zeer uitdrukkelijk dat de mobiliteitsvergoeding een integraal belastbaar inkomen vormt, in hoofde van de werknemer. Bijgevolg dient op deze vergoeding bedrijfsvoorheffing te worden ingehouden. Op de prestatieopgaven kan u gebruik maken van de code 428 met de duidelijke vermelding : "mobiliteitsvergoeding B - elektriciens".

4)   De bijkomende mobiliteitsvergoeding bepaald in schaal C (bedoeld voor werknemers die zich met een voertuig ter beschikking gesteld door de werkgever verplaatsen van de woonplaats of de ophaalplaats naar een werf die niet de aanwervingsplaats is) dient beschouwd te worden als loon, waarop bijgevolg sociale zekerheidsbijdragen betaald dienen te worden. Uiteraard behoort deze vergoeding tot het belastbaar inkomen en dient ook bedrijfsvoorheffing te worden ingehouden.

5)   De terugbetaling van de volledige verplaatsingskosten aan de arbeider die zich in opdracht van de werkgever verplaatst vanaf de werkplaats naar een andere plaats of werf is een terugbetaling van kosten eigen aan de werkgever (geen sociale zekerheidsbijdragen, geen bedrijfsvoorheffing, geen belastbaar inkomen).